Budowanie potencjału naukowego w ramach partnerstwa UE-Afryka w radioastronomii - Parlament Europejski zapala zielone światło!
Przyszłość radioastronomii w Afryce rysuje się w jaśniejszych barwach po przyjęciu przez Parlament Europejski pisemnego oświadczenia w sprawie budowania potencjału naukowego w Afryce - pomysł międzypartyjnej grupy posłów Parlamentu Europejskiego (PPE). Pisemne oświadczenie 45/2011 wzywa Komisję, Radę i parlamenty państw członkowskich do wspierania budowania potencjału naukowego w Afryce poprzez zwiększenie nakładów na infrastruktury badawcze, ze szczególnym naciskiem na zacieśnienie współpracy w ramach europejsko-afrykańskich partnerstw radioastronomicznych. W oświadczeniu czytamy, że dalsze zaangażowanie europejskie w afrykańską radioastronomię będzie potężną siłą napędową rozwoju społeczno-gospodarczego w Afryce i może otworzyć nowe możliwości rynkowe dla obydwu kontynentów. Autorzy oświadczenia dążą do tego, aby powyższe cele zostały formalnie ujęte w unijnych mechanizmach finansowania, takich jak Horyzont 2020. Afryka zapewnia wyjątkową, niedostępną w Europie, przewagę konkurencyjną w radioastronomii, co znajduje swoje odzwierciedlenie w imponującym zestawie projektów już realizowanych na tym kontynencie. Jednym z takich projektów jest wniosek RPA o lokalizację teleskopu SKA (Square Kilometre Array). Teleskop SKA, który ma być największym na świecie radioteleskopem, może pomóc astronomom w zyskaniu większych możliwości rozwiązania nurtujących od dawna zagadek dotyczących wszechświata. Zarówno RPA, jak i Australia, wnioskują o lokalizację SKA, który będzie największym radioteleskopem na świecie, a decyzja międzynarodowej społeczności astronomicznej w sprawie wyboru miejsca ma być znana w ciągu kilku tygodni. Pięciu PPE orędowało za pisemnym oświadczeniem: PPE z Polski, Filip Kaczmarek z Europejskiej Partii Ludowej (EPP); PPE z Hiszpanii, Miguel Angel Martínez i Teresa Riera Madurell z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów & Demokratów (S&D); PPE z Wlk. Brytanii, Fiona Hall z Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE); oraz PPE z Holandii, Judith Sargentini z Grupy Zielonych - Wolnego Sojuszu Europejskiego. Wypowiadając się 21 marca na forum Parlamentu Europejskiego w Brukseli, Minister ds. Nauki i Technologii RPA, Naledi Pandor, wyraziła uznanie dla wysiłków parlamentarzystów i ich sukcesu w pozyskaniu 394 PPE, którzy przyłączyli się do tej inicjatywy i wyrazili swoje poparcie. Minister Pandor podkreśliła również wagę zmiany w postrzeganiu Afryki wyłącznie jako beneficjenta pomocy i podkreśliła, że Afryka na dobre wkroczyła w gospodarkę opartą na wiedzy: "Dzisiaj obchodzony jest też w RPA Dzień Praw Człowieka, by uczcić pamięć 69 osób zabitych tego dnia w 1960 r., kiedy policja otworzyła ogień do pokojowej demonstracji przeciwko prawom apartheidu. Jeżeli powiedzielibyście mi tego dnia w 1994 r., kiedy to odbył się wiec na rzecz praw człowieka, że 21 marca 2012 r. będę zabiegać w Parlamencie Europejskim o partnerstwo naukowe, to z pewnością nie uwierzyłabym, zatem przebyliśmy naprawdę długą drogę. Jestem przekonana, że każdy postęp w nauce to postęp ludzkości." Filip Kaczmarek powiedział: "Sądzimy, że pisemne oświadczenie spotkało się z takim uznaniem wśród PPE dlatego, że jest inicjatywą międzypartyjną i nie jest kontrowersyjne politycznie." Judith Sargentini dodała, że "chociaż część naukowa może nie być zrozumiała dla każdego, to możliwości tworzenia nowych miejsc pracy, jakie się otworzą - są. Afryka nie jest często kojarzona z nauką, a w ten sposób to postrzeganie może się zmienić". Teraz nacisk zostanie położony na sposób, w jaki to poparcie dla budowania potencjału naukowego można przełożyć na działanie. Pisemne oświadczenie 45/2011 podkreśla w szczególności ewentualną rolę, jaką program Horyzont 2020 i Instrument Finansowania Współpracy (DCI) mogą odegrać, jeżeli znalazłyby się w nich nowe rozdziały poświęcone partnerstwom radioastronomicznym, a współpraca z Afryką zostałaby dodana jako szczegółowy temat programu. PPE trzymają zatem kciuki za dołączenie roli budowania potencjału ze szczególnym naciskiem na astronomię do propozycji składanych do programu Horyzont 2020. Są one obecnie omawiane na spotkaniach Rady ds. Konkurencyjności Unii Europejskiej i Komisji Przemysłu, Badań i Energii (ITRE) Parlamentu Europejskiego. Komisarz ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki, Máire Geoghegan-Quinn, przedstawiła 30 listopada 2011 r. propozycje Komisji do programu Horyzont 2020, którego budżet wynosi 80 mld EUR, a negocjacje na temat szczegółów tego flagowego instrumentu finansowania na lata 2014-20 mają potrwać do 2013 r. PPE będą również zabiegać o dołączenie do DCI, głównego instrumentu unijnego do udzielania wsparcia w rozwoju z ogólnego budżetu UE, rozdziału wprowadzającego naukę jako środek do realizacji celów instrumentu.Więcej informacji: Pisemne oświadczenie nr 45 Parlamentu Europejskiego: http://www.tinyurl.com/WD45-2011
Kraje
Hiszpania, Niderlandy, Polska, Zjednoczone Królestwo, Republika Południowej Afryki