Nowa generacja leków do leczenia bólu neuropatycznego
Czynnik wzrostu nerwów (NGF, nerve growth factor) i układ endokannabinoidowy (EC) są potencjalnymi centralnymi regulatorami mechanizmów odpowiadających za ból. NGF jest w szczególności zaangażowany w powstawanie i postęp przewlekłego zespołu bólowego, ponieważ wpływa na komponenty nerwowe i zapalne. Mutacje w genach kodujących NGF lub jego receptor TrkA powodują zobojętnienie na ból, co sugeruje nową drogę umożliwiającą tworzenie leków przeciwbólowych. Przeciwciała NGF zostały przetestowane w warunkach klinicznych. Uzyskano imponujące działanie przeciwbólowe u pacjentów cierpiących na zapalenie kości i ból okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Jednak konieczne jest rozwianie obaw związanych z bezpieczeństwem, które powstały podczas tych prób, przed dalszą implementacją tych rozwiązań. W celu rozwiązania tych problemów w ramach projektu PAINCAGE zbadano rolę różnych komponentow układu NGF w mechanizmach odpowiedzialnych za ból oraz ich interakcje z układem endokannabinoidowy. Prace dotyczyły szlaków przesyłania sygnałów bólu oraz jego postrzegania, od obwodowych przekaźników sensorycznych po mózg. Naukowcy zbadali właściwości przeciwbólowe oraz podstawowe mechanizmy przeciwciał wychwytujących ligandy oddziałujące na NGF lub jego receptory w różnych modelach bólu. Przeciwciała oddziałujące na NGF/TrkA dawały długotrwałe skutki przeciwbólowe związane ze zmianami ekspresji genów i mechanizmami epigenetycznymi w szlakach bólowych. Ponadto odkrycie zidentyfikowanych biomarkerów bólu neuropatycznego przyniesie w przyszłości korzyści kliniczne, umożliwiając stratyfikację pacjentów cierpiących na różne neuropatie. W odniesieniu do układu endokannabinoidowego zespół zaobserwował związek bólu neuropatycznego ze zmniejszeniem ekspresji receptora endokannabinoidowego CBR1. Odkryto nową postać CBR1, którego ekspresja zachodziła w mitochondriach, pośredniczącą w oddziaływaniu funkcjonalnym układu endokannabinoidowego w centralnym układzie nerwowym. Ponadto konsorcjum opracowało przedkliniczne modele genetyczne i narzędzia do badania różnych dolegliwości bólowych i tworzenia mapy szlaków bólowych w różnych warunkach patologicznych i farmakologicznych. Podsumowując, prace badawcze pomogły w opracowywaniu metod leczenia przez oddziaływanie na układ NGF i układ endokannabinoidowy. Ponadto zespół projektu PAINCAGE zaproponował nowe cele podatne na działanie leków, które odkryto w zbadanych mechanizmach.
Słowa kluczowe
Ból neuropatyczny, NGF, endokanabinoid, TrkA, PAINCAGE
