Najważniejsze wiadomości - Inteligentny podkoszulek niesie pomoc osobom cierpiącym na schorzenia przewlekłe
Wraz ze starzeniem się europejskiego społeczeństwa schorzenia przewlekłe są coraz bardziej powszechne. Schorzenia te charakteryzują się stopniowym podupadaniem na zdrowiu oraz cyklicznymi nasileniami objawów, wymagającymi natychmiastowej interwencji lekarskiej. W efekcie choroby przewlekłe mają duży wpływ na niezależność i jakość życia pacjentów, a także stanowią dodatkowe obciążenie dla nadwyrężonych systemów opieki zdrowotnej. Przykładowo przewiduje się, że "przewlekła zaporowa choroba płuc" ('Chronic obstructive pulmonary disease' - COPD) stanie się do roku 2030 trzecią najważniejszą przyczyną zgonów na świecie, podczas gdy na "przewlekłą chorobę nerek" ('Chronic kidney diseas' - CKD) cierpi obecnie jedna czwarta osób w wieku powyżej 65 lat. Pacjenci cierpiący na powyższe, czy też jakiekolwiek inne, przewlekłe i nieuleczalne schorzenia wymagają długoterminowej opieki, niezbędnej do łagodzenia objawów oraz spowalniania postępów choroby. "Obecnie leczenie powyższych schorzeń wymaga od pacjentów częstego udawania się do lekarza rodzinnego lub specjalisty, w celu przeprowadzenia badań kontrolnych, pozwalających zbadać postęp choroby. Jest to nie tylko niedogodność dla pacjentów i lekarzy, ale także dodatkowy koszt dla służby zdrowia, a co więcej leczenie nie zawsze jest optymalne, ze względu na brak niezbędnych danych lub ich niedokładność", tłumaczy Roberto Rosso, Kierownik ds. badań i rozwoju (B+R) we włoskiej firmie TESAN, będącej dostawcą usług z zakresu telemedycyny. Innowacyjne technologie w dziedzinie ochrony zdrowia, oparte na sieciach sensorycznych, inteligentnym otoczeniu oraz zdalnym monitorowaniu, pozwalają stawić czoła wielu powyższym wyzwaniom i wzbudzają zainteresowanie służby zdrowia na całym świecie. W ramach projektu Chronious*, który uzyskał wsparcie finansowe na badania naukowe w kwocie 7,25 milionów euro, zapewnione przez Komisję Europejską, stworzono kompleksowe rozwiązanie pozwalające monitorować osoby cierpiące na choroby przewlekłe. Rozwiązaniem tym, opracowanym przez konsorcjum złożone z 14 partnerów z ośmiu krajów Europy, koordynowanych przez Roberto Rosso, jest inteligentna odzież, zaprojektowana specjalnie z myślą o pacjentach cierpiących na COPD i CKD. System ten można jednocześnie łatwo zaadaptować do monitorowania pacjentów cierpiących nasz szereg innych, przewlekłych schorzeń. System Chronious obejmuje szereg przenośnych czujników, monitorujących pracę serca, funkcje oddechowe oraz aktywność pacjenta, zintegrowanych z podkoszulkiem, a także urządzenia zewnętrzne, takie jak cyfrowa waga, glukometr, ciśnieniomierz, spirometr oraz czujnik jakości powietrza w domu pacjenta lub na sali chorych. Urządzenia te pozwalają rejestrować kluczowe parametry życiowe, fizyczne oraz środowiskowe. Powyższy system połączony jest ponadto z urządzeniem przenośnym, np. smartfonem czy PDA, który przesyła dane dotyczące pacjenta do służby zdrowia, gdzie są one analizowane przez inteligentny system przetwarzania. Dzięki otwartej, modularnej oraz elastycznej architekturze możliwe jest stosowanie różnorakich czujników, w zależności od stanu zdrowia pacjenta, co sprawia, że system szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku pacjentów dotkniętych współwystępującymi schorzeniami, czyli cierpiących jednocześnie na wiele chorób, takich jak CKD czy cukrzyca. Z myślą o pacjentach dotkniętych CKD uczestnicy projektu Chronius opracowali innowacyjny program żywieniowy oraz przyjazny interfejs użytkownika, umożliwiający ścisłe monitorowanie diety pacjentów. Lepsze leczenie dzięki dokładniejszym danym "Dla lekarzy jedną z dużych zalet powyższego podejścia jest dokładność pozyskiwanych danych. Pacjenci monitorowani są bez przerwy, podczas wykonywania codziennych czynności, co pozwala uzyskać pełniejszą wiedzę na temat objawów, na które cierpią oraz efektów stosowania terapii, dzięki czemu można lepiej dostosować leczenie", twierdzi Rosso. "Przykładowo, by złagodzić objawy CKD niezbędna jest odpowiednia dieta, jednak obecnie lekarze czerpią wiedzę na jej temat z ankiet wypełnianych przez pacjentów podczas wizyt kontrolnych - pozyskiwane w ten sposób informacje nie