Jak rak trzustki może pomóc cukrzykom
Metaplazja w przedziale trzustkowych komórek groniastych, związanych z zapaleniem trzustki, często jest prekursorem zmian nowotworowych i neoplazji w raku trzustki. Metaplazja komórkowa może zachodzić wtedy, gdy jeden dojrzały typ komórki ulega transdyferencjacji w inny. Niemniej jednak pierwsza faza metaplazji polega na dedyferencjacji (odróżnicowaniu). Okazuje się, że ten rodzaj plastyczności komórkowej występuje w dojrzałych trzustkowych komórkach groniastych. Ponieważ skutkiem tej utraty zróżnicowania może być przekształcenie się komórek groniastych w fakultatywne komórki macierzyste, konieczne jest gruntowne zbadanie różnych etapów tego procesu oraz rządzących nimi mechanizmów molekularnych. Aby lepiej zrozumieć mechanizmy molekularne rządzące metaplazją groniasto-przewodową, zespół projektu "Plastyczność komórek groniastych w trzustce dorosłych myszy" (Acinplast) posłużył się modelem in vitro tego procesu. Badano, które szlaki sygnałowe ostatecznie biorą udział w dedyferencjacji. Stwierdzono bardzo wczesną aktywację sygnalizacji Ras oraz dalszych odcinków szlaków MAPK i PI3K. Dodatkowo w procesie metaplastycznym komórki nabierają cech, które sprawiają, że są podobne do komórek prekursorowych i rozpoczynają ekspresję markerów komórek macierzystych. Wyniki projektu nie tylko dostarczą wiedzy o plastyczności komórek groniastych, ale też będą stanowić materiał cenny dla zwalczania innych chorób. Wykazano, że plastyczność komórkową można optymalnie wykorzystać do wymuszonej transdyferencjacji w kierunku wewnątrzwydzielniczych komórek beta, ulegających zniszczeniu w cukrzycy typu 1. Wraz z dedyferencjacją komórek groniastych, zewnątrzwydzielnicze komórki groniaste i wewnątrzwydzielnicze komórki beta można przeprowadzić w linię komórek wewnątrzwydzielniczych. Efekt ten uzyskano w wypadku szczurzych komórek groniastych, stosując podejście oparte na konwersji i interferencji. Oznacza to, że odkrycie nowego źródła komórek beta powinno znaleźć zastosowanie w terapii polegającej na wymianie komórek.
