Jak zapobiegać antybiotykooporności?
Antybiotykooporność stanowi główną przeszkodę w antybiotykoterapii. Choć niewłaściwe stosowanie antybiotyków przyczynia się do powstawania bakterii opornych na działanie patogenów, głównym problemem stanowiącym podłoże tego zjawiska jest przenoszenie genów antybiotykooporności pomiędzy mikroorganizmami. Ten proces wspomagają ruchome elementy DNA, takie jak integrony, transpozony i plazmidy, które mają zdolność "przeskakiwania" z jednego genomu do innego, co skutkuje rozprzestrzenianiem genów antybiotykooporności. Badania w tej dziedzinie pozwoliły uzyskać obszerne informacje na temat tych elementów, nie doprowadziły jednak do wynalezienia metod ograniczania występowania tego zjawiska ani zapobiegania mu.Głównym celem finansowanego ze środków UE projektu "Zwalczanie antybiotykooporności" (Crab) było wyjaśnienie mechanizmów molekularnych leżących u podstaw całego procesu rozprzestrzeniania genów antybiotykooporności. Partnerzy projektu przyczynili się do lepszego zrozumienia sposobu integracji ruchomych elementów z genomem bakterii. Ponadto odkryli, że geny antybiotykooporności są przenoszone w postaci jednoniciowych cząsteczek DNA, powodujących odpowiedź SOS w patogenie żywiciela. To kluczowe odkrycie podkreśliło wagę zagrożeń środowiskowych w kontekście przenoszenia genu antybiotykooporności. Mając to na uwadze, naukowcy biorący udział w projekcie zastosowali odpowiedni model kliniczny do rozpoznania szeregu genów bakteryjnych, które wspomagają wzrost drobnoustrojów oraz rozprzestrzenianie genu antybiotykooporności. Zwalczenie ekspresji tych genów może posłużyć do zapobiegania przenoszeniu genu antybiotykooporności. Podsumowanie wyników badań pozwoliło uzyskać wiedzę na temat właściwości ruchomych elementów genetycznych oraz mechanizmów leżących u podstaw rozpowszechniania genu antybiotykooporności. Posłuży to jako podstawa działań zmierzających do kontrolowania wzrostu drobnoustrojów oraz ograniczania rozprzestrzeniania genu antybiotykooporności.
