Prywatne finansowanie na potrzeby efektywności energetycznej: nowe rozwiązania w zakresie finansowania transformacji energetycznej w Europie Zwiększenie efektywności energetycznej europejskich społeczeństw i gospodarek odegra kluczową rolę w umożliwieniu realizacji unijnych ambicji w zakresie klimatu, wzrostu gospodarczego i poprawy dobrobytu. Ma to pomóc w osiągnięciu do 2050 roku celu, jakim jest zapewnienie UE neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla. Chociaż w przeszłości sektor finansowy nie zawsze uważał efektywność energetyczną za atrakcyjny cel inwestycyjny, w niniejszej uaktualnionej broszurze Results Pack opisano 13 finansowanych ze środków UE projektów, które nadały nową dynamikę przyspieszeniu i zwiększeniu skali finansowania inwestycji z zakresu efektywności energetycznej w całej UE ze środków prywatnych, a także znacznie zwiększyły atrakcyjność tych inwestycji dla inwestorów. Zmiana klimatu i środowisko Społeczeństwo Energia © European Union, 2022 Podczas gdy UE zwiększyła ilość środków publicznych przeznaczanych na potrzeby efektywności energetycznej, wciąż istnieje potrzeba dalszego odblokowania środków prywatnych. Aby do 2030 roku osiągnąć cele UE w zakresie klimatu i energii, takie jak zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 40 % względem poziomu z 1990 roku oraz osiągnięcie efektywności energetycznej na poziomie 32,5 %, wszystko to w ramach ambitnego projektu Europejski Zielony Ład, w latach 2021–2030 konieczne będzie przeznaczenie na te cele dodatkowych 260 miliardów euro rocznie. Duża część tych środków finansowych będzie musiała pochodzić z sektora prywatnego. Pokonywanie przeszkód finansowych utrudniających inwestycje w zakresie efektywności energetycznej Inwestycje w zakresie efektywności energetycznej często wiążą się z wysokimi kosztami transakcyjnymi, ponieważ projekty są zbyt małe i niewystarczająco zagregowane, aby były one interesujące dla inwestorów. Tego typu inwestycje, takie jak gruntowne modernizacje budynków, mają zazwyczaj stosunkowo długi okres zwrotu, a inwestorzy obawiają się, że oszczędności nie pokryją kosztów modernizacji energetycznej. Istnieje jednak coraz więcej dowodów na to, że ryzyko związane z inwestycjami w zakresie efektywności energetycznej jest niższe, niż postrzegają to rynki. Wyzwanie polega na tym, aby zapewnić inwestorów, że projekty w zakresie efektywności energetycznej są, ogólnie rzecz biorąc, bezpieczne, a także aby pomóc bankom i innym organizacjom finansowym naprawdę zrozumieć i łatwo ocenić wszelkie ryzyko i możliwości związane z danym projektem. Pilnie potrzebna jest normalizacja techniczna i prawna na wszystkich etapach łańcucha wartości inwestycji, aby uprościć transakcje i zwiększyć pewność instytucji finansowych. Brak normalizacji projektów uniemożliwia sekurytyzację aktywów związanych z efektywnością energetyczną (kredytów lub kapitału własnego), wskutek czego instytucje finansowe nie są w stanie refinansować swojego zadłużenia na rynkach kapitałowych. Zazwyczaj oczekuje się, że inwestycje w zakresie efektywności energetycznej zwrócą się wyłącznie za sprawą obniżenia rachunków za energię, jednak coraz więcej dowodów wskazuje na to, że w podejmowaniu decyzji dotyczących zwiększania efektywności energetycznej kluczową rolę odgrywają korzyści niezwiązane z energią. Chodzi tu na przykład o lepsze parametry w zakresie komfortu i zdrowia wewnątrz pomieszczeń, większą wartość budynku, mniejsze prawdopodobieństwo niespłacenia kredytu hipotecznego oraz niższe wskaźniki rotacji najemców lub pustostanów. Istnieje zatem realny potencjał finansowy i zachęty ekonomiczne mające skłonić instytucje finansowe do dokonywania większych inwestycji w zakresie efektywności energetycznej. Ponadto istnieje potrzeba ustanowienia innowacyjnych programów finansowania na szczeblu regionalnym lub krajowym w celu stworzenia warunków dla odpowiedniego finansowania inwestycji w zakresie efektywności energetycznej ze środków prywatnych. Finansowane ze środków unijnych i krajowych programy wsparcia technicznego, takie jak EIB-ELENA i H2020/LIFE CET PDA, mają na celu stopniowe zmaksymalizowanie wskaźnika dźwigni funduszy publicznych w stosunku do środków prywatnych. Wreszcie, dostawcy usług finansowych, konsumenci oraz podmioty publiczne i prywatne muszą prowadzić dialog dążący do znalezienia realnych rozwiązań mających na celu zwiększenie skali finansowania w zakresie efektywności energetycznej. UE umożliwia prowadzenie takiego dialogu za pośrednictwem forów zrównoważonych inwestycji energetycznych oraz Grupy Instytucji Finansowych ds. Efektywności Energetycznej (EEFIG). Prezentacja 13 wiodących projektów W niniejszej uaktualnionej broszurze Results Pack przedstawiono 13 szczególnych projektów finansowanych ze środków UE, w ramach których zajęto się opracowywaniem narzędzi i rozwiązań, które pomogą przyspieszyć finansowanie inwestycji w zakresie efektywności energetycznej, jak również przedstawiono konkretne dowody na to, że te poddane szerokim testom rozwiązania są gotowe do dalszego rozbudowywania. Znalazł się wśród nich projekt Accelerate SUNShINE, który kontynuuje wysiłki wcześniejszej inicjatywy mające na celu wydłużenie okresu eksploatacji poradzieckich budynków mieszkalnych na Łotwie dzięki wykorzystaniu umów o poprawę efektywności energetycznej, w ramach których oszczędności energii są gwarantowane przez przedsiębiorstwo usług energetycznych. W projekcie EuroPACE powstał skalowalny mechanizm finansowania z podatków, wzorowany na podobnym mechanizmie wprowadzonym w Stanach Zjednoczonych, mający na celu uwolnienie ogromnego potencjału energooszczędnych technologii na potrzeby europejskich gospodarstw domowych. W celu zwiększenia płynności rynku, w ramach projektu LAUNCH zastosowano w pionierski sposób sprawdzone w branży narzędzia, takie jak ustandaryzowane protokoły oceny ryzyka, aby umożliwić agregację i sekurytyzację inwestycji w efektywność energetyczną. Projekt Ren-on-Bill bada mechanizm finansowy, przy pomocy którego właściciele mogą wyremontować swoje domy z pomocą przedsiębiorstwa energetycznego, spłacając należność za remont w miesięcznych rachunkach za energię.
