Zarządzanie gospodarcze oraz walka o skuteczne zarządzanie kryzysem w strefie euro i spójność UE
Kryzys w strefie euro i proces zarządzania nim naruszył plan wyrównywania poziomu rozwoju, który leżał u podstaw integracji z Unią Europejską i jej ekspansji od lat 80-tych XX wieku. Nadzorowane przez UE i Międzynarodowy Fundusz Walutowy zarządzanie kryzysem koncentrujące się na środkach oszczędnościowych utrudniało wdrażanie nowych strategii rozwoju w krajach dotkniętych kryzysem, co zasadniczo utrzymywało je w stanie ciągłej recesji. Doprowadziło to do powstania ruchów, które kwestionowały nie tylko zasadność nakładania obciążeń w kontekście zarządzania sytuacją kryzysową, lecz także unijny model integracji gospodarczej. W ramach finansowanego z funduszy unijnych projektu RECONFIGURATIONS zbadano hipotezę, według której spadek zaufania do funkcji administracyjnych, instytucji i przywództwa UE został częściowo ograniczony przez dyskursywno-symboliczną budowę hierarchii pomiędzy statusem dłużnika i wierzyciela oraz tworzącymi ją społeczeństwami strefy euro. Partnerzy projektu przeprowadzili badania empiryczne, łącząc dyskursywną analizę narracji kryzysowych z przeglądem rządomyślności zreformowanego zarządzania gospodarczego UE oraz polityczno-gospodarczą oceną kryzysu strefy euro, w obrębie którego wyłoniły się wspomniane narracje i praktyki. Zespół skupił się na sytuacji w Grecji i Hiszpanii. Wykorzystując jako podstawę wyniki analiz, skonsolidowano interdyscyplinarny program badawczy koncentrujący się na relacjach centralnych (wierzyciel) i peryferyjnych (dłużnik) na terenie Unii Europejskiej. Naukowcy biorący udział w inicjatywie RECONFIGURATIONS wsparli innowacyjną perspektywę w obszarze badań i nauczania w dziedzinie studiów nad integracją europejską, na które w dobie kryzysu obserwuje się wysokie zapotrzebowanie. Aby zrealizować założony cel, połączono dyskursywne badania politologiczne z wiedzą z dziedziny ekonomii politycznej, a następnie opracowano narzędzia służące budowaniu „krytycznej wiedzy o Unii Europejskiej” dopasowanej do programów nauczania we współczesnych społeczeństwach refleksyjnych. Wyniki badań pokazują, że jednostronny nacisk na konsolidację fiskalną i ogólną stabilność strefy euro zawęził możliwości zrównoważonego wyrównywania poziomu rozwoju dla krajów, które dołączyły do UE, cechując się mniejszą produktywnością. Wspomniane tendencje dotyczące wykluczenia wynikały z dyskursu w kontekście rozmów i wyobrażeń związanych z zarządzaniem kryzysem i reformą instytucjonalną UE. Rezultaty inicjatywy RECONFIGURATIONS rzuciły nowe światło na wpływ zarządzania kryzysem w strefie euro i związanej z nim reformy unijnego zarządzania gospodarczego na kształtowanie się w UE relacji centralnych i peryferyjnych.
Słowa kluczowe
Kryzys w strefie euro, zarządzanie sytuacją kryzysową, wierzyciel, dłużnik, integracja z UE, RECONFIGURATIONS
