Skip to main content
European Commission logo print header

Commitment, maturation and infectivity of sexual stage malaria parasites in natural infections

Article Category

Article available in the following languages:

Bezobjawowi nosiciele malarii odpowiadają za jedną piątą zakażeń

Śladowe ilości materiału genetycznego zakaźnych pasożytów we krwi ujawniają, że nawet osoby, które uznano za wyleczone, mogą nadal zarażać innych.

Zdrowie icon Zdrowie

Malaria stanowi zagrożenie dla 3,4 miliarda ludzi na całym świecie i jest przyczyną niemal pół miliona zgonów rocznie, szczególnie wśród małych dzieci w Afryce. Przerwanie łańcucha zakażeń między komarem a człowiekiem daje szansę na ograniczenie rozprzestrzeniania się tej choroby. Celem finansowanego ze środków UE projektu COSMIC było dokładniejsze wyjaśnienie, w jakich przypadkach pacjenci zakażeni malarią stanowią ryzyko zakażenia innych osób. „W przypadku odry zakażenie jednej osoby prowadzi do 10–15 nowych zakażeń”, mówi kierownik projektu Teun Bousema. „W przypadku malarii liczba ta wynosi 105. To choroba o wyjątkowo wysokiej zaraźliwości”.

Przerwanie cyklu

W ludzkim organizmie pasożyt malarii rozwija się w wątrobie, po czym uwalnia zarodniki, które atakują komórki krwi, powodując kliniczne objawy choroby. Te merozoity mogą następnie rozmnażać się, tworząc nowe merozoity i tym samym kontynuując zakażanie. Alternatywnie mogą one się różnicować, tworząc gametocyty, które będą zakażać komary i przenosić pasożyta na nowego żywiciela. „Proces stawania się zaraźliwym dla komarów jest bardzo skomplikowany”, dodaje Bousema. „Aby zacząć przenosić chorobę, potrzeba od 12 do 14 dni”. W celu zrozumienia warunków, w jakich powstają gametocyty, wolontariusze Ośrodka Medycznego Uniwersytetu im. Radbouda w Nijmegen w Holandii zostali zakażeni malarią. Testy krwi o wysokiej czułości zdolne do wykrywania śladowych ilości materiału genetycznego gametocytów we wczesnym stadium, zakaźnej postaci pasożyta powodującego malarię, umożliwiły przewidzenie tego, kto z nich będzie mógł w późniejszym czasie zarazić komary.

Ukryte zakażenia

Kolejne badanie przeprowadzono w Burkina Faso na dwóch kohortach dzieci zarażonych uprzednio malarią. „Ci pacjenci często nie mają żadnych objawów lub są one u nich bardzo łagodne, więc zakażenie może nie powodować u nich potrzeby zgłoszenia się po uzyskanie opieki medycznej”, zauważa Bousema. „Jest to istotny powód, dla którego liczba zarażeń jest tak wysoka”. Po wystąpieniu objawów klinicznych wszyscy pacjenci zostali poddani leczeniu pod kątem zakażenia. Grupa badawcza stwierdziła, że pacjenci o bardzo niskim stężeniu pasożytów we krwi, których lekarze uznaliby za wyleczonych, nadal zarażali innych. Bousema stwierdza, że duża liczba zakażeń występuje za sprawą osób, które są nosicielami, ale stężenie pasożytów w ich krwi jest zbyt niskie, aby można było je wykryć przy użyciu tradycyjnych testów. Szacuje się, że ci bezobjawowi nosiciele odpowiadają za 20 % przypadków zarażeń. W wyniku tych prac powstało kilka artykułów opublikowanych w takich czasopismach jak „Nature Communications” i „The Lancet Infectious Diseases”. „Praktyczne zastosowanie naszych dokonań polega na tym, że jeśli możliwe byłoby namierzanie bezobjawowych zakażeń, które często występują u dzieci w wieku szkolnym, mogłoby istotnie wpłynąć to na całe społeczeństwo. Te jednostki mają największe znaczenie w kontekście rozprzestrzeniania się choroby”, mówi Bousema.

Strategie walki z malarią

W ramach prac Bousema wraz ze swoją grupą opracowali również narzędzie, które pozwala przewidzieć, ile zakaźnych gametocytów powstaje w różnych stadiach choroby. „Dzięki temu stwierdziliśmy, że we wczesnych stadiach zakażenia przypadki zarażenia chorobą występują w małych ilościach, które następnie wzrastają wraz z rozwinięciem się przewlekłej postaci choroby”, wyjaśnia. „Oznacza to, że wychwytywanie zakażeń na wczesnym etapie mogłoby zapobiec wielu nowym zakażeniom”. Projekt był wspierany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych. „W finansowaniu ze środków ERBN wspaniałe jest to, iż ufają oni, że pieniądze zostaną dobrze spożytkowane, nie ingerując w poszczególne kamienie milowe ani nie narzucając praktycznych sugestii”, mówi Bousema. „To miało dla mnie kluczowe znaczenie”. Badania te służą obecnie do opracowania strategii ograniczania przenoszenia malarii, przy wsparciu Fundacji Billa i Melindy Gatesów.

Słowa kluczowe

COSMIC, malaria, komar, gametocyt, zakażenie, przenoszenie chorób, krew, pasożyt, Radboud

Znajdź inne artykuły w tej samej dziedzinie zastosowania