zawsze są dokładne". Dzięki większej ilości danych oraz inteligentnemu ich przetwarzaniu i analizie możliwe jest odpowiednie dostosowanie leczenia do potrzeb poszczególnych pacjentów. Co więcej, ponieważ pacjenci są monitorowani zdalnie, zmniejsza się liczba niezbędnych wizyt kontrolnych, co pozwala oszczędzić czas lekarzy i pacjentów. Jednocześnie opiekunowie są powiadamiani natychmiast, gdy kluczowe parametry życiowe podopiecznych wskazują na pojawienie się problemu, co potencjalnie pozwala ratować ludzkie życie. "Zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych, jakakolwiek zmiana lub jakikolwiek incydent mogą, w razie braku reakcji, spowodować nasilenie się objawów i pogorszenie się stanu zdrowia pacjenta. Szybka identyfikacja zmian może mieć kluczowy wpływ na zdrowie podopiecznych oraz postępy leczenia w perspektywie długoterminowej", tłumaczy koordynator projektu. "Z drugiej strony korzystanie z technologii zdalnego monitorowania oznacza, że jeśli stan zdrowia pacjenta nie ulega zmianie, to nie są niezbędne wizyty kontrolne u lekarzy". Uczestnicy projektu Chronious przetestowali powyższy system w ramach dwóch wdrożeń pilotażowych, które objęły 50 pacjentów cierpiących na COPD i CKD w Hiszpanii oraz 60 we Włoszech, a także uzyskali niedawno fundusze unijne na prowadzenie dalszych prac pod egidą projektu Chromed, stanowiącego kontynuację inicjatywy Chronious, którego celem jest przeprowadzenie bardziej dokładnych testów, obejmujących co najmniej 300 pacjentów z Hiszpanii, Estonii, Słowenii, Szwecji oraz Wielkiej Brytanii. "Próbne wdrożenia przeprowadzone podczas projektu Chronious były bardzo udane, natomiast opinie użytkowników pozwoliły dopracować system oraz oferowane przez niego interfejsy użytkownika. W ramach projektu Chromed planujemy poszerzyć powyższe prace i skupić się na monitorowaniu osób cierpiących na zaburzenia współwystępujące. Próbne wdrożenia dostarczą obiektywnych danych na temat korzyści płynących ze stosowania opracowanego przez nas systemu", twierdzi Rosso. Jako przykład Rosso podaje próbne wdrożenia rozwiązań z zakresu telemedycyny, przeprowadzone przez uczestników projektu TESAN, które wykazały, że zdalne monitorowanie pozwala ograniczyć o 30% częstotliwość wizyt kontrolnych pacjentów w szpitalach, a tym samym potencjalnie znacznie obniżyć koszty spoczywające na systemach opieki zdrowotnej. Oprócz kontynuacji wcześniejszych badań naukowych, partnerzy uczestniczący w konsorcjum Chronious opracowują także rozwiązania komercyjne, przeznaczone dla sektora ochrony zdrowia oraz innych branż. Roberto Rosso jako przykład podaje włoską drużynę rugby, która wyraziła zainteresowanie wykorzystaniem ubiorów wyposażonych w kontekście monitorowania i mierzenia wydajności graczy podczas treningów. "W świecie sportu pieniądze nie stanowią dużego problemu, dlatego właśnie tam technologia tego rodzaju mogłaby najszybciej znaleźć zastosowanie. Ubiory, które wykorzystywaliśmy podczas próbnych wdrożeń systemu Chronious, są drogie, dlatego obecnie poszukujemy tańszych alternatyw, przeznaczonych dla rynku medycznego", tłumaczy Rosso. "Mimo to rynek i zapotrzebowanie na tego rodzaju technologie z dziedziny e-zdrowia są duże i spotkaliśmy się z zainteresowaniem ze strony przedstawicieli opieki zdrowotnej na całym świecie, również w Stanach Zjednoczonych i w Chinach". Roberto Rosso twierdzi, że firma Tesan rozważa zaoferowanie komercyjnej usługi w zakresie monitorowania osób przewlekle chorych, bazującej na wynikach uzyskanych w ramach projektu Chronious, podczas gdy inni partnerzy projektu, np. firmy Velti czy Uniscan, być może zdecydują się na komercjalizację niektórych podzespołów systemu. * "Otwarty, wszechobecny i elastyczny system monitorowania pacjentów cierpiących na przewlekłą formę COPD oraz niewydolności nerek" - 'An open, ubiquitous and adaptive chronic disease management platform for COPD and renal insufficiency'. Użyteczne odnośniki: - Strona internetowa projektu "Otwarty, wszechobecny i elastyczny system monitorowania pacjentów cierpiących na przewlekłą formę COPD oraz niewydolności nerek" - 'An open, ubiquitous and adaptive chronic disease management platform for COPD and renal insufficiency' - Informacje na temat projektu Chronious w bazie danych CORDIS