Czy wiek przeszczepionego narządu może być inny niż otrzymującej go osoby?
Być może w twoim wieku nie zamieszkasz już z rodzicami, nie założysz odważnych ubrań ani nie zostaniesz mistrzem olimpijskim. Nigdy jednak nie jest za późno, by zdecydować się na oddanie narządów. W artykule BBC opisano historię 19-letniej Turczynki, która potrzebowała szybkiego przeszczepu wątroby. Nie mając innego wyboru, musiała zgodzić się na przeszczep wątroby pobranej od niedawno zmarłej 93-letniej osoby. Dziewczyna ma dziś 26 lat i jest zdrowa, a niedawno świętowała setne urodziny narządu, który uratował jej życie. Przypadek ten potwierdza, że przynajmniej jeśli chodzi o przeszczep narządów, wiek nie ma znaczenia. Ważne jest jednak, by utrzymać narząd przy życiu na tyle długo, by móc wszczepić go odbiorcy. „Po pobraniu narząd zaczyna obumierać”, mówi Roi Paul Nathan, dyrektor generalny w Ela Pharma, firmie biotechnologicznej zajmującej się profilaktyką i leczeniem martwicy.
Jak długo narząd może przeżyć poza ciałem?
Martwica, jeden z głównych procesów śmierci komórki, składa się z kaskady wydarzeń na poziomie komórkowym i cząsteczkowym, które ostatecznie prowadzą do śmierci narządu. „Do martwicy dochodzi po pozbawieniu tkanki dopływu krwi i tlenu, dlatego jest zmorą przeszczepów”, dodaje Nathan. Martwica wygląda inaczej dla każdego z narządów. Najszybciej ulega jej serce i płuca, a najpóźniej nerki. Jedynie pomyślny przeszczep może uchronić narządy przed śmiercią. Proces martwicy można spowolnić, umieszczając organ w pojemniku izotermicznym lub urządzeniu do perfuzji. Jednak zdaniem Nathana wciąż istnieje duże zapotrzebowanie na nowe technologie, które mogą wydłużać życie pobranych narządów. Martwica nie tylko znacznie utrudnia transport narządów, ale także zawęża grono pacjentów, u których wykonany zostanie przeszczep. „Z uwagi na to ograniczenie czasowe pacjent musi znajdować się na określonym obszarze geograficznym”, zauważa Nathan. „Ponadto lekarze mają mało czasu na przygotowanie się do zabiegu, dlatego pacjent musi przebywać w pobliżu szpitala”.
Wydłużanie czasu na transport narządu
Wspierany przez unijne finansowanie zespół Ela Pharma pracuje nad wydłużeniem czasu na przeszczep poprzez wydłużenie życia komórek narządu. „Martwica przez długi czas postrzegana była za nieregulowany proces, przez co mieliśmy ograniczone możliwości jej kontroli”, wyjaśnia Nathan. „Jednak nasze badania dowodzą, że martwicę reguluje konkretny enzym”. Zespół Ela Pharma ma nadzieję, że skupienie się na tym enzymie pozwoli opóźnić martwicę. Firma udowodniła już, że możliwe jest zatrzymanie procesu śmierci komórek na dostatecznie długo, by zwiększyć szanse na dostarczenie narządu od dawcy do biorcy. Naukowcy starają się teraz dodatkowo wydłużyć ten czas do nawet 24 godzin, co pozwoli na transport narządu na znacznie dalszą odległość. „Przeszczep narządów to wymagający połączenia wielu kropek proces, a im więcej czasu mamy na to, tym więcej ludzi, zarówno starszych, jak i młodszych, jesteśmy w stanie uratować”, podsumowuje Nathan. Kliknij tutaj, by dowiedzieć się więcej o badaniach Nathana: Nowe podejście do konserwacji narządów może kupić zespołom medycznym cenny czas i pomóc uratować ludzkie życie
Słowa kluczowe
ELAPHARMA, przeszczep, dawca, przeszczep narządu, dawstwo narządów, martwica