Ocena innowacji dotyczących ograniczania marnotrawienia żywności w UE
UE uczyniła ograniczenie strat i marnotrawienia żywności kluczowym priorytetem i jednym z czterech filarów strategii „od pola do stołu”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Straty żywności i jej marnowanie pojawiają się na każdym etapie łańcucha dostaw, chociaż dane sugerują, że ponad połowa generowana jest w gospodarstwach domowych, a kolejne 11% związane jest ze stołowaniem się poza domem, na przykład w restauracjach i stołówkach. Łańcuchy wartości łatwo psującej się żywności są bardziej narażone na te problemy. Właśnie dlatego finansowany ze środków UE projekt LOWINFOOD(odnośnik otworzy się w nowym oknie) skupił się na stratach i marnotrawstwie w łańcuchach dostaw żywności łatwo psującej się (warzywa, pieczywo, owoce morza) oraz tych powstających na poziomie konsumpcji. Celem projektu LOWINFOOD było zmierzenie się z problemem strat i marnotrawstwa żywności poprzez wypróbowanie innowacyjnych rozwiązań, które włączyłyby interesariuszy w działania w całym łańcuchu żywnościowym. Zespół projektu zademonstrował szereg technologicznych, społecznych i organizacyjnych rozwiązań, ocenił ich wpływ na ograniczanie marnotrawienia żywności oraz zmierzył powiązane skutki społeczno-ekonomiczne i środowiskowe w badanych łańcuchach wartości. „Mamy nadzieję, że uzyskane wyniki będą miały długoterminowy wpływ na firmy z branży spożywczej i zwiększą ich świadomość wielu innowacji zapobiegających stratom i marnowaniu żywności” — wyznaje Clara Cicatiello, profesor nadzwyczajna ekonomiki rolnictwa z Uniwersytetu w Tuscii(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i koordynatorka projektu LOWINFOOD. „Ponadto stworzyliśmy zbiór strategii, które wspierają na poziomie polityk rozpowszechnianie innowacji zwalczających straty i marnowanie żywności”.
Wypróbowanie technologii ratowania żywności w rzeczywistych łańcuchach dostaw
W projekcie LOWINFOOD wzięło udział 28 beneficjentów, w tym 10 partnerów badawczych, osiem firm, siedmiu partnerów z branży spożywczej, dwie instytucje publiczne wspierające powielanie innowacji oraz partner zajmujący się komunikacją. W trakcie trwania projektu przetestowano 14 innowacji, z których większość istniała już na etapie priorytetu przed rozpoczęciem projektu. Miało to na celu wypróbowanie ich w rzeczywistych łańcuchach dostaw, czyli w gospodarstwach domowych, restauracjach, stołówkach szkolnych i piekarniach. Przykładem mogą być produkty do rozpoznawania marnowania żywności, inne, ratujące ławo psujące się produkty spożywcze, przekierowując je do przetwórstwa i ponownej sprzedaży, oraz mapy drogowe opracowane w celu zapobiegania marnowaniu żywności w krajach europejskich.
Ocena innowacji w różnorodnych scenariuszach
Zespół zmierzył wpływ innowacji za pomocą podejścia opartego na trzech filarach, w którym wskaźniki mierzyły ograniczenie strat i marnowania żywności względem wartości początkowej, skutków społeczno-ekonomicznych i wpływu na środowisko. Wskaźniki te zdefiniowano poprzez podejście wielopodmiotowe, wspólnie ze wszystkimi stronami zaangażowanymi we wdrażanie innowacji. Jak zauważa Cicatiello: „To był ogromny wysiłek, jeżeli weźmiemy pod uwagę różnorodność innowacji (od rozwiązań technologicznych po innowacje społeczne) oraz kontekstów, w których je zademonstrowano”. Okazało się, że pięć innowacji bardzo skutecznie ogranicza straty i marnowanie żywności, a pozostałe dostarczyły ciekawych wyników, pokazując jakie warunki umożliwiają lepsze działania różnych rozwiązań.
Kontynuacja badań mających na celu ograniczenie marnowania żywności
Konsorcjum LOWINFOOD kontynuuje rozpowszechnianie wyników projektu poprzez serię wydarzeń. Niewielka grupa partnerów badawczych kontynuuje również badania nad stratami żywności i redukcją odpadów w ramach finansowanego z programu Horyzont Europa projektu WASTEWISE. „Przewidujemy również współpracę między innowatorami i partnerami biznesowymi, która pozwoli zbadać możliwość łączenia różnych rozwiązań w celu lepszego zaspokojenia potrzeb firm z sektora spożywczego” — dodaje Cicatiello.
