Wektory wirusowe w hamowaniu rozwoju nowotworowych naczyń włosowatych Rozwój nowotworu częściowo zależy od rozwoju nowych naczyń krwionośnych, czyli angiogenezy. Zespół naukowców pracujących w ramach projektu UE badał możliwości zapobiegania temu procesowi przez zastosowanie terapii genowej z użyciem wektorów wirusowych. Zdrowie Angiogeneza, inicjująca rozwój nowych naczyń krwionośnych, zachodzi w wielu procesach. Na przykład pierwsza (proliferacyjna) faza gojenia rany polega na angiogenezie i stanowi główny element regeneracji tkanki. Niestety proces ten zachodzi także w mniej pożądanych stanach, takich jak choroby nowotworowe lub reumatyczne. Stopień rozwoju naczyń włosowatych i ich gęstość umożliwia nowotworowi przechodzenie w fazę przerzutową i rozprzestrzenianie się do innych narządów. W celu odkrycia skutecznych terapii przeciwnowotworowych naukowcy pracujący w ramach finansowanego przez UE projektu ANTI TUMOR ANGIOGENESIS badali molekularne podstawy inicjacji rozwoju naczyń krwionośnych. Angiogenezę kontrolują cztery białka warstwy śródbłonka naczyń krwionośnych, sterujące sygnałami do powielania się komórek, migracji i tworzenia naczyń włosowatych. Celem badania było określenie podstaw molekularnych tych sygnałów i opracowanie odpowiednich terapii. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Groningen wykorzystał adenowirus jako wektor, którego celem są białka komórek śródbłonka odpowiedzialne za powstawanie naczyń krwionośnych. Do celowania białek zastosowano trzy strategie. Opracowano także metody ochrony wirusa przed systemem odpornościowym. Utworzono adenowirusowe białko fuzyjne przez połączenie peptydu z przeciwciałem (S11). Peptyd kierował wirusa do powierzchni komórki i receptorów wzrostu. Wirus chroniony był przed atakiem układu odpornościowego dzięki fragmentowi stanowiącemu przeciwciało. W drugim przypadku dodano do wirusa glikol polietylenowy w celu utworzenia cząsteczki PEG, tak aby wirus nie był dostrzegany przez układ odpornościowy. Podobnie jak w przypadku adenowirusowego białka fuzyjnego peptyd przyłączony do cząsteczki PEG kierował wirusa do receptorów na powierzchni komórki. Wykazano, że modyfikacja genetyczna miała przewagę nad pegylacją oraz zastosowaniem adenowirusowych białek fuzyjnych, ponieważ uzyskiwano stabilną strukturę, na którą nie wpływały czynniki zewnętrzne. Modyfikacja genetyczna pomyślnie celowała w integryny, receptory powierzchniowe komórki. Znajomość szlaków biochemicznych zaangażowanych w angiogenezę, skuteczne celowanie w uczestniczące w nią białka i ochrona przed układem odpornościowym stanowią podstawę efektywnej terapii przeciwnowotworowej. Wektory adenowirusowe przeznaczone do dostarczania specyficznie zmienionych cząsteczek mogą służyć jako czynniki skutecznie modyfikujące niepożądane procesy w rodzaju angiogenezy. Schemat adenowirusa celującego w nowotworowy śródbłonek przy zastosowaniu adenowirusowego białka fuzyjnego w procesie angiogenezy. Białka fuzyjne V-S11, T-S11 oraz I-S11 rozpoznające odpowiednio receptory VEGFR2, Tie2 oraz receptor integryny αvβ3.
