Skip to main content
European Commission logo print header

The psychology and neurobiology of cognitive control training in humans

Article Category

Article available in the following languages:

Aplikacja do ćwiczeń psychicznych wspomagających chudnięcie

Ćwiczenia z zakresu kontroli poznawczej są obiecującym narzędziem w leczeniu problemów behawioralnych, takich jak niezdrowe odżywianie. Celem zespołu projektu CCT jest opracowanie skutecznych metod zmiany nawyków związanych z odżywianiem.

Zdrowie icon Zdrowie

Ponad połowa dorosłych Europejczyków ma nadwagę, a koszty związanej z tym opieki zdrowotnej przekraczają 120 miliardów euro rocznie. Jednym z obiecujących pomysłów na walkę z otyłością jest trening kontroli poznawczej. Finansowany ze środków UE projekt CCT ma na celu zbadanie zalet tej metody za pomocą testów laboratoryjnych i badań na wielką skalę. „Nadrzędnym celem badań jest zrozumienie, w jaki sposób trening kontroli poznawczej może pomóc ludziom regulować zachowania żywieniowe”, wyjaśnia Chris Chambers, koordynator projektu.

Aplikacja na smartfony

W ramach projektu udostępniono działająca na smartfonach aplikację Restrain, która została stworzona przez uczonego i jego zespół we współpracy z Data Innovation Research Institute brytyjskiego Cardiff University. Dzięki aplikacji uczestnicy badania mogą skorzystać z 90-dniowego okresu próbnego, w trakcie którego wykonują ćwiczenia z zakresu kontroli poznawczej i ważą się co tydzień. Zaletą tego podejścia jest jednoczesne testowanie różnych metod – w aplikacji Restrain dostępnych jest 15 planów, które są losowo przypisywane do uczestników. W badaniu nie ma grupy kontrolnej z placebo, ale niektórzy uczestnicy otrzymują trudniejsze zadania niż inni. „Wiele zachowań żywieniowych ma charakter instynktowny i automatyczny”, mówi Chambers. „Niektóre metody obejmują nauczanie uczestników, jak zmieniać niezdrowe nawyki żywieniowe, a inne są skupione na celach i zachęcaniu badanych do świadomego określania postanowień i ich realizacji”. Dzięki udostępnieniu aplikacji na smartfony badanie stało się ogólnodostępne, w przeciwieństwie do laboratoryjnych metod walki z otyłością. Tysiące osób już ją pobrało, a w ramach projektu CCT łącznie ma zostać zbadanych 36 000 uczestników. „Jednocześnie przeprowadzamy badania na dużej próbie, wykorzystując różne metody, by sprawdzić, które z nich działają najlepiej”, dodaje Chambers. „Jeszcze nigdy nie zrealizowano podobnego badania na tak dużą skalę”.

Stymulacja mózgu

W drugiej części projektu zbadano, czy za pomocą stymulacji mózgu można sprawić, że badani będą w stanie oprzeć się pokusie sięgnięcia po niezdrową żywność. W laboratorium zespół ukierunkował przezczaszkową stymulację prądem stałym na części mózgu odpowiedzialne za procesy decyzyjne, a także wykorzystał funkcjonalny rezonans magnetyczny do mapowania zaangażowanych w nie sieci neuronowych. „Znaleźliśmy specyficzne grupy neuronów związane z hamowaniem reakcji motorycznej”, mówi Chambers. Jednak wyniki dwóch dużych eksperymentów nie potwierdziły, że stymulacja mózgu mogłaby stać się przydatnym uzupełnieniem treningu kontroli poznawczej. Prace w ramach projektu były wspierane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych. „Cieszę się, że udało nam się zdobyć ten grant”, mówi Chambers. „Prowadzimy badania naukowe wysokiego ryzyka, a dotacja pozwala nam na wprowadzanie nowych pomysłów, zmiany kierunku i zatrudnianie nowych specjalistów. Ta elastyczność jest dla nas szczególnie ważna”. Słowa uczonego zyskały nowe znaczenie w czasie pandemii. „Stało się to, czego zdecydowanie nie chcieliśmy – kwarantanny, izolacje i obostrzenia spowodowały, że stołowanie się w restauracjach fast food stało się niemożliwe, wskaźnik spożycia alkoholu wzrósł, a aktywność fizyczna dla wielu przestała być priorytetem”, mówi Chambers. „To sprawia, że trudno przeprowadzić badania zgodnie z planem. Staraliśmy się więc rozsądnie planować przebieg badań i sposób, w jaki przetwarzamy dane”. Naukowcy już gromadzą dane, choć projekt ma potrwać jeszcze 12 miesięcy. Następnie zespół będzie pracował nad sposobami przełożenia wniosków na skuteczną politykę dotyczącą zdrowia. „Otyłość to istotny globalny problem, o którym mówi się jako o epidemii”, podsumowuje Chambers. „Musimy pracować nad nowatorskimi sposobami rozwiązania go”. Aplikacja Restrain jest dostępna w Google Play.

Słowa kluczowe

CCT, kontrola poznawcza, trening, otyłość, mózg, jedzenie, powściągliwość, smartfon, aplikacja, przezczaszkowy, prąd stały

Znajdź inne artykuły w tej samej dziedzinie zastosowania