A teraz prognoza (kosmicznej) pogody...
Koronalne wyrzuty masy to nagłe i intensywne zjawisko pogodowe w przestrzeni kosmicznej, które może mieć miejsce co kilka dni lub nawet kilka razy dziennie w 11-letnim cyklu słonecznym. Gdy w zewnętrznej atmosferze Słońca (koronie) następuje wyrzut plazmy i energii, część energii koronalnego wyrzutu masy dociera do Ziemi, co prowadzi do poważnych konsekwencji. W zależności od rozmiaru, szybkości oraz siły magnetycznej cząsteczek docierających do magnetosfery, przechodzących do jonosfery i dalej do niższych warstw atmosfery i powierzchni Ziemi, mogą mieć miejsce złożone zjawiska magnetyczne. Celem projektu SOTERIA (Solar-terrestrial investigations and archives) było usprawnienie sposobów przechowywania, przetwarzania, analizowania i interpretowania ważnych danych związanych z tym zjawiskiem, wykraczających poza obecny stan techniki w odniesieniu do szczegółów i rozdzielczości czasowej. Inicjatywa wymagała ścisłej współpracy ekspertów z różnych obszarów badawczych przestrzeni kosmicznej, Słońca i badań geofizycznych. Słońce wchodzi w ramach bieżącego cyklu w fazę wzmożonej aktywności, jednak jej rozpoczęcie opóźniło się z niewiadomych przyczyn. Narzędzia do przetwarzania danych opracowane w ramach projektu SOTERIA pomogły naukowcom w wyjaśnieniu i zrozumieniu tych przyczyn. Zespół projektowy zajął się wszystkimi aspektami interakcji Słońce-Ziemia, w tym również zjawiskami w najniższych widzialnych warstwach Słońca i korony, wiatrem słonecznym oraz zmianami w promieniowaniu ultrafioletowym. Przeanalizowano i przetworzono istotne dane z 18 satelitów, w tym kilku należących do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Badanie uzupełniono o duży zbiór danych z europejskich obserwatoriów naziemnych. Partnerzy projektu wykorzystali również modele teoretyczne i symulacyjne do interpretowania danych dotyczących pogody kosmicznej. Narzędzia do modelowania oraz narzędzia analityczne do zaawansowanego prognozowania pogody w przestrzeni kosmicznej są zgromadzone w jednej witrynie internetowej w łatwo dostępnym formacie. Zastosowana technologia poszerzyła naszą wiedzę w zakresie prognozowania pogody w przestrzeni kosmicznej, a w szczególności ułatwiła zrozumienie interakcji Słońce-Ziemia, które mają wpływ na satelitów, astronautów oraz infrastrukturę znajdującą się na powierzchni ziemi.
Słowa kluczowe
Słońce, satelity, pogoda kosmiczna, koronalne wyrzuty masy, SOTERIA