Dieta wysokobiałkowa może wspierać zdrowe starzenie się
Chociaż problemowi niedożywienia w domach opieki i szpitalach poświęca się w ostatnich latach coraz więcej uwagi, większość osób starszych nadal mieszka we własnych domach. Oznacza to, że niedożywienie często ma swój początek jeszcze przed hospitalizacją. „Profilaktyka ma kluczowe znaczenie, ponieważ gdy pacjent jest już niedożywiony, może być trudno go wyleczyć”, mówi koordynatorka projektu PROMISS, Marjolein Visser, profesor na Wolnym Uniwersytecie w Amsterdamie w Niderlandach, zajmująca się kwestią zdrowego starzenia się. „W ramach tego projektu chcieliśmy zrozumieć, jaką rolę w profilaktyce może odegrać żywność, ze szczególnym uwzględnieniem białka. Uznaliśmy, że tak naprawdę nie wiemy, czy osoby starsze spożywają wystarczającą ilość tego niezbędnego składnika odżywczego, ani co dokładnie rozumieją pod pojęciem białka”.
Wprowadzanie białka do diety
Projekt PROMISS zgromadził wielu partnerów akademickich, którzy połączyli swoje dane dotyczące diety i wyników klinicznych. „Uzyskaliśmy dzięki temu bogaty zbiór danych, który pozwolił nam zadać takie pytania, jak: kiedy osoby starsze jedzą białko i czy stopień ich aktywności ma znaczenie?”, wyjaśnia Visser. „Przeprowadziliśmy również ankietę internetową w pięciu krajach europejskich, aby dowiedzieć się, co osoby starsze wiedzą o białku. Chcieliśmy również ustalić, jakiego rodzaju alternatywne źródła białka – takie jak owady lub alternatywy mięsa – byłyby skłonne jeść”. W projekt zaangażowali się również producenci, którzy wraz z naukowcami pracowali nad zmianą składu i testowaniem produktów o wysokiej zawartości białka, które przypadłyby do gustu osobom starszym. A co najważniejsze, w projekcie wzięła udział grupa około 280 osób po 70. roku życia, które nie spożywały dużej ilości białka. Przy współpracy z dietetykami grupa ta została poproszona o rozpoczęcie spożywania większej ilości białka przez pół roku, aby sprawdzić, jaki wpływ ta zmiana diety może mieć na różne funkcje, takie jak szybkość chodzenia. „Było to spore przedsięwzięcie, obejmujące grupę kontrolną, jak również ciągłe badania kontrolne”, mówi Visser. „Pod koniec projektu niemal zaprzyjaźniliśmy się z uczestnikami. Dostaliśmy nawet zaproszenie na 50. rocznicę ślubu!”
Analiza wpływu na środowisko
Dane uzyskane w ramach projektu pomogą w ustaleniu zaleceń dotyczących optymalnego spożycia białka. „Stwierdziliśmy, że spożywanie większej ilości białka może rzeczywiście przynieść osobom starszym korzyści pod kątem funkcjonowania fizycznego”, dodaje Visser. „Jednakże jeśli prosimy ludzi, aby spożywali więcej białka, wówczas staje się to również kwestią środowiskową”. W związku z tym zespół projektu skupił się również na obciążeniu środowiska zwiększonym spożyciem białka oraz na tym, jak można je ograniczyć. „Starsi ludzie często jasno dawali do zrozumienia, że nie chcą zostać weganami czy wegetarianami”, zauważa Visser. „Istnieje wiele bogatych w białko alternatyw, takich jak rośliny strączkowe i orzechy, ale dieta może stać się bardziej zrównoważona także poprzez zmiany w rodzaju jedzonego mięsa (od wołowiny i jagnięciny po wieprzowinę i kurczaka). W grę nie wchodzi tylko zrezygnowanie z mięsa lub produktów odzwierzęcych ogółem. Chodzi o dokonywanie mądrych wyborów”. Wyniki te przedstawiono w specjalnych materiałach skierowanych do lekarzy ogólnych, geriatrów i dietetyków, aby pomóc im w informowaniu osób starszych na temat wyborów żywieniowych i odpowiednich źródeł białka. Opinie badanych pomogły również producentom dowiedzieć się, w jaki sposób mogliby zmodyfikować niektóre produkty wysokobiałkowe na potrzeby tego konkretnego segmentu rynku. „Stwierdziliśmy, że większość osób starszych w całej Europie lubi zupy”, mówi Visser. „Uzyskanie jak największej ilości białka w zupie, która zachowa swoje walory smakowe, może być naprawdę interesującą i skuteczną opcją”.
Słowa kluczowe
PROMISS, niedożywienie, żywność, białko, starzenie się, dieta, kliniczne
