Sieć UE-Thai poszukuje nowych bioaktywnych związków grzybów
W ramach projektu GoMyTri zbadano różnorodność grzybów i zróżnicowanie mikrobiologiczne w Europie i Azji Południowo-Wschodniej w celu znalezienia nowych antybiotyków i innych substancji biologicznie czynnych. Członkami konsorcjum były trzy organizacje z Niemiec, Tajlandii i Holandii. Są to uznane na arenie międzynarodowej centra doskonałości w zakresie badań mykologicznych, biotechnologicznych i mikrobiologicznych. Badania przeprowadzono dzięki wsparciu z programu „Maria Skłodowska-Curie”. Dwudziestu dziewięciu młodych naukowców z Europy i Tajlandii pracowało w laboratoriach różnych organizacji partnerskich, aby zdobyć cenne doświadczenie. „Biolodzy zostali przeszkoleni w zakresie chemii analitycznej, chemicy poznali techniki mikrobiologiczne lub mykologiczne, a uczestniczący w projekcie biotechnolodzy poznali nowe metody, które nie były przyjęte w ich macierzystych laboratoriach”, mówi Marc Stadler, koordynator projektu. Hodowle wyizolowane i przesiewane Naukowcy prowadzili systematyczne badania różnorodności grzybów, wykorzystując nowoczesne techniki filogenetyczne i chemiczno-taksonomiczne oraz sekwencjonowanie genomu i klasyczną mikrobiologię. Badania koncentrowały się na endofitach (w szczególności Xylariaceae i Botryosphaeriaceae), bezkręgowych workowcach (Cordycipitaceae) oraz grzybach morskich i organizmach grzybopodobnych. Zespół wybrał te taksony ze względu na ich wyjątkową bionomię lub produkcję interesujących metabolitów. „Dobrym przykładem są związane z bezkręgowcami grzyby z rodziny Ophiocordycipitaceae, obecne w starożytnej, tradycyjnej azjatyckiej medycynie przeciwdziałającej starzeniu, Ophiocordyceps sinensis oraz organizm produkujący popularny lek immunosupresyjny, Tolypocladium inflatum, a także niesławne grzyby przemieniającego mrówki w zombie”, wyjaśnia Stadler. Według Stadlera odkryto kilka nowych taksonów. „Kultury są obecnie poddawane badaniom na obecność metabolitów przeciwdrobnoustrojowych i nematocydowych (do zabijania pasożytniczych robaków); znaleziono, wyizolowano i scharakteryzowano też wiele bioaktywnych metabolitów”, komentuje naukowiec. Kultury grzybów zebrano głównie w Tajlandii i scharakteryzowano przy użyciu technik morfologicznych i molekularnych filogenetycznych. Partnerzy projektu publikowali dane i wyniki badań za pośrednictwem 15 publikacji, internetowych baz danych w domenie publicznej oraz warsztatów interdyscyplinarnych. Międzynarodowe konferencje przyczyniły się do podniesienia świadomości społecznej i przyciągnięcia partnerów przemysłowych zarówno z sektora MŚP, jak i przemysłu farmaceutycznego i rolnego. Zachowana bioróżnorodność GoMyTri ułatwi odkrywanie i rozwój nowych organizmów, które mogą zostać wykorzystywane do zrównoważonej produkcji biotechnologicznej. Uzyskane szczepy grzybów mogą znaleźć wiele zastosowań, takich jak produkcja enzymów, chemikalia surowcowe, biodegradacja, a także rekultywacja środowiska. Ponadto wygenerowane dane dotyczące inwentaryzacji bioróżnorodności i klasyfikacji taksonomicznej ważnych grup grzybów będą miały dużą wartość dla patologów roślin, ekologów i agencji odpowiedzialnych za ochronę różnorodności biologicznej. Wyniki zapewnią szereg korzyści, począwszy od wspierania podstawowych badań nad ewolucją grzybów i bionomią, po badania nad lekami i rozwój nowych biologicznych środków kontroli, które zastąpią niebezpieczne substancje chemiczne stosowane obecnie w rolnictwie. „Niektóre odkryte przez nas związki mogą być użyteczne jako pionierskie struktury do opracowania nowych środków przeciwzakaźnych”, podsumowuje Stadler.
