MŚP i programy badawcze: pomoc małym przedsiębiorstwom w tworzeniu ambitnych planów i przekształcaniu wiedzy w zysk
Zaangażowanie w projekty badawcze może pomóc MŚP (małym i średnim przedsiębiorstwom) w opracowywaniu nowych i doskonaleniu już istniejących produktów i usług. Procentuje ono również przydatną siecią kontaktów biznesowych i naukowych. W wywiadzie dla CORDIS News, członkowie komórki ds. Badań i MŚP Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych przy Komisji Europejskiej opisywali ewolucję roli MŚP w programach ramowych na przestrzeni lat oraz sposób, w jaki wedle ich przekonania, można ułatwić dostęp MŚP do wszystkich rodzajów funduszy przeznaczonych na finansowanie badań. Udział MŚP w badaniach europejskich wzrastał się w toku kolejnych programów ramowych. "W Czwartym Programie Ramowym były to zaledwie gołosłowne deklaracje wsparcia" - zauważył Barend Verachtert. "Teraz, w Szóstym i Siódmym Programie Ramowym (6PR i 7PR), MŚP są zaangażowane w główne projekty badawcze." W ramach 7PR około 15% funduszy jest skierowanych do MŚP. Korzystają one również z wyższego pułapu finansowania i uproszczonych procedur administracyjnych. Wynik tego nowego podejścia będzie podlegać szczegółowej ocenie przez kolejne dwa lata. Do tego czasu, podkreśla dr Bernd Reichert, kierownik jednostki: "Przynajmniej otrzymaliśmy więcej niż dostateczną liczbę wniosków, stąd wiemy, że istnieje zapotrzebowanie". Jednym z programów, który w sposób szczególny przyczynił się do zwiększenia zaangażowania MŚP w projekty finansowane ze środków unijnych jest schemat "Rozwój potencjału ekonomiczno-technologicznego" (ETI). Inicjatywy ETI podjęto por raz pierwszy w ramach Piątego Programu Ramowego (5PR), w celu udzielenia pomocy MŚP w przeprowadzeniu oceny ich zdolności badawczych i potrzeb, aby lepiej przygotować się do udziału w międzynarodowych projektach badawczych. MŚP korzystają również z pomocy w trakcie procesu aplikacyjnego, na przykład w zakresie poszukiwania partnerów oraz doradztwa prawnego i finansowego. W sumie podjęto 49 inicjatyw ETI w ramach 5PR i 6PR, wspierając kilka tysięcy MŚP w całej Europie. Wiele z inicjatyw jest nadal realizowanych i wspomaga MŚP w staraniach o środki z 7PR. Dzięki inicjatywom ETI Komisja zdobyła ogromną wiedzę na temat optymalnego podejścia do MŚP i sposobu zachęcania ich do angażowania się w programy badawcze łączące świat nauki z przemysłem. "Jeden z wniosków mówi, iż nie wystarczy przekazać MŚP informację" - wyjaśnił dr Reichert. "Potrzebne są doradztwo, szkolenie i pomoc." Schemat ETI wykazał również, że MŚP mające doświadczenie w realizacji regionalnych i krajowych programów badawczych w zasadzie lepiej sprawdzają się w międzynarodowych projektach badawczych niż duże przedsiębiorstwa z niewielkim doświadczeniem. Komisja rozmawia również bezpośrednio z MŚP, aby dowiedzieć się, czego chcą i oczekują od unijnych programów badawczych. Na niedawno odbytej konferencji, na której spotkali się decydenci i MŚP, przekaz był głośny i wyraźny. "Rozpoczęli od znanych już stwierdzeń: uprościć procedury, zmniejszyć biurokrację" - powiedział Verachtert. Ale - jak dodał - najważniejszy komunikat dotyczył potrzeby stworzenia przez decydentów ram, które pozwolą MŚP na rozwijanie ich własnych pomysłów i zdobywanie wsparcia w sposób elastyczny, umożliwiający im rzeczywiste skoncentrowanie się na prowadzonej działalności. MŚP prosiły również o większą elastyczność w sposobie budowania konsorcjów projektowych. W przypadku wielu z nich duże przedsiębiorstwa są dostawcami lub klientami i MŚP chcą z nimi współpracować w ramach projektów badawczych. Zespół MŚP również dąży do ułatwienia małym przedsiębiorstwom aplikowania o różne środki na finansowanie badań. "Najlepiej byłoby, gdyby MŚP nie musiały zapoznawać się z odrębnymi regulaminami obowiązującymi w Europie, a następnie z odrębnymi dla Belgii, dla Flandrii i w końcu dla Antwerpii!" - podkreślił Henrik Dam. "Nasze dążenia skierowane są w stronę polityki jednych drzwi" - dodał. "MŚP powinny mieć możliwość udania się do lokalnej agencji, a osoba która tam pracuje powinna być w stanie pokazać im wszystkie sposobności i możliwości oraz pomóc w podjęciu decyzji, jak dalej postępować." "Ufamy, iż uda się wykorzystać niektóre z tych doświadczeń i pomysłów w trakcie śródokresowego przeglądu 7PR" - zauważył dr Reichert. "Wcześniej czy później zaczniemy myśleć nad tym, co powinno wydarzyć się w kolejnych programach ramowych."