Przekształcenie budynków w ekosystemy
Tereny zielone w miastach zapewniają ludziom kluczowe korzyści, w tym lepszą jakość powietrza i bioróżnorodność, jednak intensywna urbanizacja zmniejsza komfort życia w miastach. A co gdyby budynki nie tylko dawały schronienie ludziom, ale także aktywnie wspierały rośliny, zwierzęta i mikroby? Finansowany przez UE projekt ECOLOPES(odnośnik otworzy się w nowym oknie) pozwolił na nowo wyobrazić sobie rozwój miasta w celu zwiększenia bioróżnorodności. Przekształcając elewacje budynków w ekologiczne przegrody zewnętrzne („ecolopes”), uczeni proponują nowe podejście do architektury, zwane projektowaniem wielogatunkowym(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Ekologiczne przegrody zewnętrzne definiowane są zmodyfikowane zewnętrzne części budynku – w tym fasady i przyległe przestrzenie zewnętrzne – mające na celu umożliwienie interakcji człowieka z naturą. Koncepcja ta wykracza poza zieloną infrastrukturę, w której priorytetem są same rośliny: ekologiczne przegrody zewnętrzne są projektowane jako ekosystemy, w których ptaki mogą gniazdować, owady mogą zapylać, a mikroby mogą wzbogacać glebę. „Zwykła przegroda zewnętrzna budynku chroni ludzi przed czynnikami zewnętrznymi, podczas gdy ekologiczne przegrody zewnętrzne pozwalają na kontakt z naturą przy jednoczesnym zachowaniu prywatności i komfortu termicznego. Rośliny mogą być duże bądź małe, a różne zwierzęta mogą częściowo żyć w ekologicznej przegrodzie zewnętrznej, w zależności od rozwiązań projektowych”, wyjaśnia Wolfgang Weisser, koordynator projektu ECOLOPES.
Wykorzystanie wiedzy ekologicznej w projektowaniu budynków
Inicjatywa ECOLOPES bazuje na metodologii, która integruje ekologiczne myślenie od samego początku procesu projektowania. Kluczem do tego jest ontologia modelu informacyjnego, opracowana w celu powiązania elementów architektonicznych z wiedzą ekologiczną. „Na przykład powinien on zawierać informacje o tym, jak określony gatunek ptaków reaguje na dany element elewacji. Zależność tę można następnie odwrócić, dzięki czemu narzędzie podpowie architektowi, jak zaprojektować elewację, jeśli chce przyciągnąć konkretnego ptaka do ekologicznej przegrody zewnętrznej”, mówi Weisser. Z czasem narzędzie zostanie wzbogacone o więcej informacji, aby umożliwić uwzględnienie wielu różnych zagadnień projektowych. Aby dodatkowo wesprzeć ten proces, zespół opracował środowisko modelowania i symulacji obliczeniowej, które przewiduje wyniki ekologiczne w oparciu o wybory projektowe. Architekci i urbaniści będą mogli symulować wzrost roślin, zamieszkiwanie zwierząt lub dynamikę drobnoustrojów i odpowiednio dostosowywać projekty. Ekologiczne przegrody zewnętrzne mogą być wdrażane zarówno w nowych, i jak remontowanych budowlach. Coraz więcej budynków jest modernizowanych pod kątem adaptacji do zmian klimatycznych, co może być okazją do wprowadzenia większej ilości natury do miasta.
Prototypy przyszłej miejskiej bioróżnorodności
Zespół ECOLOPES opowiada się za rozwojem miejskim uwzględniającym przyrodę, nie tylko poprawiając dostęp do korzyści płynących z różnorodności biologicznej, ale także tworząc przestrzenie, w których ludzie i reszta przyrody mogą lepiej żyć razem. We współpracy z projektem NEBourhoods w dzielnicy Neuperlach w Monachium zbudowano wielogatunkową elewację. Wykorzystująca technologie takie jak druk przestrzenny, ta ceramiczna konstrukcja tworzy efekt samościemniania zapewniający komfort termiczny i ma na celu zapewnienie bezpiecznych przestrzeni dla jeży, małych zwierząt żyjących na ziemi i ptaków, takich jak wróble domowe i czarne muchołówki, które przystosowały się do życia w środowiskach przemysłowych i miejskich. „Nasz projekt pokazuje również, jak ważne jest wyznaczenie jasnych celów ekologicznych, w tym wiedza o tym, jakie zwierzęta będą żyły w ekologicznej przegrodzie zewnętrznej. To inaczej niż w przypadku wielu współczesnych podejść do zielonej architektury, w których cele ekologiczne nie są jasne, a rolę odgrywa jedynie estetyka zieleni”, dodaje Weisser. W przyszłość zespół ECOLOPES zamierza zająć się kilkoma obszarami badań, w tym integracją narzędzi cyfrowych z systemami modelowania informacji o budynkach oraz współpracą z deweloperami w celu włączenia ekologicznych przegród zewnętrznych do rzeczywistych projektów.
