Ludzkie zdrowie prosto z wnętrza
Antybiotyki to podstawowa broń w walce przeciw chorobom zakaźnym. Jednak ich stosowanie może zaburzać równowagę najważniejszych populacji bakterii w układzie pokarmowym. Jednym z wysoce niepożądanych efektów ubocznych stosowania antybiotyków jest biegunka poantybiotykowa (AAD). Innym jest powstanie antybiotykoodporności z powodu presji selekcyjnej dla bakterii, które mogą przetrwać w obecności antybiotyków. Nie jest do końca wiadome, jaki niepożądany drobnoustrój odpowiada za AAD. Jednak zredukowaniu bakterii komensalnych, które żyją razem, często towarzyszy wzrost liczby bakterii patogenetycznych. Szczególnie łatwo w tych okolicznościach rozmnaża się Clostridium difficile (C. difficile), uwalniająca toksyny, które wywołują zapalenie i mogą prowadzić do wystąpienia biegunki i zapalenia okrężnicy. Dzięki dofinansowaniu ze środków UE, w ramach projektu Amidim, zbadano wpływ długofalowej antybiotykoterapii na ludzkie zdrowie. Zbadano również dokładną rolę C. difficile w złożonej ekologii układu pokarmowego. Uczestnicy projektu Amidim przeprowadzili obserwację osób cierpiących na trądzik, które doskonale nadają się do tego typu badania ze względu na częste poddawanie się długoterminowej terapii antybiotykowej o szerokim spektrum (często z udziałem tetracykliny), a których ogólny stan zdrowia jest dobry. Co więcej tetracykliny nie są całkowicie wchłaniane w górnej części przewodu pokarmowego, przez co ich stężenie w okrężnicy jest bardzo wysokie. Naukowcy monitorowali różnorodność drobnoustrojów w okrężnicy, aby sprawdzić, czy któreś ze zmian odpowiadają za wywoływanie biegunki. W porównaniu z wynikami sprzed rozpoczęcia leczenia, antybiotykoterapia zmieniła skład drobnoustrojów. Co więcej, skład ten nie powrócił do poziomu pierwotnego, nawet w miesiąc po zakończeniu antybiotykoterapii. Nie wykryto jednak bakterii C. difficile. Po drugie przy użyciu mikromacierzy DNA naukowcy przeanalizowali szczep C. difficile pod kątem charakterystyki genetycznej, aby określić, czy dostępność żelaza lub antybiotyków wpłynęła na genotyp tego oportunistycznego gościa. Tetracyklina to dobrze znany chelator żelaza – wiąże się i tworzy związki z tym minerałem. Terapia antybiotykowa prowadzi do zaburzenia równowagi w złożonej ekologii ludzkich jelit. Badanie Amidim pomoże zrozumieć, w jaki sposób atakowane są określone bakterie układu pokarmowego, a także pozwoli poznać ich rolę w ludzkim zdrowiu oraz zaobserwować mechanizmy, które prowadzą do powstania antybiotykoodporności.
