Wykorzystanie dania pręgowanego do wizualizacji progresji raka
Danio pręgowany został wyłoniony jako nowy model do badania onkogenezy, głównie ze względu na to, że jego genom zawiera wszystkie ortologi ludzkich onkogenów i tworzy guzy o podobnych cechach histopatologicznych i profilowania genów do guzów ludzkich. Ponadto, dostępność transgenicznej formy dania pręgowanego w dużej ilości w połączeniu z jego przejrzystością optyczną czynią z niego doskonały model do obrazowania progresji raka. Celem naukowym finansowanego ze środków UE projektu ZF-Cancer ("Developing high-thoughput bioassays for human cancers in zebrafish") było opracowanie wysokorozdzielczego badania biologicznego progresji raka z zastosowaniem klinicznym. Prognozowano wykorzystanie tego badania w przedklinicznej walidacji nowych chemicznych i genetycznych celów leków przeciwnowotworowych. Ważną zaletą tego systemu okazała się bezpośrednia wizualizacja wzrostu guza i przerzutów w optycznie przezroczystym organizmie modelowym kręgowca. Przezroczystość embrionów dania pręgowanego w połączeniu z technologią interferencji kwasu rybonukleinowego (RNA) umożliwiły identyfikację nowych celów genetycznych, które decydują o progresji guza w wielu odmianach raka. Inokulacja fluorescencyjnie oznakowanych komórek ludzkiego raka pozwoliła na zarysowanie fundamentalnych cech charakterystycznych nowotworów. Automatyzacja tych fluorescencyjnych odczytów przyspieszy proces badania przesiewowego baz chemicznych na rzecz odkrycia nowych związków zaangażowanych w różne aspekty progresji i zahamowania raka. W tym celu technologie te zostały zintegrowane w układzie zautomatyzowanym, umożliwiając tym samym pełną automatyzację procesu od implantacji komórek rakowych i lekoterapii po bioobrazowanie i analizę danych. Specjalny nacisk położono na inhibitory kinazy, które uwrażliwiły zmutowane embriony p53 na wywołaną napromienianiem apoptozę i rozwój angiogenezy. Dzięki temu podejściu odkryto potencjał kinaz jako przeciwnowotworowych celów leków i przeprowadzono badania przesiewowe związków. Model embriona opracowany w projekcie ZF-Cancer może potencjalnie znacząco przyspieszyć okres projektowania i wdrażania leków przeciwnowotworowych, czyniąc cały proces bardziej opłacalnym i efektywnym. Poza oczywistymi korzyściami dla środowiska badawczego, model dania pręgowanego może rozszerzyć zastosowania o charakterze farmaceutycznym.
