Naukowcy stwierdzają niewielkie ryzyko zarażenia pasożytami od ryb gatunków hodowanych najczęściej w wodach Europy
Mamy dobre wieści dla Europejczyków lubiących ryby – nie musicie się martwić zarażeniem jednym z pasożytów odzwierzęcych w wyniku jedzenia ryb hodowanych w europejskich marikulturach. Według wyników badania opublikowanych w czasopiśmie „Eurosurveillance” ryzyko zarażenia rodzajem nicienia z rodziny Anisakidae w wyniku spożycia ryb morskich z wód europejskich jest pomijalne. Rosnące zapotrzebowanie na produkty rybołówstwa pochodzące z Europy oraz nowe trendy żywieniowe polegające na konsumpcji surowych lub niedogotowanych ryb mogły stanowić dla ludzi większe zagrożenie na zarażenie pasożytami przenoszonymi przez ryby. W związku z tym prawo europejskie nakłada obowiązek mrożenia wszystkich produktów rybołówstwa przeznaczonych do spożycia na surowo lub w postaci niedogotowanej. Jedynym gatunkiem wyjętym spod tego rozporządzenia jest łosoś atlantycki, którego spożycie, jak wykazały wcześniejsze badania, nie wiąże się z ryzykiem zakażenia pasożytami. Dlatego też w obecnym badaniu, przeprowadzonym dzięki wsparciu z finansowanego ze środków UE projektu ParaFishControl, skoncentrowano się przede wszystkim na stwierdzeniu obecności odzwierzęcych pasożytów z rodziny Anisakidae – takich, które mogą być przenoszone ze zwierząt na ludzi – u najczęściej hodowanych gatunków ryb morskich w Europie innych niż łosoś atlantycki. Anisakidae to rodzina pasożytniczych obleńców żyjących we wnętrznościach zwierząt. Jeśli robaki te dostaną się do przewodu pokarmowego człowieka, na przykład w wyniku spożycia surowej lub niedogotowanej ryby, ich larwy mogą wywołać u nowego nosiciela chorobę zwaną anisakiozą. Choroba ta, stwierdzona u człowieka po raz pierwszy w 1960 roku, stanowi – jak podano w wynikach badania – poważne zagrożenie dla zdrowia i jest przyczyną tysięcy diagnozowanych na całym świecie przypadków powiązanych zespołów inwazyjnych i alergicznych.
Badania nad gatunkami ryb
Naukowcy ocenili ryzyko występowania pasożytów odzwierzęcych z rodziny Anisakidae u dorady, europejskiego okonia morskiego, skarpia oraz morskiego pstrąga tęczowego hodowanych w europejskich morzach. Łącznie od marca 2016 roku do listopada 2018 roku przebadano 6 549 morskich ryb hodowlanych, w tym 2 753 dorad, 2 761 europejskich okoni morskich i 1 035 skarpi. Próbki pobrano z 14 farm na terenie Grecji, Hiszpanii i Włoch. Zbadano też łącznie 200 morskich pstrągów tęczowych z Danii oraz 290 okoni morskich i 352 dorady importowane przez Hiszpanię i Włochy z Chorwacji, Grecji i Turcji. Zgodnie z wynikami badań dorada, europejski okoń morski oraz skarp „odpowiadają 95 % produkcji marikultur w Unii Europejskiej, z wyłączeniem łososia atlantyckiego, i są hodowane niemal wyłącznie w 19 krajach śródziemnomorskich, wśród których najważniejszymi producentami w UE są Grecja, Hiszpania i Włochy”. Ponieważ w zbadanych okazach nie stwierdzono obecności obleńców z rodziny Anisakidae, zespół badawczy uznał, że ryzyko zakażenia tym pasożytem od gatunków ryb hodowanych najczęściej w europejskich marikulturach jest pomijalne. Autorzy badania podsumowują: „W związku z tym w przypadku dorady, europejskiego okonia morskiego, skarpia i morskiego pstrąga tęczowego należałoby, podobnie jak uczyniono to dla łososia atlantyckiego, rozważyć możliwość wykluczenia spod nakazu mrożenia wynikającego z rozporządzenia UE nr 1276/2011 w zakresie produktów pochodzących z hodowli ryb w postaci »produktów rybołówstwa spożywanych w stanie surowym lub produktów rybołówstwa marynowanych, solonych lub poddawanych dowolnej innej obróbce, jeżeli dana obróbka jest niewystarczająca do zabicia żywotnych postaci pasożytów«”. Projekt ParaFishControl (Advanced Tools and Research Strategies for Parasite Control in European farmed fish) zakończył się w marcu 2020 roku. Jego celem nadrzędnym było zapewnienie większego zrównoważenia i konkurencyjności europejskiego przemysłu akwakultur. Środkiem do jego osiągnięcia była poprawa naukowego zrozumienia zależności zachodzących na linii ryba–pasożyt oraz wskazanie sposobów zapobiegania przekazywaniu pasożytów żerujących na najczęściej hodowanych gatunkach ryb w Europie oraz kontrolowania i ograniczania tego procesu. Więcej informacji: strona projektu ParaFishControl
Słowa kluczowe
ParaFishControl, ryby hodowlane, morskie, pasożyt, Anisakidae, marikultura