Usprawniona technologia dializowania może ułatwić leczenie w domu
W 2018 roku około 3,4 miliona pacjentów w końcowym stadium choroby nerek korzystało z dializy zapewnianej w formie hemodializy (89 %) lub dializy otrzewnowej (11 %). Mimo że dializa ratuje życie, ma też poważne wady. Leczenie pochłania czas, zaś usuwanie pozostałości cząsteczkowych i nadmiaru wody jest nieodpowiednie i znacząco przyczynia się do niskiej jakości życia, poważnych problemów zdrowotnych oraz wysokiej umieralności (około 15 % rocznie). Koszty opieki zdrowotnej w zakresie dializ są bardzo wysokie, w Europie stanowią obciążenie finansowe na poziomie około 300 miliardów euro rocznie. Z uwagi na starzenie się populacji oraz wzrost przypadków otyłości i cukrzycy koszt ten koszt może tylko wzrosnąć. Karin Gerritsen, główna badaczka projektu WEAKID przeprowadzanego w Uniwersyteckim Centrum Medycznym w Utrechcie, wyjaśnia: „W porównaniu z hemodializą dializa otrzewnowa ma pewne zalety. Umożliwia przeprowadzanie ciągłej i stopniowej dializy, co skutkuje stabilnymi stężeniami toksyn. Inaczej jest w przypadku hemodializy – obserwuje się naprzemienne wzrosty i spadki tych stężeń”. Dializę otrzewnową przeprowadza się w domu. Daje ona tym samym więcej swobody, jako że pacjent może się poruszać, pozostaje aktywny społecznie i ekonomicznie. Jednakże obecne technologie dializy otrzewnowej mają pewne duże wady, przez które technika ta jest mniej popularna. Poziom oczyszczania krwi jest niski, przygotowanie sprzętu wymaga czasu, często występują nawroty zakażenia błony otrzewnowej, a dodatkowo błona ta może się uszkodzić w trakcie dializy. Średnio pacjenci muszą zamienić dializę otrzewnową na hemodializę po około 3,7 roku. Projekt WEAKID proponuje nowy, innowacyjny system do dializy otrzewnowej. Zamiast powolnego wypełniania, tak jak w tradycyjnej dializie otrzewnowej, WEAKID stale rozprowadza i regeneruje dializat w jamie brzusznej, co skutkuje znaczącą poprawą oczyszczania krwi. „Poprawiając skuteczność zabiegu, możemy ograniczyć liczbę wymian (osuszenia i wypełnienia jamy brzusznej) do jednej dziennie zamiast wymaganych obecnie 4–6 dziennie”, wyjaśnia Gerritsen. Jako że wymiany są rzadsze, WEAKID może również zmniejszyć liczbę przypadków zapalenia otrzewnej. „Nasz system ogranicza liczbę zewnętrznych podłączeń/odłączeń cewnika do dializy otrzewnowej, a to właśnie z nim powiązane jest ryzyko zakażenia”, dodaje Gerritsen. System WEAKID składa się z wymiennej kasety z dializatem i sorbentami. System wymienia płyn do dializy poprzez standardowy cewnik wprowadzany do jamy brzusznej. Urządzenie oczyszcza płyn w jednostce z sorbentem. Dializat umożliwia dodatkowe usuwanie odpadowych substancji rozpuszczonych. System powoli uwalnia glukozę konieczną do usuwania nadmiaru płynów poprzez osmozę. Bardzo duże stężenia glukozy, które stosuje się w tradycyjnej dializie otrzewnowej i które są bardzo szkodliwe dla błony otrzewnowej, nie są już w tym przypadku konieczne. Pozwala to utrzymać odpowiednie funkcjonowanie błony. „Jako że WEAKID eliminuje istotne wady dializy otrzewnowej, spodziewamy się, że nasz system spowoduje odejście od hemodializy (w ośrodku) na rzecz dializy otrzewnowej w domu. Dzięki temu pacjenci zachowają swobodę. Pozwoli to też obniżyć koszty dla systemów opieki zdrowotnej o 15 000–40 000 EUR na pacjenta rocznie w porównaniu z przeprowadzaniem hemodializy w ośrodku”, stwierdza Gerritsen.
Słowa kluczowe
WEAKID, dializa, choroba nerek, domowa dializa, hemodializa, dializa otrzewnowa, pacjent, autonomia, jakość życia, koszty opieki zdrowotnej
