Informacje na temat życia w grupach rzucają nowe światło na mechanizmy starzenia się
U wielu gatunków zwierząt życie w grupach może przynosić wiele korzyści, takich jak mniejsze ryzyko ataku drapieżnika, a także wiele zagrożeń, takich jak zwiększone ryzyko rozprzestrzeniania się chorób. Przeprowadzono niewiele badań dotyczących wpływu stresu związanego z życiem w grupie na zdrowie i życie zwierząt, zwłaszcza żyjących na wolności. W ramach finansowanego ze środków UE projektu SOCIAL COST badano behawioralne, fizjologiczne i molekularne skutki stresu społecznego w warunkach naturalnych. „Stres społeczny może powodować stres fizjologiczny u zwierząt żyjących w grupie, w tym u ludzi, co prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia lub ograniczenia sprawności”, mówi koordynator projektu, dr Shirley Raveh. „Jest to ważne, ponieważ nadal niewiele wiadomo na temat niektórych skutków życia w grupie, szczególnie w populacjach naturalnych”, podkreśla. Afrowiórki ujawniają dynamikę procesów starzenia się Pracujący w Centrum Badawczym Kalahari w Republice Południowej Afryki zespół projektu zbadał, w jaki sposób rozmiar i skład grupy, zachowania reprodukcyjne i status społeczny poszczególnych osobników mogą wpływać na poziom stresu społecznego. Przeanalizowano oddziaływanie stresu społecznego na telomery, osłony ochronne na końcach chromosomów, zapobiegające erozji, do której może dojść podczas podziału komórki. „Dynamika telomerów i uszkodzenia oksydacyjne są powiązane z występowaniem stresorów i sprawnością”, wyjaśnia dr Raveh. Zespół projektu w szczególności badał bezpośrednie powiązania między statusem społecznym, rozmiarem grupy, płcią i ekologicznymi stresorami żyjących na wolności afrowiórek namibijskich (Xerus inauris) w Centrum Badawczym Kalahari. Przyjrzano się również związanym z tym czynnikom fizjologicznym, takim jak uszkodzenia oksydacyjne i poziomy hormonów, a także wpływ molekularny. Wstępne wyniki sugerują, że skracanie telomerów jest zależne od wieku, tj. młodsze wiewiórki mają dłuższe telomery w porównaniu do starszych osobników, co jest zgodne z hipotezami opartymi na informacjach dotyczących innych gatunków. „Wiedza na temat różnic w specyficznej dla wieku dynamice telomerów zależnych od indywidualnego zachowania, statusu społecznego, wielkości i składu grupy, a także powiązanych zmian fizjologicznych, zapewni nowe informacje na temat kosztów społecznych”, zauważa dr Raveh. Odkrywanie biologicznego wpływu społecznego Badanie może pomóc w zrozumieniu kosztów społecznych u ludzi. „Ogólnie należy zachować ostrożność przy ekstrapolacji wyników między gatunkami, jednak ludzie są zwierzętami społecznymi i są narażeni na stres społeczny, a wiele ze związanych z tym procesów jest zachowanych u różnych grup ssaków”, wyjaśnia dr Raveh. Wstępne wyniki tego projektu zostały już zaprezentowane na kilku spotkaniach, w tym podczas sympozjum poświęconego różnorodności dynamiki telomerów, zorganizowanego w Edynburgu w 2017 r. Badania zostaną również zaprezentowane podczas konferencji Telomere Network UK Meeting 2018 w Newcastle oraz konferencji poświęconej biologii behawioralnej, która odbędzie się w Liverpoolu w 2018 r. Ustanawiając nowy system badań ssaków na potrzeby analizy stresu społecznego, szczególnie w naturalnych warunkach, projekt dostarczył cennych danych na temat wpływu statusu społecznego, składu grupy i płci na zachowanie. Pomógł także zrozumieć procesy fizjologiczne i molekularne wskazujące na stany biologiczne, takie jak skracanie telomerów i uszkodzenia oksydacyjne. Takie odkrycia otwierają drogę do badania biologicznego wpływu socjalizacji i charakteru odporności, co powinno zapewnić cenne informacje na temat procesów starzenia się. W tym celu zespół projektu zgromadził istotne próbki i dane behawioralne, które znacznie przyczynią się do poszerzenia wiedzy na temat kosztów społecznych.
Słowa kluczowe
SOCIAL COST, telomery, stres społeczny, życie grupowe, starzenie się, społeczność