Zrozumienie wyimaginowanego zagrożenia dla bezpieczeństwa ze strony grup etniczno-religijnych w przedłużających się konfliktach
Jeśli chodzi o nauki polityczne, większość prac literackich na temat konfliktów wewnętrznych i międzypaństwowych koncentruje się na zrozumieniu ich głównych przyczyn, a także na ustaleniu, dlaczego niektóre z nich doprowadziły do przemocy, inne zaś utrzymały charakter pokojowy. Choć prace takie pozwalają zyskać cenne informacje, nie wyjaśniają samych początków takich przedłużających się konfliktów, a w szczególności tego, w jaki sposób grupy etniczno-religijne stały się zagrożeniem dla egzystencjalnego bezpieczeństwa państw i społeczeństw. Starając się wyjaśnić tę kwestię, twórcy finansowanego ze środków UE projektu SeReNa-SEA, korzystając ze wsparcia działań „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA), rzucili światło na nieznane, aczkolwiek potężne mechanizmy emocjonalne, symboliczne i konceptualne, które wpływają na państwowe i pozapaństwowe podmioty aktywnie działające w pluralistycznych ustrojach politycznych, tak by uznawały one odmienne grupy etniczno-religijne za zagrożenia dla ich bezpieczeństwa, władzy i statusu. „Aby to osiągnąć, wykorzystaliśmy interdyscyplinarne teorie z zakresu krytycznych badań nad bezpieczeństwem, religią i nacjonalizmem, a także opracowaliśmy etniczno-religijne ramy odmienności, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób wyimaginowane niepewności zmieniają się w namacalne zagrożenia dla bezpieczeństwa”, wyjaśnia Michael Intal Magcamit, stypendysta MSCA. Badacze skupili się głównie na Azji Południowo-Wschodniej: Indonezji, Mjanmie i Filipinach.
Informacje na temat mechanizmów emocjonalnych, symbolicznych i konceptualnych
„Zbadane przeze mnie i przeanalizowane mechanizmy emocjonalne, symboliczne i konceptualne ujawniają, że bez prawdziwego docenienia wartości tych nienamacalnych, a przy tym bardzo ważnych elementów, gwałtowne konflikty będą wybuchać ponownie i pozostaną głęboko zakorzenione przez wiele lat”, informuje Magcamit. Promowanie strategii rozwiązywania konfliktów i programów na rzecz pokoju, które uwzględniają pojednanie i regulację takich mechanizmów, jest więc kwestią priorytetową. „Co więcej, elementy te są nie tylko potężnymi narzędziami wyjaśniającymi, dlaczego ludzie działają tak, jak działają pod względem politycznym, ale również ważnymi zasobami, które można wykorzystać do przekształcenia podmiotów zaangażowanych w takie działania oraz przyjętych zasad”, dodaje badacz. Oprócz tych ustaleń badacze z projektu SeReNa-SEA podkreślili również znaczenie uznania religii i nacjonalizmu jako ważnych elementów i instrumentów realpolitik, jak również konieczność zapewnienia ich przedstawicielom udziału w procesie podejmowania decyzji. „Zjawiska te ciągle występują, ponieważ są (i zawsze były) kwestią bezpieczeństwa i przetrwania państw i społeczeństw”, podkreśla Magcamit. Co więcej, w projekcie wykazano, w jaki sposób etniczno-religijne ramy odmienności mogą wzmocnić i przyspieszyć wyjaśnienia dotyczące śledzenia procesów. „Łącząc prace oparte na interpretacji oraz zwykłe argumenty poprzez teoretyczne i empiryczne badanie odmienności etniczno-religijnej i przedłużających się konfliktów, twórcy projektu SeReNa-SEA otwierają drogę do badania mechanizmów, które zwykle ignorowano w naukach politycznych”, zauważa badacz.
Dalsze badania i pogłębianie wiedzy
Kluczowe ustalenia i informacje uzyskane w ramach projektu przekazano społeczności naukowej oraz szerszej publiczności w ramach rozmaitych inicjatyw związanych z transferem wiedzy. Wykorzystując te ustalenia, Magcamit rozpocznie realizację nowego projektu, aby wyjaśnić, w jaki sposób można skuteczniej radzić sobie z gwałtownymi, przedłużającymi się konfliktami w Azji Południowej, na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce Wschodniej oraz jak można im zapobiegać. „Zastosuję etniczno-religijne ramy odmienności, aby zbadać, w jaki sposób istotne państwowe i pozapaństwowe podmioty rutynowo aktywują i wdrażają mechanizmy emocjonalne, symboliczne i konceptualne etniczno-religijnej odmienności jako strategie zapewnienia bezpieczeństwa wycelowane w określone grupy”, potwierdza Magcamit. Uczony zamierza również utworzyć i uruchomić laboratorium (In)Security Lab w regionie Azji i Pacyfiku, które posłuży jako platforma do prowadzenia badań naukowych i wymiany wiedzy wśród uczonych i ekspertów z zakresu bezpieczeństwa i konfliktów w regionie Azji i Pacyfiku. „Moim długofalowym celem jest przekształcenie tej platformy we w pełni funkcjonalny hybrydowy ośrodek badawczy non-profit, działający zarówno jako organizacja pozarządowa, jak i jako »think tank«”, podsumowuje Magcamit.
Słowa kluczowe
SeReNa-SEA, konflikt, odmienność, grupy etniczno-religijne, zagrożenie dla bezpieczeństwa, pojednanie, konflikty wewnętrzne i międzypaństwowe, pluralistyczne ustroje polityczne
