Zjawisko inaktywacji chromosomu X
Aby skorygować brak równowagi między chromosomami żeńskimi XX i męskimi XY, u płci żeńskiej doszło do wypracowania wyjątkowego mechanizmu inaktywacji chromosomu X (XCI). Jest to zjawisko epigenetyczne, które prowadzi do wyciszenia transkrypcji w celu uzyskania równej dawki genu. Ekspresja cząsteczki RNA Xist (ang. X-inactive specific transcript) rozpoczyna proces XCI poprzez powlekanie nieaktywnego chromosomu i wywołanie zmian chromatyny, które wyłączają transkrypcję genów. Przy użyciu zarodkowych komórek macierzystych, finansowany ze środków UE projekt Simaorochaxci skupił się na zbadaniu funkcjonalnego znaczenia dynamicznych zmian chromatyny związanej z nieaktywnym chromosomem X (Xi). Zespół projektu szczególnie zainteresował się mechanizmem utraty aktywnych znaków podczas inicjacji XCI. Projekt oparł się na hipotezie, zgodnie z którą określone enzymy usuwają aktywne znaki chromosomalne, takie jak metylacja histonu 3 na locus 4 lizyny (metylacja H3K4) w związku z transkrypcją genów. Utrata metylacji H3K4 towarzyszy inicjacji zjawiska XCI. Poprzez sterowanie systemem znakowania fluorescencyjnego, naukowcy mogli dokonać wizualizacji i oceny rekrutacji niezbędnych białek do określonych lokalizacji chromosomalnych. Wyniki wykazały, że cząsteczka XIST RNA odpowiada za doprowadzenie białka Jarid2 do Xi. To wywołało rekrutację represyjnego kompleksu białkowego Policomb 2 (PRC2), prowadząc tym samym do wyciszenia genu. Wyniki projektu Simaorochaxci znacząco pogłębiły naszą wiedzę na temat zjawiska inaktywacji X i związanych z nim modyfikacji chromatyny. Dane te, oprócz tego, że pomogą nam w zrozumieniu dziedziczenia i transkrypcji genów, mogą zostać wyekstrapolowane w celu wydedukowania regulacji genowej u innych organizmów.
