Szkolenie lekarzy w zakresie zaburzeń związanych z nadużywaniem substancji chemicznych
Uzależnienie od substancji chemicznych to zaburzenie neuropsychiatryczne cechujące się nawracającą potrzebą zażywania substancji, takich jak narkotyki, alkohol i leki na receptę. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że wczesne rozpoznawanie i leczenie objawów pozwalają zwalczać zaburzenia związane z nadużywaniem substancji chemicznych. Większość rządów skupia się jednak bardziej na środkach zakazu i egzekwowaniu prawa niż na szybkiej diagnozie, co, w połączeniu z brakiem wiedzy i akredytowanych szkoleń w zakresie medycyny uzależnień, doprowadziło do ograniczonego wdrożenia metod leczenia.
Odpowiedź na potrzebę szkoleń w zakresie medycyny uzależnień
Celem zespołu projektu BEAMED było uzupełnienie luk w edukacji medycznej w Europie i zwiększenie wiedzy lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej o zaburzeniach związanych z nadużywaniem substancji chemicznych. Badanie uzyskało wsparcie z programu działań „Maria Skłodowska-Curie”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (MSCA) i polegało przede wszystkim na ocenie potrzeb edukacyjnych lekarzy. „Naszym celem było utworzenie multidyscyplinarnego środowiska stanowiącego źródło praktycznej wiedzy niezbędnej do zapobieganie uzależnieniom i ich leczenia”, wyjaśnia Jan Klimas, były stypendysta MSCA. Kilka krajów odpowiedziało na potrzebę szkoleń w zakresie medycyny uzależnień, uruchamiając specjalistyczne programy (Kanada), kursy podyplomowe (Niderlandy) i krajowe systemy szkolenia (Indonezja), a nawet tworząc osobną specjalizację medyczną (Norwegia). Modele te ukształtowały inicjatywę ukierunkowaną na wdrożenie podobnych działań w Irlandii w ramach projektu BEAMED. Zespół projektu BEAMED oparł się zarówno na jakościowych, jak i ilościowych metodach badań, a także na przeglądzie piśmiennictwa oraz ocenie międzynarodowych programów szkoleń. Celem było zgromadzenie informacji na temat uzależnień opracowanych w ramach różnych dziedzin, takich jak zdrowie publiczne i psychiatria, oraz uwzględnienie ich w programach nauczania studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia. W strategii przewidziano także wykorzystanie dowodów empirycznych i opinii ekspertów.
Skutki i wpływ projektu BEAMED
„Jednym z największych sukcesów zespołu projektu BEAMED było nawiązanie współpracy z multidyscyplinarną siecią partnerów”, podkreśla Klimas. Należały do nich organizacje, takie jak International Society of Addiction Medicine(odnośnik otworzy się w nowym oknie), Network of Early Career Professionals working in the area of Addiction Medicine(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz Best Evidence Medical Education Collaboration(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Konsultacje w postaci wywiadów przeprowadzonych z ekspertami z 12 krajów dostarczyły istotnych informacji na temat szkoleń w zakresie medycyny uzależnień. Ostatnia faza programu polegała na przygotowaniu internetowych materiałów edukacyjnych stanowiących część programu studiów magisterskich z dziedziny podstawowej opieki zdrowotnej na uczelni University College Dublin School of Medicine. Rezultaty streszczono w wykazie narzędzi(odnośnik otworzy się w nowym oknie), a wnioski i podsumowanie wyników badań opisano w przystępny sposób w webinarium(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Zespołowi projektu BEAMED udało się wykazać, że edukacja w dziedzinie medycyny uzależnień zapewnia szereg korzyści lekarzom. Obejmują one poprawę kompetencji zawodowych i większą wiedzę w zakresie rozpoznawania i leczenia zaburzeń związanych z nadużywaniem substancji chemicznych. Jest to wstęp do budowania strategii wzmacniających rolę, jaką lekarze podstawowej opieki zdrowotnej odgrywają w walce z takimi zaburzeniami. Wdrożenie proponowanych metod i narzędzi pomoże zapobiegać uzależnieniom od substancji chemicznych i leczyć je, dzięki czemu jednostki, rodziny i społeczności nie będą musiały mierzyć się z katastrofalnymi skutkami tych zaburzeń.
