Terapia genowa achondroplazji
Achondroplazja jest spowodowana mutacją genu FGFR3 (receptora dla czynnika wzrostu fibroblastów 3). Jest to zaburzenie o dziedziczeniu autosomalnym dominującym, gdzie wystarczy, aby gen od jednego z rodziców był uszkodzony, aby dziecko było chore. Jednakże większość przypadków achondroplazji to spontaniczne mutacje. Dzieci mają nieprawidłowości w tkance chrzęstnej i rozwoju kości długich, co przekłada się na niski wzrost. W najcięższych przypadkach dochodzi do deformacji czaszki i kręgów, co prowadzi do powikłań neurologicznych i ortopedycznych. Obecnie nie istnieje żadna metoda leczenia achondroplazji. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu "Development of biotherapies for growth plate disorders" (GENECELLTHER) zaproponowali terapię genową dla dzieci z achondroplazją. Ich zamiarem było zablokowanie nadmiernej aktywacji zmutowanego receptora poprzez manipulacje genetyczne w komórkach i wpłynąć na nie w rozwijającej się chrząstce nasadowej, tak aby uzyskać prawidłowy rozwój kości. Ze względów bezpieczeństwa terapię genową zastąpiono terapią opartą na białkach rekombinowanych. Metodę tę, bazującą na białku rekombinowanym, testowano na transgenicznych myszach, u których nie dochodziło do ekspresji genu FGFR3. U leczonych zwierząt obserwowano poprawę budowy kości, co sugeruje, że możliwe jest zablokowanie wewnątrzkomórkowych szlaków sygnałowych w chrząstce nasadowej. Te obiecujące wyniki wskazują jednoznacznie, że podanie białka–wabika na odpowiednim etapie rozwoju może zapobiec skutkom wrodzonego defektu. Kolejną zaletą tej metody jest możliwość ogólnoustrojowego podawania białka, dzięki czemu stosowanie tego leczenia u niemowląt jest klinicznie wykonalne. Podsumowując, badanie GENECELLTHER jest pionierskie w dziedzinie leczenia defektów szkieletowych. Wprawdzie będzie trzeba jeszcze określić toksyczność opracowanego białka, jednak zaproponowana strategie przynosi nadzieję na możliwość leczenia również innych wad rozwojowych w przyszłości.
Słowa kluczowe
Achondroplazja, karłowatość, FGFR3, terapia genowa, białko rekombinowane, chondrocyt, toksyczność
