Nowe spojrzenie na rośliny strączkowe
Rośliny strączkowe takie jak fasola, soczewica czy groch mogą stanowić ważny składnik karmy zwierzęcej, nie są jednak odpowiednio wykorzystywane przez europejskich rolników ze względu na brak stałości w zbiorach. Celem finansowanego ze środków UE projektu "Nowe strategie na rzecz poprawienia sytuacji nasion roślin strączkowych będących karmą i pożywieniem" (GRAIN Legumes) było przezwyciężenie tego ograniczenia poprzez dalsze badania i wspierania zdrowego, zrównoważonego rolnictwa. Zespół projektu pracował nad przygotowaniem genetycznych, genomicznych i bioinformatycznych narzędzi usprawniających produkcję i poprawiających jakość. Skorzystano z osiągnięć różnych dyscyplin, takich jak agronomia, biochemia, fizjologia plonowania, genomika, hodowla roślin, żywienie zwierząt. Wykorzystano najnowsze odkrycia badawcze na polu genomiki, bioinformatyki i metabolomiki. Zespół rozpoczął od testów laboratoryjnych umożliwiających poprawienie stanu wiedzy na temat odżywiania roślin strączkowych, a zwłaszcza grochu, czego celem było polepszenie sytuacji zdrowotnej drobiu i świń. Oprócz tego zespół projektu GRAIN Legumes zbadał procesy przetwarzania, aby poprawić wartość odżywczą produktów dzięki obróbce hydrotermalnej, kiełkowaniu oraz separacji pneumatycznej. Kolejnym ważnym osiągnięciem było zbadanie gospodarczych i środowiskowych skutków uprawy roślin strączkowych. Celem było poprawienie wydajności poprzez zastosowanie płodozmianu, co pozwoliłoby na zwiększenie korzyści z upraw i minimalizację ryzyka. Interesujące okazało się odkrycie, że europejski deficyt koncentratów białkowych mógłby zostać zredukowany poprzez zwiększenie produkcji roślin strączkowych w Europie, choć występują tu znaczące różnice w zależności od kraju. Analiza jakości i składu nasion ujawniła cechy ważne dla zastosowań odżywczych w obliczu nowej genomiki i badań metabolomicznych. Pozwoliło to zespołowi projektowemu na zidentyfikowanie istotnych genów regulujących rozwój nasion i skład grochu. Dzięki zbadaniu Medicago truncatula, modelowej rośliny strączkowej, zespół projektu wskazał na czynniki odpowiadające za skład nasion i dostarczanie składników u roślin strączkowych, a zwłaszcza za produkcyjność. Co więcej, w ramach projektu GRAIN Legumes opracowano nowatorskie genetyczne i genomiczne narzędzia pozwalające na lepsze badanie i odżywianie roślin strączkowych, takich jak groch, ciecierzyca, soczewica, bób oraz innych. Członkowie projektu utworzyli i rozbudowali kilka baz danych związanych z tym zagadnieniem, ułatwiając tym samym prowadzenie badań i analiz porównawczych. Badania prowadzone w ramach projektu GRAIN Legumes znacząco przyczyniły się do szerszego rozpowszechnienia danych i osiągnięcia dalszych postępów w zakresie produkcji roślin strączkowych nie tylko w Europie, ale również w skali globalnej.
