Odzyskiwanie metali ziem rzadkich z odpadów elektronicznych
Nowe ekologiczne technologie – jak PV czy SSL – w dużej mierze opierają się na surowcach takich jak gal, ind czy pierwiastki ziem rzadkich. Niestety obecnie światowa podaż galu i indu coraz bardziej nie nadąża za popytem, a ich produkcja jest ograniczona i kontrolowana przez zaledwie kilka państw, a w szczególności przez Chiny. Ponadto technologie recyklingu pozwalające odzyskiwać rzadkie surowce z elektroodpadów nie zostały jeszcze wdrożone. Z tego powodu Europa może utracić dostęp do tych kluczowych dla realizacji unijnych strategii oszczędzania energii i korzystania ze źródeł odnawialnych surowców. Uczestnicy projektu RECLAIM zdecydowali się zareagować na to zagrożenie dla rozwijającej się europejskiej gospodarki. Opracowane przez nich technologie recyklingu, umożliwiające odzyskiwanie indu, galu, itru i europu z ogniw fotowoltaicznych, oświetlenia półprzewodnikowego i odpadów elektronicznych, wdrożono w dwóch zakładach pilotażowych. Pierwszy zakład – wybudowany i eksploatowany z Hiszpanii – odzyskuje itr i europ z proszku fluorescencyjnego ze zużytych świetlówek. Drugi zakład, mieszczący się w Belgii, odzyskuje ind i gal z wyświetlaczy płaskich i wysoce sprawnych fotowoltaicznych ogniw słonecznych opartych na selenku miedziowo-indowo-galowym. Badacze wykazali również wykonalność techniczną przyjętej koncepcji szybkiego i taniego usuwania podzespołów z płytek drukowanych. Koncepcja ta obejmuje selektywne nagrzewanie podczerwone oraz usuwanie różnych podzespołów i przechowywanie ich do dalszego przetwarzania zależnie od zawartości surowców. Wyniki projektu RECLAIM dowodzą, że zastosowanie odpowiednio zrównoważonych technik demontażu i separacji oraz specjalnych technologii wymywania, ekstrakcji i oczyszczania pozwala uzyskać wysokie stężenia kluczowych metali w stanie umożliwiającym ich wykorzystanie w nowych produktach. Oznacza to, że recykling ważnych metali z PC, SSL i elektroodpadów jest technicznie możliwy mimo niskiej zawartości tych metali. Zintensyfikowanie recyklingu tego rodzaju odpadów pomoże zapewnić unijnym producentom stały dostęp do galu, indu i pierwiastków ziem rzadkich, z tym samym pozwoli zachować istniejące miejsca pracy. Zachęci również do prowadzenia regionalnych działań recyklingowych w odniesieniu do innych odpadów.
Słowa kluczowe
Pierwiastki ziem rzadkich, odpady elektroniczne, fotowoltaika, oświetlenie półprzewodnikowe, RECLAIM