Zrozumienie ekologii zachowań zbiorowych
W miarę jak niektóre organizmy ewoluowały, by żyć w grupach, a nie samotnie, zmianie ulegały też ich relacje z otaczającym je światem. W wyniku tej ewolucyjnej zmiany zrodziło się kolektywne podejmowanie decyzji, czyli zdolność do wspólnego decydowania. „Aby funkcjonować jako grupa, jednostki muszą w jakiś sposób pogodzić różne preferencje między sobą podczas podejmowania decyzji, które wynikają z tego, że każdy osobnik ma inne potrzeby i doświadczenia” — wyjaśnia Damien Farine(odnośnik otworzy się w nowym oknie), profesor nadzwyczajny na Australijskim Uniwersytecie Narodowym. Dlaczego więc i jak to się dzieje, że niektóre jednostki mają większy wpływ? Teoria ekologiczna zakłada, że wpływ jednej jednostki na drugą opiera się na szeregu czynników, takich jak jej rola społeczna, stan fizjologiczny i relacja ze środowiskiem fizycznym. Większość badań analizowała te czynniki jedynie w izolacji. W projekcie ECOLBEH(odnośnik otworzy się w nowym oknie), finansowanym przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (ERBN), Farine ze współpracownikami zastosowali „całościowe” podejście do zagadnienia, badając kolektywne podejmowanie decyzji w obrębie grup i między nimi poprzez analizę kilku grup dzikich perlic sępich w Kenii.
Rejestrowanie parametrów biologicznych w celu zrozumienia decyzji zbiorowych
Najpierw zespół przymocował biorejestratory do 10% osobników w 20 grupach perlic, aby uzyskać pełny obraz aktywności w grupach. Następnie naukowcy użyli biorejestratorów do monitorowania poszczególnych osobników z dwóch grup, aby zebrać bardzo szczegółowe dane dotyczące tego, co robiła każdy z nich (każdego osobnika można było rozpoznać wizualnie po kolorowych znacznikach). Zespół w Kenii monitorował wszystkie perlice każdego ranka i popołudnia, aby ocenić dynamikę grupy. Inne rejestratory mierzyły temperaturę ciała i tętno, aby ocenić poziom stresu, monitorowano także dane dotyczące samego środowiska. Zespół przeprowadził również eksperymenty, manipulując pożywieniem dostępnym dla grup, aby sprawdzić, czy różne grupy uczą się od siebie nawzajem i czy nauczyły się, jak unikać szukania pożywienia w tych samych miejscach.
Systemy głosowania dzikich perlic
„Odkryliśmy, że perlice podejmują decyzje poprzez głosowanie” — mówi Farine. „Osobniki poruszają się w kierunku, w którym chcą podążać, a następnie grupa wybiera kierunek, który otrzymał najwięcej głosów, czyli w którym podąża największa podgrupa”. Zauważono też kilka niuansów, w tym to, że osobniki męskie mały większe szanse na osiągnięcie sukcesu, ponieważ zakładały kluby: „Samce — które najprawdopodobniej są ze sobą spokrewnione — tworzą kliki, cały czas trzymają się razem, co zwiększa prawdopodobieństwo, że utworzą większość” — wyjaśnia Farine. Wyniki pokazały również, że demokratyczne podejmowanie decyzji jest ważne dla ptaków o niskiej pozycji w hierarchii, próby przewodzenia grupie są dla ptaków stresujące, a grupy faktycznie mogą zdobywać informacje o środowisku od innych grup. To ostatnie wyjaśnia, dlaczego wiele grup zwierząt „przebywa” razem, zauważa Farine: mogą wypatrywać innych grup, które wydają się dobrze odżywione, i podążać za nimi do lepszego pożywienia.
Rozpowszechnianie informacji o decyzjach zbiorowych
Odkrycia zespołu badawczego stanowią również istotne wsparcie dla głównej hipotezy mówiącej, że życie w grupie pomaga organizmom radzić sobie w trudnych warunkach. „Na przykład odkryliśmy, że zdobywanie informacji podczas wspólnych noclegów jest szczególnie ważne w czasie suszy, gdy brakuje pożywienia” — zauważa Farine. Jak mówi Farine, prace ECOLBEH są już rozwijane przez nowe projekty. „Jedną z prawdziwych zalet finansowania przez ERBN jest to, że pozwoliło nam ono zgromadzić ogromne zasoby — zarówno pod względem danych, jak i możliwości wykorzystania wszystkich naszych metod — na których możemy budować przyszłe badania”.
