Nowe spojrzenie na progesteron
W samym tylko Zjednoczonym Królestwie co roku odnotowuje się około 55 000 nowych przypadków raka piersi. Za zdecydowaną większość spośród nich (75 %) odpowiada szlak receptora estrogenowego. Estrogen wspomaga rozwój drugorzędnych cech płciowych i dojrzewanie narządów płciowych u kobiet. Szlak receptora estrogenowego obejmuje białka regulacyjne, które mają wpływ na funkcjonowanie estrogenu. Białka te są zazwyczaj ściśle regulowane. Skutkiem ich deregulacji jest często przerzutowy rak piersi. Chociaż leki blokujące aktywność receptora estrogenowego znacznie poprawiły wskaźniki przeżywalności, u jednej trzeciej wszystkich pacjentek występuje nawrót i zgon spowodowany przerzutami raka piersi. Najnowsze dowody wskazują, że może to wynikać z takich równoległych szlaków hormonalnych jak receptory progesteronu i androgenów wpływające na aktywność receptora estrogenowego i konkurujące o dostęp do DNA. Głównym zadaniem finansowanego ze środków UE projektu ER_disease było zrozumienie tego wzajemnego oddziaływania pomiędzy receptorami jądrowymi w przebiegu raka piersi. „Wiemy, że receptor estrogenowy jest czynnikiem wywołującym większość nowotworów piersi”, mówi Jason Carroll, naukowiec zajmujący się badaniem nowotworów na Uniwersytecie w Cambridge. „W oparciu o tę wiedzę wysunęliśmy hipotezę, że inne receptory jądrowe, których ekspresja w tych nowotworach następuje w sposób biology (endogeniczny), mogą być aktywowane w celu zakłócenia funkcji receptora estrogenowego, zapobiegając w ten sposób progresji raka”.
Kontrowersje
Jednym z kluczowych rezultatów projektu było wykazanie korzyści, jakie niesie ze sobą progesteron. Ustalenie to nie tylko odmieniło dotychczasowy paradygmat, ale również wywołało sporo nieoczekiwanych kontrowersji. „Progesteron i jego syntetyczne odpowiedniki, zwane progestynami, zawsze były postrzegane jako szkodliwe czynniki, które mogą powodować raka”, wyjaśnia Carroll, którego prace wspierała Europejska Rada ds. Badań Naukowych. „Ponieważ hormonalne terapie zastępcze zawierają progestyny, kobiety przestały przyjmować je do łagodzenia objawów menopauzy i leczenia raka”. Na podstawie badania klinicznego naukowcy pracujący w ramach projektu ER-disease wykazali, że są one bezpieczne i powinny być w pełni wykorzystane w leczeniu raka piersi. Stąd właśnie wynikły kontrowersje. „Myśleliśmy, że nauka zwycięży oraz że ludzie z branży, którzy nie zgadzali się z naszymi wnioskami dotyczącymi progesteronu, zweryfikują swoje stanowisko, gdy przedstawimy im nasze dane”, zauważa Carroll. „Jednak nie spotkaliśmy się z reakcją, jakiej oczekiwaliśmy – prawdopodobnie dlatego, że podważyliśmy dogmaty i zakwestionowaliśmy wnioski kilku dużych laboratoriów”.
Skupienie na nauce
Pomimo negatywnej reakcji ze strony środowiska naukowego Carroll i jego zespół nie porzucili wiary w swoje odkrycia. W związku z tym w dalszym ciągu prezentowali oni swoje dokonania na konferencjach i publikowali artykuły przeglądowe wyjaśniające, dlaczego wcześniejsze wnioski były mylne. Rozpoczęli nawet badanie kliniczne w celu dokonania ostatecznej oceny aktywności progesteronu i progestynu. „Jestem bardzo dumny z tego, że pomimo presji, byliśmy dalej skupieni na naszym celu”, dodaje Carroll. „W ten sposób prostujemy błędne przekonania i ostatecznie pomagamy w poprawie zdrowia kobiet”. Carroll i jego laboratorium przenoszą teraz swoją uwagę z biologii nowotworów na procesy zachodzące podczas metastazy. „Jest to obszar, który jest słabo zrozumiany w kontekście receptorów estrogenowych i raka piersi”, podsumowuje. „Ale wraz z pojawieniem się znacznie lepszych modeli i nowym genetycznym i genomowym spojrzeniem na ten proces nadszedł czas, aby skierować uwagę laboratorium na to ważne pytanie natury klinicznej i biologicznej”.
Słowa kluczowe
ER_disease, progesteron, rak piersi, receptor estrogenowy, estrogen, progestyn
