Odpowiednie zarządzanie parkingami sprzyja planowaniu miejskiemu
Decydenci miejscy zazwyczaj zajmują się kwestiami związanymi z parkowaniem w sposób reaktywny. Na przykład w odpowiedzi na brak miejsc parkingowych wiele miast po prostu zwiększa ich liczbę. „Przy zarządzaniu parkingami często zapomina się, że nie chodzi tylko o kwestię zapotrzebowania na miejsca parkingowe”, mówi Patrick Auwerx, koordynator projektu Park4SUMP z belgijskiej organizacji Mobiel 21 (strona internetowa w języku niderlandzkim). „Chodzi również o zarządzanie popytem. Dość często przepisy dotyczące parkowania nie są odpowiednio zharmonizowane z planami zrównoważonej mobilności miejskiej (ang. sustainable urban mobility plans, SUMP)”.
Potrzeba lepszego zarządzania parkingami
Zespół finansowanego ze środków UE projektu Park4SUMP chciał zmienić ten stan rzeczy. „Przepisy dotyczące parkowania – różne taryfy, parkowanie poza ulicami, rozszerzanie stref parkowania itp. – są potężnymi instrumentami polityki i na nich chcieliśmy się skupić”, mówi Auwerx. Od Norwegii po Albanię – łącznie 16 miast, połączyło siły, aby wymieniać się doświadczeniem i rozwijać najlepsze praktyki w dziedzinie zarządzania parkingami. Działania obejmowały informowanie o środkach zarządzania parkingami w zrozumiały sposób oraz zapewnienie, że zasady parkowania i mandaty są odpowiednie, zrównoważone i skutecznie egzekwowane. Inną istotną najlepszą praktyką było zapewnienie, że przychody z opłat parkingowych i grzywien są inwestowane w zrównoważoną mobilność miejską. Udział obywateli w opracowywaniu środków zarządzania parkingami okazał się pomocny w zapewnianiu akceptacji i przestrzegania nowych wytycznych. Ponadto wykazano, że cyfryzacja ma wpływ na poprawę reputacji publicznej i zwiększenie osobistej satysfakcji z pracy osób odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów dotyczących parkowania.
Najlepsze praktyki w zakresie zrównoważonej mobilności
Dzięki wymianie i wdrażaniu najlepszych praktyk we wszystkich 16 miastach uczestniczących w projekcie poprawiono przepisy dotyczące parkowania, a zarządzanie parkingami stało się ważnym elementem ich planów zrównoważonej mobilności miejskiej. W ramach projektu uregulowano przepisy dotyczące około 55 000 nowych miejsc parkingowych, a 3 239 miejsc parkingowych zagospodarowano w inny sposób. Zmniejszenie dopłat do miejsc parkingowych, przy jednoczesnym pobieraniu opłat i grzywien na istniejących parkingach, pomogło wygenerować dochody dla gmin. „To jest właśnie odpowiednie dysponowanie środkami”, dodaje Auwerx. „Podczas realizacji projektu miasta takie jak Kraków mogły ponownie zainwestować dochody z tego źródła w zrównoważoną mobilność, w ten sposób zachęcając kierowców do wybrania innych środków transportu”. Od tego czasu przedstawiono szereg zaleceń politycznych. Na przykład gminy powinny wprowadzać maksymalny limit liczby miejsc parkingowych przypisanych do nowego budynku lub inwestycji, a także rozważyć wprowadzenie większej liczby obiektów typu Park&Ride, programów współdzielenia samochodów i wyznaczanie ścieżek rowerowych.
Audyt krajowych polityk parkingowych
W 16 miastach uczestniczących w projekcie nadal stosuje się w praktyce wiele ustaleń opracowanych w ramach projektu Park4SUMP, a doświadczenia te posłużą również innym europejskim miastom. Najistotniejszym rozwiązaniem jest ParkPAD – narzędzie do audytu. Dzięki niemu gminy mogą skorzystać z usług audytora krajowego, który dokona oceny aktualnych przepisów i praktyk w zakresie zarządzania parkingami oraz przedstawi odpowiednie zalecenia. „To ważne, ponieważ przepisy krajowe różnią się między sobą”, zauważa Auwerx. Co najmniej 22 europejskie miasta przeprowadziły już audyty ParkPAD, co świadczy o powtarzalności procesów i skalowalności narzędzia. Niemniej jednak to nie koniec wyzwań. Badacze z projektu Park4SUMP oszacowali, że w 15–20 % mniejszych i średnich miast europejskich nadal nie ma regulacji dotyczących parkowania. Zachęcanie do lepszej integracji zarządzania parkowaniem z SUMP ma sprawić, że obywatele zaczną odczuwać zauważalną poprawę w swoim środowisku miejskim.
Słowa kluczowe
Park4SUMP, parking, mobilność, miasta, miejski, audyt, zrównoważony, SUMP
