Walka ze zjawiskiem nierówności płci w obszarze ubóstwa energetycznego dzięki zbiorowościom
Podczas gdy Europa dąży do realizacji założeń Zielonego Ładu, gospodarstwa domowe dotknięte ubóstwem energetycznym są narażone na ryzyko pozostania w tyle. Zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu EmpowerMed łączy spersonalizowane wsparcie z działaniami na rzecz upodmiotowienia społecznego, aby pomóc mieszkańcom obszarów przybrzeżnych sześciu państw członkowskich UE: Albanii, Chorwacji, Francji, Hiszpanii, Włoch i Słowenii.
Zapotrzebowanie na energię domów w lokalizacjach pilotażowych
W wielu badanych domach zlokalizowanych w regionach pilotażowych brakuje odpowiedniej termoizolacji oraz urządzeń chłodniczych. Niektóre z nich nie zostały wyposażone w systemy ogrzewania i często wykorzystują źródła ciepła zasilane energią elektryczną. Ze względu na to, że miejsca te cieszą się sporą popularnością wśród turystów, niektórzy mieszkańcy muszą walczyć o mieszkania z branżą turystyczną. Właściciele domów często nie mają stabilnej, dobrze płatnej pracy, w związku z czym grozi im popadnięcie w długi i odłączenia od sieci energetycznej. Podczas odwiedzin zespołu w gospodarstwach domowych uczestnicy projektu przekazują gospodarstwom domowym dotkniętym ubóstwem energetycznym oświetlenie LED, materiały izolacyjne, oszczędzające wodę głowice prysznicowe i inne energooszczędne urządzenia. Bezpośredni kontakt z właścicielami domów pomaga również w gromadzeniu informacji na temat ubóstwa energetycznego. Jak wyjaśnia Lidija Živčič, koordynatorka projektu: „Realizacja projektu EmpowerMed pozwala nam przyjrzeć się bliżej gospodarstwom domowym dotkniętym zjawiskiem ubóstwa energetycznego, zwłaszcza warunkom mieszkaniowym, postrzeganemu przez mieszkańców komfortowi termicznemu, trudnościom w opłacaniu rachunków za energię, wpływowi na zdrowie i konieczności upodmiotowienia”.
Skupienie na kobietach doświadczających ubóstwa energetycznego
Aspekty regionalne nie są jedynym czynnikiem wpływającym na charakter ubóstwa energetycznego. Kolejnym jest płeć. Kobiety częściej doświadczają ubóstwa i wykluczenia społecznego, co zwiększa prawdopodobieństwo, że będą mieszkać w gospodarstwie domowym dotkniętym ubóstwem energetycznym. Ze względu na tradycyjny podział obowiązków, kobiety spędzają więcej czasu pracując w domu, co dodatkowo zwiększa ich narażenie na ubóstwo energetyczne i jego negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie. Dzięki przeprowadzonym pracom zespół projektu EmpowerMed zgromadził informacje dotyczące szczególnych wyzwań stojących przed kobietami. Jak zauważa Živčič: „Realizacja projektu EmpowerMed pokazuje, że kobiety są ważnymi podmiotami w procesie wdrażania rozwiązań w zakresie ubóstwa energetycznego i obrończyniami prawa do energii w swoich domach i społecznościach. Uważamy, że kobiety powinny zostać postawione na pierwszym miejscu w dążeniach do sprawiedliwej transformacji energetycznej Unii Europejskiej - powinniśmy zadbać o to, by nikt nie pozostał w tyle”.
Zbiorowe zespoły doradcze
Zespół projektu EmpowerMed zorganizował szkolenia w celu wymiany doświadczeń i wiedzy w regionach pilotażowych, a także przygotowania pracowników. Badacze nawiązali także współpracę z różnymi lokalnymi podmiotami, w tym organizacjami pomocy społecznej, radnymi, klubami kobiet i podmiotami sektora opieki zdrowotnej, aby wspierać gospodarstwa domowe zagrożone ubóstwem energetycznym. Jednym z cennych osiągnięć projektu było utworzenie zbiorowych zespołów doradczych, które stanowią możliwy do powielenia system wsparcia. Te gromadzące od 10 do 30 osób zespoły pomagają zadbać o upodmiotowienie osób doświadczających ubóstwa energetycznego. Zespół projektu EmpowerMed otrzymał Europejską Nagrodę dla Innowacji Społecznej w 2023 roku za wdrożenie tego innowacyjnego podejścia.
Miary sukcesu w walce z ubóstwem energetycznym
Projekt zaowocował bezpośrednim wsparciem przeszło 2 400 kobiet w całej Europie. Odbyło się prawie 130 spotkań zbiorowych zespołów doradczych, w których wzięło udział niemal 2 400 osób, spośród których 1 502 stanowiły kobiety. Zespół projektu EmpowerMed przeszkolił ponad 500 lokalnych podmiotów, a w ramach prac partnerzy dotarli do ponad 8 800 mężczyzn i kobiet doświadczających ubóstwa energetycznego. Zaowocowało to poprawą samopoczucia, oszczędnością energii, a także niższymi kosztami utrzymania gospodarstw domowych.
Słowa kluczowe
EmpowerMed, ubóstwo energetyczne, zbiorowe zespoły doradcze, wybrzeże basenu Morza Śródziemnego, gospodarstwa domowe prowadzone przez kobiety, zdrowie
