Co pozyskiwanie drewna może nam powiedzieć o lasach?
Lasy zajmują jedną trzecią powierzchni zajętej przez rośliny na Ziemi, a także magazynują blisko 65 % organicznego węgla na naszej planecie(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Odgrywają także kluczową rolę w globalnym obiegu węgla oraz przeciwdziałaniu skutkom zmiany klimatu. „Dziś większość europejskich lasów podlega gospodarce leśnej kierowanej przez ludzi, są także najczęściej źródłem drewna. Choć zrozumienie zasad pozyskiwania drewna jest niezbędne do dokładnego zbadania europejskich lasów, nie dysponujemy wystarczającymi zasobami informacji na temat tego, w jaki sposób te działania różnią się na terenie Starego Kontynentu”, wyjaśnia Susanne Suvanto, stypendystka działania „Marie Skłodowska-Curie”. Zbadaniem tego zjawiska zajmie się finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt ForMMI, realizowany w ramach wspomnianego działania(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „W miarę realizacji tego zaplanowanego na dwa lata projektu jego pierwotne cele i założenia uległy pewnym zmianom. Naszym głównym celem stała się ocena ilościowa zasad gospodarki leśnej w Europie, co stanowi dość istotny czynnik pozwalający nam lepiej zrozumieć lasy oraz ich znaczenie jako pochłaniaczy dwutlenku węgla(odnośnik otworzy się w nowym oknie)”, wyjaśnia Suvanto.
Empiryczna kwantyfikacja modeli pozyskiwania drewna w Europie
Najważniejszym rezultatem projektu była empiryczna kwantyfikacja wykorzystywanych na terenie Europy modeli pozyskiwania drewna z lasów. Przeprowadzona analiza została oparta na danych z inwentaryzacji lasów w jedenastu krajach. „Dotychczasowe analizy i informacje na temat pozyskiwania drewna w Europie skupiały się przede wszystkim na ilości drewna. W ramach naszych prac postanowiliśmy skupić się na rzeczywistych działaniach realizowanych w lasach. Zapytaliśmy o to, jak często pozyskiwane jest drewno i z jaką intensywnością”, wyjaśnia Suvanto. Wcześniej tego typu informacje były dostępne jedynie na poziomie regionalnym lub krajowym – nikt dotychczas nie podjął próby opracowania takich danych na szerszą skalę. „Tego rodzaju informacje są niezwykle cenne, gdyż różne strategie pozyskiwania drewna mają różny wpływ na funkcjonowanie ekosystemu leśnego, a także na usługi ekosystemowe świadczone przez lasy oraz odporność lasów na zewnętrzne czynniki stresowe oraz zróżnicowane problemy”, dodaje Suvanto. Uzyskane przez badaczy wyniki wskazują, że strategie pozyskiwania drewna są niezwykle zróżnicowane w całej Europie, nawet na obszarach, gdzie ogólna intensywność tego procesu jest zbliżona. „W ramach prac wykorzystaliśmy algorytmy uczenia maszynowego do zbudowania modeli predykcyjnych, które mogą być wykorzystane do oszacowania prawdopodobieństwa i intensywności zdarzenia związanego z pozyskiwaniem drewna na poziomie lasu”, opisuje Suvanto. Realizacja zadań wykorzystujących algorytmy uczenia maszynowego pozwoliła także na lepsze zrozumienie czynników wpływających na stosowane modele pozyskiwania drewna. Jednym z najważniejszych odkryć był fakt, że modele te różnią się znacząco między krajami, gdyż opierają się na prawach i przepisach uchwalanych na szczeblach krajowych, a także na wytycznych dotyczących gospodarki leśnej i jej celach. Dodatkowym czynnikiem jest także historyczny sposób użytkowania lasów w poszczególnych krajach. Opracowania opisujące wyniki projektu są obecnie finalizowane i zostaną wkrótce przesłane do publikacji w czasopismach naukowych.
Analiza gospodarki leśnej i funkcjonowania ekosystemów
„Rezultaty projektu ForMMI przyczyniają się do lepszego zrozumienia zagadnienia gospodarki leśnej w całej Europie i rzucają nowe światło na modele pozyskiwania drewna, których analiza była dotychczas niemożliwa na podstawie dostępnych źródeł informacji. Dzięki nim możemy znacznie lepiej zrozumieć lasy oraz występującą w nich różnorodność biologiczną, a także zapewniane przez nie usługi ekosystemowe. Wszystko to dlatego, że działalność człowieka w Europie ma ogromny wpływ na kształt oraz kondycję ekosystemów leśnych”, dodaje Suvanto. W szczególności wyniki projektu zostaną wykorzystane do poprawy opisów pozyskiwania drewna w wielkoskalowych modelach roślinności. Dotychczas gospodarka leśna była uwzględniana w tych modelach jedynie na podstawie uproszczonych założeń – wyniki projektu pozwalają na modelowanie pozyskiwania drewna na danych empirycznych dotyczących rzeczywistej gospodarki leśnej. „Dzięki temu możemy dowiedzieć się więcej na temat tego, w jaki sposób musimy dostosować nasze praktyki w zakresie gospodarki leśnej w przyszłości wraz ze zmianą warunków klimatycznych”, podsumowuje Suvanto.
