Nowe pokolenie lekarzy staje do walki z infekcjami w starzejących się społeczeństwach
Europę zamieszkuje starzejące się społeczeństwo, które jest coraz bardziej podatne na choroby zakaźne wywoływane przez bakterie, wirusy i grzyby. Jednocześnie nasila się zjawisko antybiotykooporności, która sprawia, że dotychczas skuteczne metody zapobiegania infekcjom lub ich zwalczania zawodzą. „Rezultatem tego stanu rzeczy są niemożliwe do wyleczenia infekcje bakteryjne i choroby przypominające przypadłości z czasów przed pojawieniem się antybiotyków”, wyjaśnia koordynatorka projektu PRONKJEWAIL Ymkje Stienstra, profesorka medycyny i epidemiolożka kliniczna Szpitala Uniwersyteckiego w Groningen (UMCG) w Niderlandach. „Takie patogeny i choroby mogą mieć w bliskiej przyszłości znaczący wpływ na nasze społeczeństwa. Niemożliwe do wyleczenia infekcje stanowią szczególnie poważne zagrożenie dla osób bardzo młodych, osób starszych i z obniżoną odpornością”.
Szkolenia na miarę potrzeb
Aby skutecznie stawić czoła tym problemom, powstał projekt PRONKJEWAIL zainspirowany przez zespół programu badawczego „Mikroorganizmy a Zdrowie i Choroby”, realizowanego przez UMCG. Celem tego projektu było opracowanie dedykowanego programu badawczego i szkoleniowego dla doktorantów, który koncentruje się na korzystnej oraz szkodliwej roli mikroorganizmów w zachowaniu zdrowia oraz procesie rozwoju chorób. W projekcie wzięło udział szesnaścioro doktorantów z całego świata, którzy pracowali pod opieką doświadczonych specjalistów zajmujących się mikrobiologią medyczną, intensywną terapią, farmacją kliniczną i chirurgią, a także korzystali ze staży w międzynarodowych organizacjach partnerskich. Było to możliwe dzięki wsparciu otrzymanemu w ramach działania „Maria Skłodowska-Curie”. „Potrzeba skupienia się na pacjentach podatnych na infekcje stała się wyjątkowo wyraźna, gdy byliśmy świadkami wybuchu pandemii COVID-19”, dodaje Stienstra. „Nasi doktoranci byli w stanie płynnie dostosować swoją pracę i szkolenia do tej nowej rzeczywistości”. Szkolenia i badania obejmowały cztery kluczowe obszary: szczepionki i profilaktykę pierwotną, spersonalizowane wykrywanie chorób, mikrobiom, a także spersonalizowane sposoby leczenia. W ramach projektu studenci badali nowe narzędzia diagnostyczne pozwalające na wykrywanie infekcji wirusowych i bakteryjnych. Zapoznali się także z zaleceniami dotyczącymi optymalizacji podawania leków, dawkowania i medycyny personalizowanej. „Studenci uczestniczyli w szkole letniej dotyczącej antybiotykooporności, a także kursach poświęconych komunikacji międzykulturowej, wizualizacji danych i szkoleniach medialnych”, opowiada Stienstra. „Wzięli także udział w Sympozjum Studentów Biologii w Europie, zorganizowanym w 2020 roku przez doktorantów z Groningen”.
Badania naukowe nowej generacji
Projekt PRONKJEWAIL przyczynił się do rozwoju nowych talentów i lepszego wyszkolenia nowego pokolenia badaczy zajmujących się medycyną, oferując szesnaściorgu uczestnikom lepszy start kariery. „Studenci docenili różnorodność tematów szkoleń i sposób, w jaki dostosowaliśmy program do ich potrzeb”, dodaje Stienstra. „Kolejnym cennym sukcesem jest to, że doktoranci zaprzyjaźnili się ze sobą i wspierali się nawzajem. Przyczyniło się to nie tylko do realizacji wspólnych projektów naukowych, ale także do zachowania odpowiedniej równowagi między pracą i życiem prywatnym”. Znaczenie projektu wzrosło wraz z nową wiedzą na temat potencjalnych skutków wybuchów epidemii. Studenci wnieśli znaczący wkład badawczy w szereg prac naukowych, w tym w opracowanie „COVID-19 and Tuberculosis in Migrants - Why we need to focus on both” oraz „From Therapeutic Drug Monitoring to Model-Informed Precision Dosing for Antibiotics”. „Skupienie się na badaniach podstawowych również przyniosło pozytywne rezultaty”, zauważa Stienstra. „Doktoranci przyczynili się do usprawnienia projektowania szczepionek przeciwko grypie i opracowania lepszych technik diagnostycznych w celu zapobiegania epidemiom chorób bakteryjnych i wirusowych. Opracowali także projekty sond diagnostycznych, które pomogą lekarzom w wykrywaniu i leczeniu infekcji”. Szkolenia opracowane w ramach projektu PRONKJEWAIL zostaną włączone do przyszłych programów doktoranckich. „Chcemy także opracować szkolenia dla badaczy w stopniu doktora w oparciu o format wykorzystany w projekcie PRONKJEWAIL, aby jeszcze bardziej wspierać rozwój ich karier”, dodaje Stienstra.
Słowa kluczowe
PRONKJEWAIL, zdrowie, antybiotyki, medycyna, infekcje, mikrobiologia, mikrobiom