Co zaburza powstawanie zdrowego układu odpornościowego?
Pax5 (paired box) jest białkiem kodowanym przez gen Pax5, należący do rodziny czynników transkrypcyjnych Pax. Kontrolują one czas wystąpienia transkrypcji – elementu na drodze do ekspresji genu – oraz ilość przekazywanej informacji genetycznej. Komórki B, które stanowią kluczowy komponent adaptacyjnego układu odpornościowego, to limfocyty (krwinki białe) wytwarzające przeciwciała przeciwko antygenom i pełniące rolę komórek prezentujących antygen (APC). Badania wskazują, że Pax5 zawiaduje złożoną siecią regulacyjną zaangażowaną w sygnalizację, adhezję, migrację i funkcję immunologiczną komórek B. Celem projektu "Charakterystyka genowej sieci regulacyjnej specyficznej dla komórek B poprzez identyfikację bezpośrednich genów docelowych Pax5 w obrębie całego genomu" (Pax5targets) była analiza wszystkich bezpośrednich genów docelowych Pax5 podczas rozwoju komórek B. Wyhodowano specjalną odmianę myszy, aby zidentyfikować miejsca wiązania Pax5 w obrębie całego genomu. Dokonano tego dzięki zastosowaniu modyfikacji chromatyny, która – jak dowiedziono – skutecznie identyfikuje promotory aktywne i tłumione oraz niektóre elementy regulacyjne. W ramach finansowanego przez UE projektu ilościowo określono ekspresję genów w komórkach B progenitorowych (pro-B) oraz w dojrzałych komórkach B. Rezultaty tych badań pozwoliły naukowcom rozpocząć prace nad zdefiniowaniem wszystkich zmian w ekspresji genów, jakie zachodzą podczas rozwoju komórek B. Dalsze poszukiwania wskażą również, które geny wymagają Pax5 dla swej prawidłowej ekspresji podczas rozwoju komórek B. Zidentyfikowano miejsca wiązania Pax5 w obrębie całego genomu, a także inne elementy aktywne i promotory. Przeprowadzone analizy wykazały, że Pax5 ma liczne bezpośrednie cele w komórkach B – zarówno niedojrzałych, jak i dojrzałych. Pozwala to na zweryfikowanie jego roli w utrzymaniu tożsamości komórek B. Partnerzy projektu odkryli również, że Pax5 wpływa na ekspresję wielu genów, których loci nie są bezpośrednio wiązane przez czynnik transkrypcyjny. Wyniki projektu Pax5targets stanowią punkt wyjścia dalszych badań nad istotnymi regulatorami rozwoju komórek B oraz nad rolą nowych czynników transkrypcyjnych. Dzięki opisanym badaniom naukowcy będą mogli lepiej zrozumieć i opisać mechanizmy molekularne leżące u podstaw rozwoju komórek B.
