Nowe szczepionki przeciw HIV
Głównym celem badań nad szczepionką przeciw wirusowi HIV było uzyskanie przeciwciał ogólnie neutralizujących (bNAb), oddziałujących z różnymi szczepami wirusa. Wprawdzie wyizolowano bNAb z zakażonych osobników, jednak żadna z przetestowanych dotąd szczepionek nie miała takiego oddziaływania w modelach zwierzęcych. Najwyraźniej przeciwciała otoczki wirusa stanowią najbardziej czułe miejsce docelowe dla przeciwciał przeciw wirusowi HIV. Głównym celem finansowanego przez UE projektu NGIN ("Next generation HIV-1 immunogens inducing broadly reactive neutralising antibodies") było opracowanie zestawu otoczek wirusa, które, zastosowane jako immunogeny, stymulowałyby wytwarzanie bNAb. Szczegółowe informacje o celach i wynikach projektu można znaleźć na stronie internetowej projektu(odnośnik otworzy się w nowym oknie) . Badanie przesiewowe ponad 500 osobników wykazało obecność bNAb u około 25% pacjentów po 2–4 latach od zakażenia. Co ciekawe, obserwowano wyższy poziom przeciwciał u pacjentów zakażonych wirusem HIV-2. Naukowcy wyizolowali i sklonowali ponad 1800 genów otoczki wirusa HIV z pierwotnych wirusów pobranych od osób, u których zostały wytworzone bNAb. Siedem z nich zostało poddanych dalszym badaniom przesiewowym w modelu myszy i królika. Po podaniu szczepionki zawierającej białko env lub poprzedzeniu jej podaniem DNA udawało się uzyskać u królików NAb. Podanie podobnego leczenia początkowego i wzmacnianego makakom sprawiało, że NAb były wprawdzie wytwarzane w krwi, lecz nie na poziomie błon śluzowych. Podanie szczepionki białkowej myszom wraz z chemokiną błon śluzowych jako adiuwantem sprawiało, że na błonach śluzowych lokowały się komórki swoiste dla antygenu. Konsorcjum wykazało, że utraconą zdolność osobników zakażonych wirusem HIV do swoistej odpowiedzi immunologicznej za pośrednictwem limfocytów B i do wytwarzania limfocytów B pamięci można przywrócić tylko jeśli leczenie przeciwretrowirusowe zostanie podane na wczesnym etapie zakażenia. Podczas eksperymentu in vitro podanie rozpuszczalnego antygenu CD27 usprawniało różnicowanie komórek pamięci do limfocytów wytwarzających przeciwciała. W ramach projektu NGIN opracowano zestaw nowych szczepionek zawierających antygeny uzyskane z otoczki wirusa, których immunogenność wykazano u królików i naczelnych innych niż ludzie. Wprawdzie ich skuteczność w ochronie przed zakażeniem pozostaje jeszcze do ustalenia, stanowią one istotny krok naprzód, przynoszący nadzieję na sukces w walce z wirusem HIV.
