Nowe spojrzenie na progesteron
W samym tylko Zjednoczonym Królestwie co roku odnotowuje się około 55 000 nowych przypadków raka piersi. Za zdecydowaną większość spośród nich (75 %) odpowiada szlak receptora estrogenowego(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Estrogen(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wspomaga rozwój drugorzędnych cech płciowych i dojrzewanie narządów płciowych u kobiet. Szlak receptora estrogenowego obejmuje białka regulacyjne, które mają wpływ na funkcjonowanie estrogenu. Białka te są zazwyczaj ściśle regulowane. Skutkiem ich deregulacji jest często przerzutowy rak piersi(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Chociaż leki blokujące aktywność receptora estrogenowego znacznie poprawiły wskaźniki przeżywalności, u jednej trzeciej wszystkich pacjentek występuje nawrót i zgon spowodowany przerzutami raka piersi. Najnowsze dowody wskazują, że może to wynikać z takich równoległych szlaków hormonalnych jak receptory progesteronu(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i androgenów(odnośnik otworzy się w nowym oknie) wpływające na aktywność receptora estrogenowego i konkurujące o dostęp do DNA. Głównym zadaniem finansowanego ze środków UE projektu ER_disease było zrozumienie tego wzajemnego oddziaływania pomiędzy receptorami jądrowymi w przebiegu raka piersi. „Wiemy, że receptor estrogenowy jest czynnikiem wywołującym większość nowotworów piersi”, mówi Jason Carroll, naukowiec zajmujący się badaniem nowotworów na Uniwersytecie w Cambridge(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „W oparciu o tę wiedzę wysunęliśmy hipotezę, że inne receptory jądrowe, których ekspresja w tych nowotworach następuje w sposób biology(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (endogeniczny), mogą być aktywowane w celu zakłócenia funkcji receptora estrogenowego, zapobiegając w ten sposób progresji raka”.
Kontrowersje
Jednym z kluczowych rezultatów projektu było wykazanie korzyści, jakie niesie ze sobą progesteron. Ustalenie to nie tylko odmieniło dotychczasowy paradygmat, ale również wywołało sporo nieoczekiwanych kontrowersji. „Progesteron i jego syntetyczne odpowiedniki, zwane progestynami, zawsze były postrzegane jako szkodliwe czynniki, które mogą powodować raka”, wyjaśnia Carroll, którego prace wspierała Europejska Rada ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Ponieważ hormonalne terapie zastępcze zawierają progestyny, kobiety przestały przyjmować je do łagodzenia objawów menopauzy i leczenia raka”. Na podstawie badania klinicznego naukowcy pracujący w ramach projektu ER-disease wykazali, że są one bezpieczne i powinny być w pełni wykorzystane w leczeniu raka piersi. Stąd właśnie wynikły kontrowersje. „Myśleliśmy, że nauka zwycięży oraz że ludzie z branży, którzy nie zgadzali się z naszymi wnioskami dotyczącymi progesteronu, zweryfikują swoje stanowisko, gdy przedstawimy im nasze dane”, zauważa Carroll. „Jednak nie spotkaliśmy się z reakcją, jakiej oczekiwaliśmy – prawdopodobnie dlatego, że podważyliśmy dogmaty i zakwestionowaliśmy wnioski kilku dużych laboratoriów”.
Skupienie na nauce
Pomimo negatywnej reakcji ze strony środowiska naukowego Carroll i jego zespół nie porzucili wiary w swoje odkrycia. W związku z tym w dalszym ciągu prezentowali oni swoje dokonania na konferencjach i publikowali artykuły przeglądowe wyjaśniające, dlaczego wcześniejsze wnioski były mylne. Rozpoczęli nawet badanie kliniczne w celu dokonania ostatecznej oceny aktywności progesteronu i progestynu. „Jestem bardzo dumny z tego, że pomimo presji, byliśmy dalej skupieni na naszym celu”, dodaje Carroll. „W ten sposób prostujemy błędne przekonania i ostatecznie pomagamy w poprawie zdrowia kobiet”. Carroll i jego laboratorium przenoszą teraz swoją uwagę z biologii nowotworów na procesy zachodzące podczas metastazy. „Jest to obszar, który jest słabo zrozumiany w kontekście receptorów estrogenowych i raka piersi”, podsumowuje. „Ale wraz z pojawieniem się znacznie lepszych modeli i nowym genetycznym i genomowym spojrzeniem na ten proces nadszedł czas, aby skierować uwagę laboratorium na to ważne pytanie natury klinicznej i biologicznej”.
