WYZNACZANIE TRENDÓW W NAUCE: Asteroida, a nie wulkany, zmiotła dinozaury z powierzchni Ziemi, wykazały nowe badania
Nie potężne wybuchy wulkanów, a asteroida wielkości miasta doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, jak wykazano w badaniu opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Większość naukowców jest zgodna co do tego, że dinozaury wyginęły na skutek uderzenia asteroidy, która zmiotła 75 % życia z powierzchni Ziemi. Natomiast pytanie brzmi, czy do wyginięcia dinozaurów przyczyniły się też wulkany, które znajdowały się na terenie dzisiejszego płaskowyżu Trapy Dekanu w Indiach. „Kwestia tego, czy te dwa potencjalnie śmiercionośne czynniki mogły mieć wpływ na tempo i skalę wyginięcia dinozaurów, jest od dziesięcioleci przedmiotem gorącej debaty”, jak można przeczytać w badaniu.
Co sprawiło, że Ziemia stała się dla dinozaurów niemożliwa do życia?
Spór „wulkan czy asteroida” dodatkowo podsyca zespół badaczy z uczelni Imperial College London, University College London i Uniwersytetu Bristolskiego. Wykorzystując modele matematyczne do odtworzenia klimatu na Ziemi w czasach prehistorycznych oraz dostosowując do nich różne warianty apokaliptycznych scenariuszy, twierdzą, że aktywność wulkanów w rzeczywistości pomogła życiu odrodzić się po uderzeniu asteroidy. Przeprowadzone symulacje pokazują, że za sprawą asteroidy planety nie mogły już zamieszkiwać żadne inne dinozaury oprócz tych, które rozwinęły zdolność latania. Podczas gdy asteroida po upadku pozostawiła po sobie tylko zniszczenia, po wybuchu wulkanów pewne obszary pozostały możliwe do życia. „W ciągu jednego dnia, czyli dla geologa w okamgnieniu, świat dinozaurów przestał istnieć”, powiedział w wywiadzie dla „CNN” prowadzący badania, dr Alfio Alessandro Chiarenza. Tylko zjawisko o sile uderzenia asteroidy mogło stworzyć takie warunki, które uniemożliwiły życie na planecie. Całkowity brak słońca spowodował wieczną zimę. Erupcje wulkanów prawdopodobnie pozwoliły Ziemi ponownie nagrzać się po latach wyniszczających ciemności i zimna. „Pokazujemy, że wyłącznie uderzenie asteroidy, a szczególnie jej długofalowe konsekwencje, było tym, co naprawdę doprowadziło do wyginięcia dinozaurów”, twierdzi dr Chiarenza, kierujący badaniami w trakcie swojego przewodu doktorskiego na Imperial College London. „A czy w mniejszym stopniu mogła się do tego przyczynić aktywność wulkanu, ograniczająca dinozaurom szanse na przeżycie zanim uderzyła asteroida? Nie, ponieważ wskazujemy, że to właśnie występująca wówczas aktywność wulkaniczna Trapów Dekanu mogła ograniczyć »negatywny wpływ« uderzenia asteroidy na klimat, potencjalnie przyspieszając ponowne pojawienie się życia po wyginięciu dinozaurów”.
Czy dinozaury zabiła zmiana klimatu?
Dr Chiarenza wyjaśnia dalej w komunikacie prasowym uczelni Imperial College London: „Pokazujemy, że uderzenie asteroidy wywołało trwającą dekady zimę, a związane z tym niekorzystne skutki dla środowiska zdziesiątkowały dinozaury. Natomiast skutki intensywnych erupcji wulkanów nie były w stanie istotnie zaburzyć ówczesnego ekosystemu”. Uczony dodaje: „Nasze badania potwierdzają, po raz pierwszy w ujęciu ilościowym, że jedynym możliwym wyjaśnieniem wyginięcia dinozaurów jest zima, która nastąpiła po uderzeniu asteroidy, doprowadzając do całkowitego zniszczenia środowiska życia dinozaurów na planecie”. Współautor badań, dr Philip Mannion, wyjaśnia: „W ramach tych badań tworząc modele matematyczne na bazie kluczowych danych geologicznych i klimatycznych, ukazujemy niszczycielski wpływ uderzenia asteroidy na siedliska dinozaurów na Ziemi. Dostajemy po prostu swoisty obraz zagłady dinozaurów”. „Dostarczamy nowych dowodów na to, że erupcje wulkaniczne występujące mniej więcej w tym samym czasie mogły ograniczyć wpływ uderzenia asteroidy na środowisko, przede wszystkim przyspieszając wzrost temperatury po wywołanej przez uderzenie zimie”, podsumowuje dr Chiarenza. „To ocieplenie spowodowane aktywnością wulkaniczną przyczyniło się do odrodzenia się zwierząt i roślin, które przetrwały zagładę związaną z asteroidą, a wiele z ich gatunków bezpośrednio po niej wręcz zwiększyło swoją populację, w tym ptaki i ssaki”.
Słowa kluczowe
asteroida, wulkan, dinozaur, wyginięcie, Trapy Dekanu
