Promowanie wsparcia rodziców we wczesnej edukacji dzieci
Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem przygotowuje je do życia – tworzy swego rodzaju podwaliny, dzięki którym mogą one osiągnąć sukces na polu edukacji, zdobyć zatrudnienie i stać się częścią społeczeństwa w przyszłym życiu. Zapewnienie wsparcia rodzicom, aby dzięki temu dać im możliwość pełnego uczestnictwa we wczesnej edukacji ich dzieci, może jeszcze bardziej rozszerzyć zakres korzyści płynących z wczesnej edukacji oraz wczesnego wychowania. Irlandzka inicjatywa Childhood Development Initiative(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (CDI) działa na rzecz wsparcia zarówno dzieci, jak i rodziców w tych kluczowych latach w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin doświadczających ubóstwa lub wykluczenia społecznego.
Powerful Parenting
Zespół CDI, który działa w małym miasteczku Tallaght na przedmieściach Dublina, opracował model Powerful Parenting(odnośnik otworzy się w nowym oknie), w którym rodzice i opiekunowie mogą korzystać ze wsparcia pomocnika (ang. Parent/Carer Facilitator, PCF) w ramach usług wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem. „Osoby te współpracują z rodzicami, aby określić ich potrzeby, zapewniają wsparcie indywidualne i grupowe oraz dbają o koordynację działań z jednostkami edukacyjnymi, placówkami medycznymi oraz instytucjami opieki społecznej”, twierdzi Catarina Leitão, stypendystka działania „Maria Skłodowska-Curie” w CDI. Celem realizowanego przez nią projektu zatytułowanego PEAR_EC było zbadanie modelu Powerful Parenting, przeanalizowanie jego wpływu na rodziny oraz sposobu, w jaki przekłada się na działania związane z wczesną edukacją i opieką nad dziećmi. Aby lepiej zrozumieć wpływ modelu na rodziny i dzieci, Leitão porównała rodziców otrzymujących wsparcie w ramach modelu (grupa interwencyjna) z rodzicami, którzy nie otrzymali wsparcia (grupa porównawcza). Rodzice należący do obu grup wypełnili kwestionariusz internetowy, który zawierał standaryzowane narzędzia umożliwiające ocenę relacji rodziców z osobami zajmującymi się wczesną edukacją oraz opieką nad dziećmi, a także analizę środowiska nauki w domu oraz odczuwanego przez nich poziomu stresu. Badaczka nie stwierdziła żadnych istotnych różnic między grupami, a wpływ realizowanych działań nie różnił się w zależności od charakterystyki rodziny, w tym od poziomu wykształcenia rodziców, dochodów, pochodzenia etnicznego czy modelu gospodarstwa domowego. „Ze względu na fakt, że obie grupy różniły się od siebie pod względem wielu czynników, trudno jest wyciągnąć jakiekolwiek wiążące wnioski dotyczące wpływu działań”, wyjaśnia Leitão. Szereg innych aspektów podkreślił jednak znaczenie wsparcia dla rodzin w ramach usług wczesnej edukacji i opieki nad dziećmi. Rozmowy przeprowadzone z rodzicami, pomocnikami oraz osobami odpowiedzialnymi za edukację i opiekę skupiały się na cechach modelu Powerful Parenting, które w największym stopniu pomagają rodzicom i dzieciom. Z ich odpowiedzi wynikało, że zindywidualizowane wsparcie dostosowane do potrzeb rodzin oraz działania włączające zarówno dzieci, jak i rodziców należą do najważniejszych elementów modelu. „Rodzice opisali Powerful Parenting jako pomost między domem a przedszkolem”, dodaje Leitão. Jedną z kluczowych korzyści modelu podkreślanych przez rodziców jest to, że poprawia on ich dostęp do odpowiednich informacji i pozwala na uzyskanie wsparcia dostosowanego do wyjątkowych potrzeb każdej rodziny.
Wnioski z pandemii COVID-19
Pandemia COVID-19 przyniosła wiele nowych wyzwań, którym musiały stawić czoła wszystkie rodziny. Wraz ze swoimi współpracownikami Leitão przeprowadziła badanie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) w ramach projektu PEAR_EC, aby lepiej zrozumieć wpływ pandemii na rodziny mieszkające w uboższych dzielnicach. Jednym z wniosków wyciągniętych przez zespół było to, że stres odczuwany przez rodziców w tym okresie miał negatywny wpływ na zachowanie dzieci oraz radzenie sobie przez nie z emocjami. Co ważne, badanie potwierdziło również wnioski z poprzednich analiz, które wskazywały, że wsparcie społeczne, usługi opieki nad dziećmi i szkoły stanowią bardzo dużą pomoc w wychowaniu zarówno dla dzieci, jak i rodziców. „Badania nad skutkami pandemii w perspektywie krótko- i długoterminowej pomagają nam lepiej zrozumieć potrzeby rodzin i ustalić, jakimi możliwościami dysponują. Punkty widzenia oraz doświadczenia dzieci, rodziców i praktyków są kluczem do kształtowania skutecznej polityki oraz działań mających na celu wspieranie rodzin”, twierdzi Leitão. Badaczka ma nadzieję, że wyniki projektu przełożą się na nowe podejścia do udostępniania bardziej integracyjnych usług wsparcia dla rodziców dzieci w okresie wczesnoszkolnym. W szczególności ma nadzieję, że wsparcie trafi do rodzin w trudniejszej sytuacji, zwłaszcza w kontekście krajowego modelu wsparcia rodziców w Irlandii, który niedawno wszedł w życie.