Dawanie dobrego przykładu: wspieranie wiejskiej przedsiębiorczości w Europie
Wiejscy przedsiębiorcy, którzy wierzą w biogospodarkę, potrzebują wsparcia. Brak dostępu do dofinansowania, wykwalifikowanych pracowników oraz innowacyjnych sieci wsparcia to tylko niektóre problemy, którym muszą stawić czoła na rynku zdominowanym przez dużych graczy. Żyją też w regionach odczuwających skutki globalnej konkurencji, automatyzacji, zmian na rynkach, problemów środowiskowych czy nawet COVID-19. „Czas przemyśleć nasze podejście do rozwoju obszarów wiejskich, wprowadzić nową dynamikę i perspektywę”, stwierdza Justin Casimir, lider projektu w Szwedzkich Instytutach Badawczych (RISE). Casimir i jego partnerzy z finansowanego ze środków UE projektu RUBIZMO (Replicable business models for modern rural economies) doskonale znają obecną sytuację w europejskich regionach wiejskich i szukają okazji do działania. Co więc zrobić, by ujrzeć światło na końcu tunelu? Odpowiedź twórców projektu RUBIZMO jest prosta: wesprzeć kilku odnoszących sukcesy pionierów, by dawali przykład innym. „Wielu obywateli, zarówno z terenów wiejskich, jak i miejskich, myśli o założeniu własnej firmy na wsi. Chcą być bliżej natury i żyć zgodnie z własnymi wartościami. Projekt RUBIZMO pomaga im wykonać ten krok z większą pewnością siebie, przekazując ważne informacje za pośrednictwem wirtualnej biblioteki: narzędzia prezentującego krótkie informacje na temat różnych typów odnoszących sukcesy firm”, wyjaśnia Casimir.
Narzędzia dla przedsiębiorców i podmiotów, które ich wspierają
Wirtualna biblioteka jest łatwo dostępna dla każdego z podstawowymi umiejętnościami informatycznymi. To cenne źródło inspiracji. Jako przykład można wymienić włoską firmę Fiusis. W 2007 roku firma ta rozpoczęła budowę zakładu, który wykorzystuje drewno pierwotne pochodzące z okrzesywania lokalnych drzew do wytwarzania zrównoważonego ciepła i energii elektrycznej. W innym sektorze firma Blue Lobster inspiruje poprzez utworzenie nowego cyfrowego rynku, na którym lokalni rybacy mogą sprzedawać ryby bezpośrednio klientom. Casimir lubi nazywać tę platformę „Airbnb rybołówstwa”. Jednak wirtualna biblioteka nie jest jedynym narzędziem stworzonym w ramach projektu RUBIZMO. Zespół opracował również narzędzie do wspierania transformacji, które wspomaga przedsiębiorców w kształtowaniu ich własnego modelu biznesowego. Narzędzie to wskazuje główne przeszkody, które trzeba pokonać. Mogą je wykorzystywać sami przedsiębiorcy, jednak lepiej jest, gdy stosują je jako uzupełnienie pomocy ze strony doradców biznesowych. „Dysponujemy też dwoma innymi narzędziami dla organów oferujących wsparcie. Wytyczne w zakresie otoczenia biznesowego pomogą lokalnym, regionalnym i krajowym agencjom publicznym bądź ustawodawcom dostosowywać lokalne otoczenie biznesowe do wymogów różnych typów modeli biznesowych. Prace nad tym narzędziem wciąż trwają. Po ich ukończeniu zostanie ono zaprezentowane w formie interaktywnych warsztatów. Na przykład zapewni ono wytyczne na temat tego, w jaki sposób zwiększyć możliwości pozyskiwania funduszy dla innowacyjnych i nowatorskich modeli biznesowych na obszarach wiejskich”, dodaje Casimir. A co z ostatnim narzędziem? „Chodzi o zestaw narzędzi wspomagających współpracę. Zawiera on kompleksowe odwzorowanie istniejących sieci w łańcuchach wartości związanych z żywnością, odnawialnymi zasobami biologicznymi oraz usługami ekosystemowymi. Zestaw oferuje też wytyczne ułatwiające rozwijanie istniejących i tworzenie nowych sieci”. Być może jednym z głównych innowacyjnych aspektów projektu RUBIZMO jest świeże podejście do problematyki regionów wiejskich, nieskupiające się wyłącznie na rolnictwie, oparte na analizie trzech wzajemnie połączonych sektorów: żywność, łańcuchy wartości oparte na odnawialnych zasobach biologicznych oraz usługi ekosystemowe. Zespół projektu nadal ciężko pracuje nad zapewnianiem wskazówek, bezpłatnego dostępu do zasobów i narzędzi szkoleniowych, które odegrają przynajmniej niewielką rolę w sukcesie przyszłych przedsiębiorców wiejskich. Casimir ma nadzieję, że w dłuższej perspektywie projekt i przykłady z wirtualnej biblioteki będą dla nich źródłem inspiracji, angażując jednocześnie doradców biznesowych, władze regionalne i inne podmioty we wspieranie rozwoju innowacyjnych firm na obszarach wiejskich. Czy to początek całkiem nowej dynamiki gospodarki wiejskiej? Czas pokaże.
Słowa kluczowe
RUBIZMO, przedsiębiorczość, biogospodarka, regiony wiejskie, rozwój obszarów wiejskich, biznes, żywność, łańcuchy wartości, usługi ekosystemowe, wirtualna biblioteka
