Postępy w badaniu ryzyka chorób psychicznych
Finansowany z UE projekt PSYCHGENE ("Copy number variation and endophenotypes in psychiatric disorders") umożliwił powiązanie często występujących wariantów z niskim ryzykiem chorób psychicznych i rzadko występujących wariantów z wysokim ryzykiem takich chorób. Współpracujące ośrodki akademickie i instytuty badawcze analizowały wpływ wariantów sekwencji genetycznych na endofenotypy i poszukiwały szlaków biologicznych wysokiego ryzyka chorób psychicznych, korzystając z metod biologii systemów. Dzięki lepszym metodom pozyskiwania informacji na temat dziedziczenia chorób psychicznych udało się przeprowadzić szerzej zakrojone badania nad zmiennością genetyczną i wariantami podwyższonego ryzyka. Członkowie konsorcjum stwierdzili, że popularne, znane warianty stanowią podłoże tylko części obserwowanych przypadków dziedziczenia zaburzeń psychicznych. Możliwym wytłumaczeniem jest ograniczenie rozrodczości związane z wieloma zaburzeniami psychicznymi. Warianty podwyższonego ryzyka, powtarzające się warianty liczby kopii (CNV) i mutacje w sekwencjach kodujących stanowią lepsze wytłumaczenie dziedziczności tych chorób. Nowe informacje w tych obszarach mogą pomóc wyjaśnić częstość występowania takich chorób, jak schizofrenia, autyzm i upośledzenie umysłowe. Postępy poczynione dzięki zastosowaniu w projekcie PSYCHGENE metod biologii systemów umożliwiły identyfikację kilku wariantów sekwencji wiązanych z ryzykiem schizofrenii. Bazując na wynikach innego projektu finansowanego przez UE o nazwie SGENE ("A large scale genome-wide association study of schizophrenia addressing variation in expressivity and contribution from environmental factors"), bieżący projekt umożliwił powiązanie jednego z wariantów genów VRK2 i TCF4 ze schizofrenią. Te warianty same w sobie wiązane są z niskim lub umiarkowanym ryzykiem schizofrenii i nie mają znaczącego wpływu na endofenotypy. Badania w ramach projektu dostarczyły też danych potwierdzających związek pomiędzy markerami AHI1 a schizofrenią, a szeroko zakrojona metaanaliza próbek ujawniła związek dalszych pięciu regionów genomu z tą chorobą. Znaleziono trzy loci o znaczeniu dla całego genomu w metaanalizie choroby afektywnej dwubiegunowej, natomiast nie uzyskano istotnych wyników analizy wariantów sekwencji w związku z depresją jednobiegunową. Podczas badań nad zbieżnością genów wiązanych ze schizofrenią i cukrzycą konsorcjum odkryło związek pomiędzy jednym z wariantów genu TCF7L2 a schizofrenią. Metody biologii systemów były też zastosowane z powodzeniem podczas poszukiwań szlaków biologicznych podwyższonego ryzyka, wykazując związek pomiędzy konkretnymi nieprawidłowościami w kompleksach sygnalizacji postsynaptycznej a patogenezą schizofrenii. Podsumowując, projekt PSYCHGENE ujawnił szereg rzadkich wariantów genetycznych podwyższających ryzyko schizofrenii i psychoz. Dalsze badania tych wariantów ujawnią więcej informacji na temat zaburzeń psychicznych, a wyniki projektu przyczynią się do lepszego zrozumienia patologii chorób psychicznych. To ważne dla przyszłych prac nad nowymi lekami.
