Obniżenie ryzyka i kapitału związanego z gruntownymi renowacjami poprawiającymi efektywność energetyczną
Mimo że zużycie energii w globalnym sektorze budowlanym utrzymuje się na stałym poziomie, emisje CO2 gwałtownie wzrosły i w 2019 roku wyniosą 28 % globalnych emisji związanych z energią. Poprawa efektywności energetycznej budynków jest niezbędna do obniżenia tego wskaźnika. Nowe przepisy budowlane wydają się atrakcyjnym celem, jednak problemem jest fakt, że około 85 % budynków w Europie postawiono przed 2001 rokiem, a większość z nich będzie nadal istnieć w 2050 roku. Renowacja ma zatem kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Finansowany przez UE projekt Accelerate SUNShINE (Save your bUildiNg by SavINg Energy. Begin to move more quickly) wsparł działania renowacyjne małych i średnich gmin.
Finansowanie kluczowe dla realizacji
Standardowe renowacje obniżają zużycie energii o 20–30 %, natomiast gruntowne renowacje z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii mogą zmniejszyć zużycie energii przez budynek o ponad 75 %. Wymaga to jednak wysokich nakładów, które będą zwracać się przez wiele lat. Podmioty przeprowadzające renowacje potrzebują sposobu, by móc zapłacić za te gruntowne prace już dziś. Przedsiębiorstwa usług energetycznych doskonale nadają się do odegrania kluczowej roli, ponieważ jednocześnie świadczą usługi energetyczne i finansują eksploatację. Zawierane przez nie umowy gwarantujące wydajność energetyczną z podmiotami prowadzącymi renowacje stanowią gwarancję oszczędności energii lub dostępność usługi energetycznej po niższej cenie. Jeśli przedsiębiorstwom usług energetycznych zabraknie gotówki, refinansowanie uzyskuje się poprzez sprzedaż przyszłych przepływów pieniężnych lub należności bankom w ramach transakcji forfaiting. Na rynkach takich jak Łotwa, gdzie umowy gwarantujące wydajność energetyczną są stosowane od niedawna, banki niechętnie decydują się na takie rozwiązania. Program umów gwarantujących wydajność energetyczną Accelerate SUNShINE dał przedsiębiorstwom usług energetycznych inną możliwość: refinansowanie umów poprzez „sprzedaż” przewidywanych (gwarantowanych) oszczędności energii do utworzonego w tym celu Łotewskiego Funduszu Efektywności Energetycznej Budynków (Latvian Building Energy Efficiency Facility, LABEEF). „LABEEF przejmuje w takim wypadku wszystkie dalsze ryzyka i zobowiązania właścicieli budynków”, wyjaśnia koordynatorka projektu Marika Rošā z Ryskiego Uniwersytetu Technicznego.
Określić bariery
Takie rozwiązanie nie tylko minimalizuje nakłady inwestycyjne i ryzyko dla klientów, ale także gwarantuje eksploatację i utrzymanie inwestycji oraz zmniejszenie zużycia energii przez cały okres trwania umowy (w niektórych przypadkach nawet do 20 lat). Dzięki ustandaryzowanej treści umów i procedurom zainteresowane strony mają jasno określone obowiązki, a prace remontowe w budynkach są wyższej jakości. Zespół Accelerate SUNShINE napotkał kilka przeszkód związanych z istniejącymi ramami prawnymi oraz brakiem spójności między gminami, co utrudniało planowe wspólne zarządzanie projektem i partnerstwo między gminami. Pomimo trudności związanych z barierami politycznymi i ekonomicznymi zespołowi udało się doprowadzić do uruchomienia inwestycji energetycznych o wartości 20,1 mln euro, przeznaczonych na renowację ponad 100 000 m2 budynków publicznych i wielorodzinnych. Przekładają się one na oszczędności energii od 30 % do 60 % oraz całkowitą roczną redukcję zużycia energii wynoszącą 8,6 GWh. Projekt wniósł znaczący wkład w zrozumienie sposobu finansowania inwestycji w energooszczędne rozwiązania na Łotwie, wychodząc poza dominujące podejście polegające na wykorzystaniu dotacji publicznych. Ponadto moduł forfaitingowy platformy SUNShINE został stworzony w taki sposób, aby mogły z niego korzystać inne kraje, co pozwoli na rozszerzenie systemu na całą Europę. „Dowiedliśmy, że renowacja budynków poprzez innowacyjne finansowanie sprawdza się na Łotwie”, mówi Rošā. „Ryga doceniła naszą pracę i zobowiązała się do uwzględnienia gwarancji efektywności energetycznej w przyszłych remontach i nowych inwestycjach”. Dodaje jednocześnie, że prawidłowo funkcjonujący rynek dla przedsiębiorstw usług energetycznych nie powstanie bez obowiązkowego uwzględnienia gwarancji efektywności energetycznej lub umów gwarantujących wydajność energetyczną w przypadku renowacji obiektów infrastruktury publicznej.
Słowa kluczowe
Accelerate SUNShINE, efektywność energetyczna, umowa gwarantująca wydajność energetyczną, przedsiębiorstwo usług energetycznych, renowacja budynków, forfaiting
