Wczesna interwencja dzięki technologii otoczenia wykrywającej ryzyko u osób starszych
Procesowi starzenia się społeczeństw towarzyszą zagrożenia dotyczące zdrowia i dobrostanu, związane głównie z pogorszeniem funkcji poznawczych, zniedołężnieniem i wykluczeniem społecznym. Dzięki wczesnemu wykryciu takich sygnałów ostrzegawczych możliwe jest podjęcie odpowiednich działań. Członkowie zespołu projektu City4Age opracowali „model prewencji społecznej” dotyczący opieki nad osobami starszymi, wykorzystujący narzędzia i usługi ICT „otoczenia”. Kluczowe cele projektu obejmowały: monitorowanie i interpretowanie danych behawioralnych osób starszych; podejmowanie interwencji na rzecz poprawy zdrowia i dobrostanu; tworzenie sieci wsparcia z udziałem pracowników służby zdrowia, przyjaciół i rodziny; oraz zwiększanie świadomości wśród uczestników projektu na temat korzyści płynących ze zdrowszego stylu życia. Od danych do działania W pierwszej fazie projektu City4Age badacze zbierali dane behawioralne, dotyczące na przykład sprawności ruchowej, socjalizacji i zdolności poznawczych, wykorzystując do tego celu różnorodne narzędzia, w tym czujniki, bezpośrednie obserwacje lub istniejące wcześniej dane z inteligentnych miast. Tak zebrane dane w wersji przyjaznej dla użytkownika były automatycznie wysyłane do każdego uczestnika projektu oraz osób będących w jego sieci wsparcia. Natomiast dane bardziej specjalistyczne, pełniące rolę sygnału ostrzegawczego lub ostrzeżenia, były przesyłane do lekarzy specjalistów, którzy po ich sprawdzeniu podejmowali decyzję o podjęciu koniecznych działań (na przykład umówienie wizyty domowej). „Aspekt badań przesiewowych pokazał, że system przynosi oszczędności. Na przykład, bazując na naszej współpracy z geriatrami możemy założyć, że z 1000 monitorowanych osób, dalszą analizę danych należałoby przeprowadzić dla 50 osób, spośród których zaledwie 10 będzie wymagało tradycyjnej wizyty domowej, która jest kosztowna”, mówi dr Paolo Paolini, dyrektor zarządzający i były koordynator projektu. Kolejną zaletą tego rozwiązania jest możliwość wykorzystania zestawień danych do stworzenia ogólnego obrazu dobrostanu mieszkańców z pewnych grup wiekowych lub obszarów geograficznych, co może pomóc władzom miast w ustalaniu priorytetów dotyczących dystrybucji zasobów. Druga faza interwencji polegała na wysyłaniu do uczestników kilku wiadomości dziennie na smartfon. Były to: ciekawostki, migawki zawierające dane na temat zdrowia oraz powiadomienia o wydarzeniach organizowanych przez lokalne organizacje lub przedsiębiorców wraz z zachętą do uczestnictwa. W sześciu miastach: Atenach, Birmingham, Lecce, Madrycie, Montpellier i Singapurze przeprowadzono badania pilotażowe z udziałem około 150 osób starszych, które zakończyły się dużym sukcesem. Badacze zademonstrowali, jak system mógłby działać jako zestaw gotowych technologii służących zarówno do zbierania danych (smartfony, urządzenia fitness, czujniki zamontowane w domu lub w różnych częściach miasta), jak i podejmowania interwencji (smartfony, domowe urządzenia, np. Amazon Echo). Co istotne, system może również korzystać z całego bogactwa już dostępnych danych zebranych dzięki inteligentnym miastom, które w dużej części są niewystarczająco (jeśli w ogóle) wykorzystywane. Na przykład, w badaniu pilotażowym przeprowadzonym w Madrycie wykorzystano aktualnie gromadzone dane z transportu publicznego (dotyczące sposobu poruszania się ludzi starszych po mieście). Takie zastosowania zwiększają możliwości wdrożenia rozwiązania City4Age w miastach na szerszą skalę. „Uczestnikom nie przeszkadzało, że byli monitorowani i nie odczuli, aby technologia była uciążliwa. Docenili za to możliwość zapoznania się z danymi na swój temat i otrzymywanie powiadomień – to sprawiło, że czuli się otoczeni opieką. Bardzo chętnie uczestniczyli w projekcie i mieli poczucie, że pomagają w ten sposób przyszłym pokoleniom”, opowiada koordynator projektu dr Di Blas. „Ponieważ okres monitorowania był względnie krótki, nie zaobserwowaliśmy poważnych negatywnych zmian zachowania. Dlatego sądzimy, że musi upłynąć kilka lat zanim system zacznie wykrywać istotne zmiany”. Choć sama technologia i jej przyjęcie przez użytkowników okazały się dużym sukcesem, istnieje wiele barier ekonomicznych i politycznych, które utrudniają całościowe wdrożenie tego nowego rozwiązania. „Różne zainteresowane strony musiałyby podzielić się kosztami, a ponieważ »prewencja« jest zadaniem długoterminowym, musi upłynąć wiele lat zanim będziemy mogli podsumować korzyści. Trudno jest sprzedać taki produkt politykom i przedsiębiorcom, dlatego obecnie koncentrujemy się na wzmacnianiu naszego modelu biznesowego”, podsumowuje dr Di Blas.
Słowa kluczowe
City4Age, zdrowie, miejski, inteligentne miasto, starzenie, osoba starsza, pogorszenie funkcji poznawczych, niedołężność, dobrostan
