Realistyczne doświadczanie życia oczami innych
A co gdyby media społecznościowe wykraczały poza zdjęcia, filmy i posty i umożliwiały dzielenie się prawdziwymi emocjami, a nawet przeżywanie doświadczeń na nowo? Wyobraź sobie, że możesz poczuć adrenalinę podczas przejażdżki kolejką górską, przechadzać się po muzeum lub dołączyć do wycieczki zagranicznej znajomego – całkowicie zanurzać się w widokach, dźwiękach, a nawet odczuwać przestrzeń i czas. Finansowany przez UE projekt EXPERIENCE(odnośnik otworzy się w nowym oknie) miał na celu zrewolucjonizowanie sposobu, w jaki ludzie rejestrują, udostępniają i rozumieją swoje doświadczenia, dzięki wykorzystaniu rzeczywistości wirtualnej (VR) i sztucznej inteligencji. „Głównym celem było dla nas umożliwienie każdemu uchwycenia własnej «rozszerzonej osobistej rzeczywistości» – cyfrowej rekonstrukcji tego, co widzi, słyszy i czuje – i udostępnienia jej innym, aby mogli «przeżyć» te chwile na nowo za pomocą VR”, mówi koordynator projektu Gaetano Valenza.
Wirtualne krainy jak w prawdziwym życiu
Zespół EXPERIENCE wykorzystał sztuczną inteligencję, aby umożliwić każdemu automatyczne i łatwe tworzenie oraz udostępnianie w pełni immersyjnych wirtualnych doświadczeń. Dotychczas tworzenie tak realistycznych środowisk wirtualnych wymagało wykorzystania zaawansowanych umiejętności pisania kodu i modelowania 3D. Inne wyzwanie techniczne wiązało się z koniecznością dokładniejszego zrozumienia, w jaki sposób sprawić, aby wirtualne doświadczenia były tak naturalne i angażujące emocjonalnie jak te rzeczywiste. „Ludzie nie zawsze reagują na środowiska wirtualne tak samo jak na doświadczenia w rzeczywistym życiu. Wirtualna kolejka górska bywa mniej emocjonująca niż prawdziwa, a wirtualny zachód słońca może ustępować klimatem rzeczywistemu”, stwierdza Valenza.
Zarejestrować pełne spektrum ludzkich doświadczeń
Zespół EXPERIENCE poczynił znaczące postępy w zakresie technologii, nauki i walidacji klinicznej, tworząc wygodny, system ubieralny klasy medycznej. Oprócz czujników ubieralnych prototyp wykorzystuje inteligentne oprogramowanie i sztuczną inteligencję, aby uchwycić i odtworzyć wielozmysłowe doświadczenia. „Urządzenie ubieralne składa się z czepka elektroencefalograficznego do rejestrowania sygnałów mózgowych, pasa piersiowego do monitorowania aktywności serca i oddechu oraz kamer i mikrofonów do nagrywania obrazu i dźwięku”, wyjaśnia Valenza. Użytkownicy mogą oznaczać momenty o dużym znaczeniu emocjonalnym, a wszystkie dane będą przesyłane za pośrednictwem Bluetooth lub Wi-Fi do aplikacji mobilnej. „Aplikacja zarządza zarejestrowanymi danymi, przesyła je i dostarcza biofeedback w czasie rzeczywistym, np. w zakresie zmienności rytmu serca i wizualizacji nastroju”, wyjaśnia Valenza. „Zaawansowana sztuczna inteligencja i rekonstrukcja w trzech wymiarach tworzą następnie realistyczne cyfrowe bliźniaki środowisk fizycznych, łącząc dane dotyczące emocjonalne, fizjologiczne i behawioralne. Interfejs VR pozwala użytkownikom przeżyć zarejestrowane doświadczenia. Wykorzystuje przy tym dotykowe sprzężenie zwrotne do symulacji doznań fizycznych i pozwala użytkownikom spowalniać lub przyspieszać czas, aby odkrywać chwile we własnym tempie”.
Zmienione postrzeganie czasu i przestrzeni
Zespół musiał także sprawić, aby wirtualne doświadczenie wywoływało prawdziwe emocje, a nie udawane czy wymuszone reakcje. Symulacje musiały ponadto wywoływać indywidualne reakcje psychiczne, emocjonalne i behawioralne zależnie od cech danej osoby. „Mózg i ciało reagują odmiennie na wirtualne i rzeczywiste otoczenie, zmieniając reakcje fizjologiczne i percepcję przestrzenną”, podkreśla Valenza. „Emocje wpływały na percepcję czasu: u zdrowych osób występowały elastyczne przesunięcia czasowe (rozszerzanie się/kurczenie postrzeganego czasu) w zależności od treści emocjonalnych, natomiast osoby z depresją wykazywały zmniejszoną wrażliwość, co potwierdza teorie o «niewrażliwości na kontekst emocjonalny»”. Praca mózgu i serca była ściśle powiązana w emocjonalnych chwilach, jednak w czasie depresji synchronizacja ta ulegała zaburzeniu. Przestrzeń miała również wpływ na postrzeganie czasu: w dużych wirtualnych przestrzeniach czas wydawał się płynąć wolniej. Łagodna stymulacja elektryczna pozwoliła zmniejszyć nudności (chorobę cybernetyczną) wywoływane przez VR.
Znaczenie dla zdrowia psychicznego
Naukowcy liczbą, że system umożliwia opracowanie wysoce spersonalizowanej terapii, dostosowującej środowisko wirtualne w czasie rzeczywistym, aby równoważyć stan emocjonalny użytkownika. Na przykład, jeśli ktoś odczuwa lęk, system może wykreować uspokajające otoczenie, aby go złagodzić. „Monitorowanie nastroju w czasie rzeczywistym, terapia emocjonalna i możliwości zapobiegania nawrotom decydują o tym, że jest to skuteczne narzędzie w leczeniu depresji, lęku i fobii”, dodaje na koniec Valenza.