Sprawna produkcja szczepionek dzięki użyciu jaj wolnych od zanieczyszczeń
Co roku do produkcji szczepionek wykorzystuje się ponad 1 miliard zapłodnionych jaj kurzych. W nadchodzących latach spodziewany jest wzrost zapotrzebowania na ten materiał, częściowo ze względu na wzrost liczby przypadków chorób zakaźnych i zagrożenie pandemiami, takimi jak epidemia COVID-19. „Wytwarzanie szczepionek na bazie jaj to najczęściej stosowana metoda”, wyjaśnia Catherine Caulfield, koordynatorka projektu OvaVAx i dyrektor generalna irlandzkiej firmy Ovagen. „Na przykład nawet 82 % szczepionek przeciw grypie powstaje z użyciem jaj. Zarodki w zapłodnionych jajach pełnią rolę podłoża umożliwiającego namnażanie wirusów”, dodaje badaczka. „Główny problem polega na tym, że jaja wolne od określonych patogenów (ang. specific pathogen-free, SPF) – czyli jaja o najwyższej dostępnej obecnie jakości – mogą czasem zawierać bakterie lub wirusy. Obecność bakterii na powierzchni jaj SPF jest nieunikniona, a organizmy te mogą w różnym stopniu przenikać do ich wnętrza”. Takie zanieczyszczenie może prowadzić do przerw w produkcji, niewydolności łańcuchów dostaw i wzrostu kosztów.
Innowacja w produkcji na bazie jaj
Celem projektu OvaVAx było rozwiązanie tego problemu poprzez opracowanie i wdrożenie opatentowanej technologii pozwalającej uzyskać jaja wolne od bakterii. Zespół projektu wykorzystał efekty kilkuletnich prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez firmę Ovagen, a następnie zademonstrował przydatność tego innowacyjnego rozwiązania w przemyśle. „Nasza strategia nie polegała na zastąpieniu technologii wykorzystujących rekombinację i komórki”, zauważa Caulfield. „W zamian zamierzaliśmy wprowadzić na rynek trzecią, wartościową opcję, która jest niedroga, szybko skalowalna i dostosowana do produkcji wielu szczepionek”. W ramach projektu OvaVAx pozyskano specjalistyczną instalację i sprzęt, zrekrutowano i przeszkolono wykwalifikowany personel oraz wdrożono precyzyjne systemy mikrobiologiczne i sterylizacyjne. „Następnie zastosowaliśmy naszą innowacyjną i przełomową technologię”, mówi Caulfield. „Otrzymaliśmy wolne od bakterii jaja gotowe do użycia w produkcji i opracowywaniu szczepionek, a oficjalne wprowadzenie naszego produktu na rynek odbyło się na Światowym Kongresie Szczepień w Barcelonie w 2021 roku”.
Sprawniejsze prace nad szczepionkami
Wyeliminowanie odwiecznego problemu zanieczyszczenia jaj będzie niezwykle korzystne dla producentów szczepionek oraz dla firm biofarmaceutycznych i biotechnologicznych. Ponadto dzięki niższym kosztom produkcji i wyższemu uzyskowi wirusów organy opieki zdrowotnej będą mogły poczynić znaczne oszczędności i usprawnić realizację programów szczepień. Zbudowanie bardziej odpornego łańcucha rozwoju i produkcji szczepionek przełoży się ostatecznie na lepszą ochronę ludności. „Jaj wolnych od bakterii można użyć do wytwarzania zarówno tradycyjnych, jak i nowatorskich szczepionek”, dodaje Caulfield. „Dzięki temu Europie będzie łatwiej usuwać wszelkie słabości i zależności w łańcuchu dostaw oraz odzyskać strategiczną autonomię w kontekście zaopatrzenia w leki”. Kolejnym krokiem będą badania ewaluacyjne i walidacyjne przeprowadzone z udziałem kilku globalnych producentów szczepionek. Ich celem będzie ocena uzysku wielu różnych istotnych wirusów z hodowli w jajach wolnych od bakterii. Dodatkowo trwają prace nad planem zwiększenia skali i komercjalizacji procesu produkcji jaj wolnych od bakterii. „Mamy nadzieję, że w przyszłości projekt ten zrewolucjonizuje sposób wytwarzania szczepionek na bazie jaj, co pozwoli lepiej chronić zdrowie ludności i szybko reagować na globalne pandemie”, dodaje na koniec Caulfield. „Nigdy wcześniej nie istniała tak ogromna potrzeba zmiany metod produkcji szczepionek, a tym samym zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw i poprawy poziomów wyszczepienia na całym świecie”.
Słowa kluczowe
OvaVAx, jaja, szczepionka, opieka zdrowotna, grypa, bakterie, mikrobiologiczny, biofarmaceutyczny
