Przekładanie testów na praktykę i profilaktykę
Wraz z błyskawicznymi postępami w dziedzinie genetyki i genomiki, rośnie liczba testów genetycznych zarówno w zakresie rzadkich, jak i powszechnie występujących zaburzeń. Konsekwencje dla opieki zdrowotnej, pod względem kosztów i charakteru świadczeń, a także usług profilaktycznych, są ogromne. UE stoi przed wyzwaniem, jakim jest opracowanie odpowiednich norm w zakresie testów genetycznych, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów, a także różnic krajowych, kulturowych i językowych w obrębie Europy. Celem projektu Capability, finansowanego ze środków UE, było ustanowienie i podtrzymanie nie tylko ogólnoeuropejskiego, ale także globalnego procesu harmonizacji, w celu opracowania testów genetycznych oraz ich norm z myślą o zastosowaniu ich w praktyce medycznej oraz profilaktycznej opiece zdrowotnej. Główną cechą tej inicjatywy było stworzenie sieci kontaktów skutecznie łączącej unijne ośrodki badawcze i medyczne w Europie i krajach rozwijających się. Uczestnicy projektu z powodzeniem ustanowili międzynarodową sieć międzydyscyplinarną obejmującą przedstawicieli Afryki Południowej, Argentyny, Chin, Egiptu, Filipin, Stanów Zjednoczonych, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii. Praktyczne doświadczenia partnerów projektu Capability z całego świata pozwoliły podkreślić znaczenie wyczulenia na określone potrzeby i warunki panujące w danym kraju. Doskonałym tego przykładem był rozwój usług genetycznych w ramach podstawowej i ponadpodstawowej opieki zdrowotnej w Afryce Południowej, gdzie występują poważne braki personelu (z powodu emigracji i drenażu mózgów), a także epidemie HIV/AIDS i gruźlicy. Jedną z historii sukcesu modelu wydajności w ramach projektu Capability jest jego włączenie do programu ochrony zdrowia w Argentynie. W czterech prowincjach na północnym wschodzie kraju uruchomiony zostanie program genetycznej opieki zdrowotnej obejmujący nowe usługi laboratoryjne. Z myślą o sprostaniu szybkim postępom w przyszłości, uczestnicy projektu "Usługi genetyczne w gospodarkach wschodzących" (GenTEE) dopilnowali, by opracowywanie, harmonizacja, weryfikacja i normalizacja świadczeń z zakresu testów genetycznych były wykonalne. Sieć GenTEE — następczyni sieci Capability — wspierana jest przez Instytut Zdrowia i Ochrony Konsumentów Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej. Choć realizację samego projektu zakończono w grudniu 2009 r., podejście przyjęte w modelu Capability nadal nie traci rozmachu. Wysoki poziom rozpowszechniania informacji oraz przejrzystości to prawdopodobnie główne składowe jego sukcesu. Zgodnie z filozofią projektu strona internetowa Capability będzie aktywna do 2013 r. i można ją znaleźć pod adresem http://www.capabilitynet.eu/(odnośnik otworzy się w nowym oknie).
