Sondaż nt. zdrowia Europejczyków w podeszłym wieku wskazuje na wyraźne różnice między północą a południem
Finansowany ze środków unijnych projekt SHARE (Sondaż nt. zdrowia, procesu starzenia się i życia emerytów w Europie) pokazał między innymi, że kobiety żyją dłużej od mężczyzn, zwłaszcza w krajach południowoeuropejskich, oraz że mężczyźni nie chorują tak często jak kobiety, zwłaszcza na północy. Szczegółowe wyniki sondażu zaprezentowano w ubiegłym tygodniu w Brukseli i są one ogólnodostępne. Projekt SHARE i jego pokrewny projekt COMPARE uzyskały dofinansowanie na łączną kwotę około 5,8 mln EUR w ramach obszarów tematycznych "Jakość życia" i "Obywatele" odpowiednio Piątego i Szóstego Programu Ramowego (5PR i 6PR). Wsparcia finansowego udzieliły również krajowe agencje finansujące z Austrii, Belgii, Francji, Szwajcarii, USA i Izraela. Projekt SHARE miał na celu dostarczenie naukowcom i politykom działającym w sektorze zdrowia publicznego, gospodarki i nauk społecznych wiarygodnych danych na temat warunków życia Europejczyków w podeszłym wieku. W 2004 r. rozpoczęto gromadzenie danych wśród około 30.000 osób w wieku od 50 lat wzwyż w 15 krajach europejskich. Na początku badania koncentrowały się na zdrowiu, pracy, bezpieczeństwie finansowym, emeryturach, sytuacji rodzinnej i stosunkach z innymi ludźmi. "Wedle statystyk szwajcarski noworodek płci żeńskiej będzie żyć niemal cztery lata dłużej niż jej rówieśniczka Dunka, a podobna różnica istnieje pomiędzy Danią a sąsiadującą z nią Szwecją. Musimy poznać, co kryje się za tymi uderzającymi różnicami (genetyka, tryb życia czy świadczenia zdrowotne?), aby lepiej zrozumieć proces starzenia się człowieka. Dane projektu SHARE przyczynią się do pogłębienia wiedzy w tym zakresie" - czytamy w raporcie z projektu SHARE. Ogólnie rzecz ujmując wyniki pokazały, że ludzie na południu Europy żyją dłużej, ale częściej chorują w porównaniu do osób starszych z krajów północnoeuropejskich. Ich odpowiednicy na północy są na ogół zdrowsi i bogatsi. Jeżeli chodzi o ogólny stan zdrowia, to Duńczycy, a następnie Szwedzi i Szwajcarzy okazali się być najbardziej zadowoleni: 40% uważa, że ich zdrowie nie jest w najlepszym stanie, a około 10% uznaje, że jest słabego lub bardzo złego stanu zdrowia. Problemy ze zdrowiem fizycznym, takie jak zaćma, częściej dotykają osoby w wieku powyżej 80 lat, aniżeli osób w wieku między 50 a 59 lat. Kobiety zgłaszają problemy zdrowotne częściej niż mężczyźni. Jednakże mężczyźni cierpią częściej na choroby zagrażające życiu, takie jak cukrzyca czy choroby serca lub płuc. We wszystkich badanych krajach mężczyźni mieli częściej nadwagę niż kobiety. Projekt SHARE sprawdził bieżące wydatki na ochronę zdrowia, korzystanie ze świadczeń zdrowotnych i jakość opieki zdrowotnej nad osobami starszymi, konstatując że dużo jeszcze można poprawić. Przede wszystkim stwierdzono poważny niedobór badań geriatrycznych (na przykład pytanie o to, jakie leki pacjent już zażywa) oraz przesiewowych, co wskazuje na potrzebę podjęcia intensywniejszych działań w zakresie profilaktyki. Wyniki sondażu wskazują, że roczne wydatki na osobę w sektorze publicznej i prywatnej opieki zdrowotnej wynoszą od około 1.200 EUR w Grecji i Hiszpanii do niemal 3.000 EUR w Danii, niemniej niekoniecznie występuje współzależność między wysokością wydatków a średnią długością życia. Według raportu najbardziej niepokojące są dane wykazujące na długość życia poniżej średniej i wydatki na opiekę zdrowotną powyżej średniej w Holandii, Niemczech i Danii. Raport projektu SHARE wskazuje, że w całej Europie występuje silne powiązanie sytuacji zdrowotnej (i zachowań prozdrowotnych) ze statusem społeczno-ekonomicznym. Osoby z niższym wykształceniem były w 70% częściej nieaktywne fizycznie i w 50% częściej otyłe niż lepiej wykształceni obywatele. Relacja między zdrowiem a statusem społeczno-ekonomicznym dotyczy również zdrowia psychicznego: depresja zdarzała się częściej wśród ludzi o niskich przychodach lub niewielkim majątku, zwłaszcza w krajach na północy Europy. "Liczba przypadków stałej depresji wzrasta wraz z wiekiem w większości krajów objętych projektem SHARE i jest wyższa wśród kobiet niż wśród mężczyzn" - czytamy w raporcie. "Zwłaszcza w krajach na południu Europy zarysowuje się duża różnica między mężczyznami a kobietami ze zdecydowaną przewagą występowania depresji wśród starszych kobiet." "W ramach projektu SHARE podjęto szereg działań, aby pozyskać rzeczywiście porównywalne dane, dzięki czemu możemy badać, w jaki sposób różnice kulturowe, warunki życia i polityka kształtują jakość życia Europejczyków tuż przed przejściem na emeryturę oraz na emeryturze" - mówi raport. Wyniki projektu SHARE pokazują sytuację w dużej części Europy, ale nie obejmują nowych krajów członkowskich UE ani Wielkiej Brytanii. Projekt będzie gromadzić dane w tych krajach na kolejnym etapie.