Poprawa opieki zdrowotnej w Ameryce Łacińskiej
W ramach projektu EQUITY-LA badano działanie różnych rodzajów zintegrowanych sieci opieki zdrowotnej w odniesieniu do wyników bezpośrednich (dostęp, koordynacja opieki i jej ciągłość) oraz końcowych (równość dostępu oraz jakość opieki) w Kolumbii i Brazylii. Projekt podzielono na dwa etapy: krajowe studium przypadku, oparte na badaniu jakościowym, oraz międzysektorowe badanie ilościowe, analizujące rzeczywiste wyniki IHN, ze szczególnym uwzględnieniem dwóch schorzeń: cukrzycy i raka piersi. W międzypaństwowej analizie porównawczej określono czynniki i aktorów wpływających na działanie IHN w poszczególnych konkretnych kontekstach. Badania te ujawniły istnienie znaczących barier w zakresie dostępu — w przypadku Kolumbii większych, gdy chodzi o poszukiwanie i korzystanie z opieki oraz walkę z problemami zdrowotnymi, a w przypadku Brazylii o wprowadzenie do usług ochrony zdrowia. Zaobserwowano także słabe przekazywanie informacji klinicznych oraz zarządzanie kliniczne między różnymi poziomami opieki, przy czym w Brazylii dochodziła do tego słaba koordynacja między poszczególnymi poziomami opieki. Niewłaściwa koordynacja powoduje według ankietowanych przerwy w świadczeniu opieki, nieprawidłowe leczenie pacjentów na podstawowym poziomie opieki oraz dublowanie badań. Słabą jakość opieki stwierdzono także w przypadku dwóch analizowanych schorzeń — późne wykrywanie raka piersi oraz długie opóźnienia diagnostyki i leczenia, a także niską skuteczność walki z cukrzycą. Odpowiedzialne za to czynniki związane są z cechami systemów ochrony zdrowia: zachęty ekonomiczne sprzyjające konkurencji zamiast współpracy (między ubezpieczycielami i świadczeniodawcami w Kolumbii, między poziomami zarządzania w Brazylii), do których w przypadku Brazylii dochodzą interesy polityczne; ograniczony zasięg pakietu ubezpieczeń zdrowotnych w Kolumbii; problemy z finansowaniem w Brazylii. Inne czynniki dotyczą organizatorów i koordynatorów IHN: w Kolumbii było to wprowadzanie przez ubezpieczycieli mechanizmów opieki zarządzanej, które ograniczają dostęp do opieki, a w Brazylii słabe planowanie i kontrola ze strony władz regionalnych i lokalnych. Istnieją także czynniki strukturalne i organizacyjne usług ochrony zdrowia w sieci: ograniczony dostęp do opieki drugiego stopnia w Kolumbii, a w Brazylii także do opieki podstawowej, powodujący wydłużenie czasu oczekiwania na leczenie; warunki pracy powodujące rotację personelu i prowadzące do nieefektywnego wykorzystania mechanizmów koordynacji oraz braku zainteresowania świadczeniem opieki dobrej jakości. Świadczeniobiorcy mają ograniczone zasoby ekonomiczne oraz trudności w uzyskaniu pozwoleń na pracę i wsparcie rodziny umożliwiające uzyskanie dostępu do opieki. Ustalenia te są ważne także dlatego, że projekt ten jest jedną z pierwszych inicjatyw dokumentujących efektywność IHN w Ameryce Łacińskiej. Badacze udostępnili wyniki prac brazylijskiemu i kolumbijskiemu Ministerstwu Zdrowia, aby te uwzględniły je w przygotowywanych przez siebie rozporządzeniach. Publikacja wyników badania w pięciu czasopismach fachowych pozwoli dotrzeć z tymi informacjami do większej liczby zainteresowanych i przyczyni się do poprawy usług opieki zdrowotnej w całej Ameryce Łacińskiej.
Słowa kluczowe
Opieka zdrowotna, zintegrowana sieć opieki zdrowotnej, rak piersi, cukrzyca, koordynacja opieki, czas oczekiwania, polityki ochrony zdrowia
