Cichszy, bezpieczniejszy i bardziej ekologiczny transport towarowy
Europejski przemysł kolejowy stale modernizuje swoją infrastrukturę i sprzęt, a operatorzy kolejowi wdrażają najnowocześniejsze technologie i innowacje. W ramach finansowanego przez UE projektu FUTURA opracowano nowe układy hamulcowe, które minimalizują hałas i są bardziej wydajne. „Pociągi towarowe kursują częściej w nocy i są dziesięć razy głośniejsze niż nowoczesne pociągi pasażerskie”, mówi Ivan Smolej, koordynator projektu. „Opracowaliśmy nową generację tarcz hamulcowych do wagonów towarowych, które znacznie redukują hałas, skracają drogę hamowania, umożliwiają zwiększenie prędkości, ułatwiają konserwację i poprawiają bezpieczeństwo”, dodaje. Hamulce lepsze pod każdym względem Nowe tarcze hamulcowe do kolejowego transportu towarowego (ang. divided rail freight brake, DRFB) mogą zmniejszyć hałas o 10 decybeli i zwiększyć prędkość pociągów towarowych do 160 km/h. „Tarcze są lżejsze, co pozwala na transport większej ilości towaru”, wyjaśnia Smolej. Zespół opracował i przetestował pięć różnych prototypów tarcz hamulcowych, spełniających lub przekraczających początkowe założenia projektu. Badania obejmowały rozmowy z klientami i analizy rynku, jak również badanie kwestii takich jak redukcja CO2, zużycie energii, megamiasta, starzejące się populacje i oczywiście redukcja hałasu. „Zawęziliśmy grupę prototypów do dwóch: jeden z tarczą hamulcową o szerokości 170 mm i drugi o szerokości 110 mm, z których oba przeszły wymagające testy dynamometryczne i testy na żywo”, ujawnia Smolej. Tarcza 170 mm miała o 22,7% mniejszą masę, o 21% mniejszy opór powietrza i o 17,3% wyższą sprawność rozpraszania ciepła w porównaniu z tradycyjnymi tarczami. Tarcza 110 mm, na którą, jak wykazało badanie, istnieje duży popyt, osiągnęła jeszcze lepsze wyniki: o 34,5% mniejsza masa, o 34% mniejszy opór powietrza i o 32,7% wyższa sprawność rozpraszania ciepła. Oba modele mogą być stosowane w pociągach poruszających się z prędkością do 160 km/h. Na uwagę zasługuje również fakt, że droga hamowania pociągu towarowego skraca się o 11%, co w dłuższej perspektywie przełoży się na obniżenie odsetka wypadków o 7%, podczas gdy wibracje zmniejszą się o 14%. Lepsze odprowadzanie ciepła poprawi niezawodność działania układu hamulcowego, ponieważ hamulce nie będą się przegrzewać i będą o wiele mniej podatne na uszkodzenia. Zaawansowana komercjalizacja Dzisiejsze nowe wagony towarowe są w większości wyposażone w mniej wydajne i tańsze hamulce typu K. Hamulce tarczowe DRFB to najnowocześniejszy system hamulcowy dla pociągów towarowych, w którym tarcza hamulca jest jednoelementowa. „Pozwoli to na znacznie szersze zastosowanie tarcz hamulcowych, ponieważ będą one sprzedawane po korzystniejszej cenie niż hamulce typu K”, mówi Smolej. Kiedy DRFB wejdzie na rynek, konsorcjum będzie jedynym dostawcą tego typu tarcz na świecie. „Komercjalizacja tarcz DRFB, które są znacznie tańsze w eksploatacji niż hamulce typu K, spowoduje, że te ostatnie staną się przestarzałe”, podkreśla. Konsorcjum projektu ma nadzieję wyposażyć 45% wszystkich nowych wagonów towarowych w tarcze DRFB w ciągu najbliższych pięciu lat. „Zaowocuje to innymi korzyściami, takimi jak krótsza droga hamowania, bezpieczniejszy kolejowy transport towarowy, niższy poziom hałasu i wibracji oraz lepsze wyniki finansowe dla dostawców i użytkowników transportu kolejowego”, twierdzi Smolej. Już teraz konsorcjum cieszy się dużym zainteresowaniem na rynku europejskim, zwłaszcza w Austrii, Francji, Niemczech i Szwajcarii, gdzie poziom hałasu pociągów towarowych musi zostać obniżony do 8-10 dB do roku 2025. W Niemczech i Szwajcarii do 2025 r. 80% wszystkich wagonów towarowych (łącznie 180 000 sztuk) ma zostać sklasyfikowanych jako „ciche lub nie generujące hałasu”. Wygrywa zdrowie i środowisko Hałas powodowany przez pociągi towarowe ma wpływ na zdrowie milionów osób mieszkających lub pracujących w pobliżu torów kolejowych, a tarcze DRFB mają poprawić jakość i bezpieczeństwo życia ponad 55 milionów obywateli UE. „Społeczne koszty hałasu powodowanego przez ruch kolejowy w UE wynoszą co najmniej 2,4 mld euro rocznie, co stanowi znaczny budżet, który można przeznaczyć na leczenie różnych chorób powodowanych przez wysoki poziom hałasu, począwszy od niepokoju i zaburzeń snu, a skończywszy na chorobach układu krążenia”, mówi Smolej. Wreszcie, kolej stanowi najbardziej przyjazny dla środowiska rodzaj transportu, zarówno w ruchu towarowym, jak i pasażerskim. Tarcze DRFB odegrają kluczową rolę w promowaniu tego pożytecznego środka transportu.
Słowa kluczowe
FUTURA, pociąg towarowy, DRFB, układ hamulcowy, kolej, hamulce tarczowe, tor kolejowy, hałas ruchu kolejowego