Rola niepofałdowanych białek w ślepocie
Labirynt błon w komórce, retikulum endoplazmatyczne, jest miejscem syntezy białek błonowych. W przypadku zaburzenia procesu fałdowania, niepofałdowane lub błędnie sfałdowane molekuły powodują stres komórkowy, tak zwany stres retikulum endoplazmatycznego. Odpowiedź na białko niesfałdowane jest główną przyczyną retinopatii barwnikowej, podczas której komórki światłoczułe ulegają po pewnym czasie degeneracji. W ramach projektu "ER stress and photoreceptor degeneration in Drosophila" (DROSOERSTRESS) badano rolę odpowiedzi na białko niesfałdowane w nieprawidłowej produkcji światłoczułego barwnika rodopsyny. Zespół badawczy analizował mutację genu ninaE muszki owocowej Drosophila, który koduje rodopsynę. Okazało się, że szlak sygnałowy IRE1/Xbp1 chroni przed indukowaną przez ninaE degeneracją fotoreceptorów. Naukowcy z projektu DROSOERSTRESS zajęli się w szczególności tą właśnie kaskadą biochemiczną. Rezultaty dowiodły, że mutanty Ire1 mają problemy z dostarczaniem rodopsyny do rabdomu, kluczowego obszaru w siatkówce. Jednakże problem ten nie występuje u mutantów Xbp1. Obniżenie ekspresji białka transportującego kwasy tłuszczowe — zależna od Ire1 część regulowanego mechanizmu naprawy uszkodzeń – kompensuje nieprawidłowe dostarczanie barwnika u mutantów Ire1. Generalnie badanie pokazało, że Ire1 oraz Xbp1 są od siebie wzajemnie niezależne jeżeli chodzi o rozwój fotoreceptora. Wyniki projektu DROSOERSTRESS mogą być bardzo istotne dla ochrony ludzkiego zdrowia. Stres retikulum endoplazmatycznego jest bardzo istotnym czynnikiem w retinopatii barwnikowej i wielu innych zaburzeniach neurodegeneracyjnych.
Słowa kluczowe
Retinopatia barwnikowa, fałdowanie białek, stres retikulum endoplazmatycznego, degeneracja fotoreceptora, rodopsyna
