Narzędzia kamienne zmieniają obraz dziejów pierwszych ludzi w Europie
Dokładne ustalenie, kiedy homininy – nasi bezpośredni przodkowie – opuściły Afrykę i zawędrowały do Eurazji utrudnia fakt, że szczątki kopalne z tego okresu są nieliczne. Pełniejszy obraz sytuacji przynoszą narzędzia kamienne spoczywające głęboko w osadach na stanowisku archeologicznym sprzed 1,4 miliona lat w Korołewie, około 600 km na południowy zachód od Kijowa. Według badania opublikowanego w czasopiśmie „Nature”(odnośnik otworzy się w nowym oknie) odkryte tam narzędzia należały do pradawnych ludzi, którzy używali ich ponad milion lat temu. Naukowcy przeanalizowali warstwy skał osadowych w okolicy miejsca, w którym znajdowały się narzędzia. Ustalili, że wyszczerbione narzędzia zakopano w ziemi około 1,42 miliona lat temu.
Pierwsi ludzie w Eurazji
„Jest to najstarszy datowany dowód na istnienie jakiegokolwiek rodzaju człowieka w Europie”, mówi współautor badania Mads Faurschou Knudsen, geofizyk z Uniwersytetu w Aarhus w Danii, cytowany przez „Associated Press”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Przyjmuje się, że narzędzia należały do Homo erectus, pierwszego z naszych przodków, który chodził w pozycji wyprostowanej. „W Korołewie nie znaleziono kości, a jedynie same kamienne narzędzia. Ich wiek sugeruje jednak, że Homo erectus był jedynym możliwym gatunkiem człowieka, do którego mogły należeć”, wyjaśnia główny autor i archeolog z Czeskiej Akademii Nauk Roman Garba w swojej wypowiedzi dla agencji „Reuters”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „O naszych najdawniejszych przodkach wiemy bardzo mało, głównie to, że wykorzystywali kamienne narzędzia do uboju zwierząt i że prawdopodobnie używali ognia”. Kiedy Homo erectus dotarł do Europy, kontynent był zamieszkany przez duże ssaki, w tym mamuty, nosorożce, hipopotamy, hieny i koty szablozębne. „Najprawdopodobniej ludzi ci byli padlinożercami, poszukującymi padliny porzuconej przez hieny lub inne drapieżniki, ale do Korołewa ściągnęła ich dostępność wysokiej jakości skały wulkanicznej, doskonale nadającej się do wyrobu kamiennych narzędzi”, wyjaśnia Garba.
Szukajmy na wschodzie
Odkrycia te sugerują, że pierwsi ludzie przybyli do Europy ze wschodu. Żyli na wyższych szerokościach geograficznych, w Europie północnej, by dopiero później zasiedlić Europę południową. Pozostawili po sobie narzędzia kamienne i kości zwierząt. Czy w Korołewie i innych miejscach znajdziemy w przyszłości więcej skarbów, wśród nich być może dowód na jeszcze dawniejszą obecność człowieka w Europie? „Pytanie nie brzmi czy, ale kiedy znajdziemy przedmiot z podobnego lub starszego okresu, gdzieś indziej na Ukrainie, w Rumunii, Bułgarii lub Serbii”, mówi Garba.